فرهنگ ایمنی
فرهنگ ایمنی
فرهنگ ایمنی
فرمت: PDF تعداد صفحات: 7
عنوان : فرهنگ ایمنی
نویسندگان :
حسن صمديار (کارشناس ارشد مهندسي محيط زيست, دانشگاه آزاد اسلامي، واحد علوم و تحقيقات)
چكيده :
هر ساله ميليونها حادثه ناشي از کار در دنيا اتفاق مي افتد . برخي از اين حوادث باعث مرگ و برخي ديگر موجب از کارافتادگي دائم و يا موقت مي گردند .
( I.L.O تعريف حادثه در دايره المعارف سازمان بين المللي کار) چنين بيان شده است :
حادثه عبارتست از يك اتفاق پيش بيني نشده و خارج از انتظار که سبب صدمه و آسيب گردد . حادثه ناشي از کار در ماده ۶٠ قانون تامين اجتماعي چنين تعريف شده است : حادثه ناشي از کار عبارتست از حادثه اي که در حين انجام » وظيفه و به سبب آن براي بيمه شده اتفاق مي افتد . مقصود از حين انجام وظيفه تمامي اوقاتي است که بيمه شده در کارگاه ، موسسات وابسته ، ساختمانها و محوطه آن مشغول کار مي باشد و يا به دستور کارفرما در خارج از محوطه کارگاه مامور انجام کاري مي شود .
ضمنا تمام اوقات رفت و آمد بيمه شده از منزل به کارگاه و به عكس جزء اين اوقات. « محسوب مي شود به معني در امان بودن از ريسك غير قابل قبول ( safety ) ايمني ميزان و درجه دور بودن » يك خطر مي باشد و يا به عبارتي . « از خطرات کارشناسان معتقدند که بيش از ٨٠ % حوادث و بيماريهاي ناشي از کار با روشهاي بسيار ساده و کم هزينه قابل پيشگيري هستند . همچنين بر اساس بررسي ها و تحقيقات انجام شده هزينه جبران حادثه حدود ۴ برابر بيشتر از هزينه پيشگيري از بروز حادثه مي باشد .
در کارخانه هايي که به صورت سنتي اداره مي شوند ايمني به عنوان بخشي از هزينه ها در نظر گرفته مي شود ؛ اما کشورهاي پيشرفته ، ايمني را به صورت يك سرمايه گذاري با سود برگشتي زياد چه از نظر انساني و چه از نظر اقتصادي مي بينند و اينگونه با آن برخورد مي کنند .
مقدمه :
امروزه صنعتي شدن مخاطرات زيادي را براي نيروي کار به همراه آورده است و موجب شده نيروي انساني در معرض عوامل زيان آور قرار بگيرد ، عواملي که جزء جدايي ناپذير صنعت و توليد به شمار مي آيد و همواره سلامتي آنان را تهديد مي آند . از آنجا که نيروي انساني بزرگترين دارايي و سرمايه اصلي يك جامعه به حساب مي آيد و نقش آن در توسعه اقتصادي و اجتماعي جوامع بيش از هر عامل اساسي ديگر مورد توجه بوده است ، حفاظت از آن بايد دغدغه اصلي صاحبان صنايع باشد .
تعريف حادثه
( I.L.O تعريف حادثه در دايره المعارف سازمان بين المللي کار) چنين بيان شده است :
حادثه عبارتست از يك اتفاق پيش بيني نشده و خارج از انتظار که سبب صدمه و آسيب گردد . حادثه ناشي از کار در ماده ۶٠ قانون تامين اجتماعي چنين تعريف شده است :
حادثه ناشي از کار عبارتست از حادثه اي که در حين انجام » وظيفه و به سبب آن براي بيمه شده اتفاق مي افتد . مقصود از حين انجام وظيفه تمامي اوقاتي است که بيمه شده در کارگاه ، مؤسسات وابسته ، ساختماﻧﻬا و محوطه آن مشغول کار مي باشد و يا به دستور کارفرما در خارج از محوطه کارگاه مامور انجام کاري مي شود . ضمنا تمام اوقات رفت و آمد بيمه شده از منزل به کارگاه و به عكس جزء اين اوقات . « محسوب مي شود حوادث و قوانين ماده ۶۵ تامين اجتماعي : در صورت وقوع حادثه ناشي از کار، کارفرما مكلف است اقدامات لازم و اوليه را براي جلوگيري از تشديد وضع حادثه ديده به عمل آورده و مراتب را ظرف ٣ روز اداري آتبا به اطلاع برساند . در صورتيكه کارفرما بابت اقدامات اوليه مذکور متحمل هزينه اي شده باشد سازمان تامين اجتماعي هزينه را تقبل خواهد آرد .
۶۶ تامين اجتماعي : در صورتي كه ثابت شود حادثه مستقيما ناشي از عدم رعايت مقررات حفاظت فني و بروز بيماري ناشي از عدم رعايت مقررات بهداشتي و احتياط لازم از طرف کارفرما و نمايندگان او بوده ، سازمان تامين اجتماعي هزينه هاي مربوط به معالجه و غرامات و مستمري ها را پرداخت و طبق ماده ۵٠ اين قانون از کارفرما مطالبه مي کند .
اهميت حوادث ناشي از کار هر ساله ميليوﻧﻬا حادثه ناشي از کار در دنيا اتفاق مي افتد . برخي از اين حوادث باعث مرگ و برخي ديگر موجب از کار افتادگي دائم و يا موقت مي گردند . در اغلب موارد حوادث ، باعث از کار افتادگي موقت مي شوند آه ممكن است ماهها دوام يابد . حوادث ناشي از کار باعث ناراحتي افراد و زياﻧﻬاي اجتماعي و اقتصادي شده است . به اين جهت جلوگيري از آﻧﻬا وظيفه اي مهم و اساسي است .
لذا اينگونه حوادث از سه ديدگاه داراي اهميت شايان توجهي مي باشد :
- انساني : هر گونه حادثه ناشي از کار حتي جزئي ، سبب درد و ناراحتي شخص کارگر و افراد خانواده وي شده و در صورتيكه حادثه شديد باشد و منجر به مرگ يا از کار افتادگی دائمي شود اين مسئله اهميت بيشتري پيدا مي آند .
- اجتماعي : از آنجا که پيشرفت هر اجتماع بستگي به نيروي کار افراد جامعه دارد ، لذا حاصل کار هر کارگر نه تنها وسيله امرار معاش زندگي خود و خانواده اوست بلكه سرمايه و پشتوانه اقتصاد جامعه نيز مي باشد . بديهي است که حوادث ناشي از کار سبب تزلزل در وضع اجتماعي جامعه مي گردد .
- اقتصادي : حوادث به هر صورت و درجه اي باشند براي کارگر و کارفرما و جامعه زياﻧﻬاي اقتصادي در بردارند . اين زياﻧﻬا به صورت مستقيم و غير مستقيم مي باشد .
- از زياﻧﻬاي مستقيم مي توان به خسارات ناشي از وقفه کار به علت حادثه و هزينه هاي درماني و سرانجام خسارت پرداختي در مورد از کارافتادگي موقت و دائم و فوت اشاره کرد . در محاسبه زياﻧﻬاي غير مستقيم آه مقدار آن در تمام کشورها بيش از زياﻧﻬاي مستقيم است ، مي توان زياﻧﻬاي ناشي از خسارات وارده به ماشين آلات را ذکر کرد .
تعريف ايمني
تعريف ايمن و غير ايمن به طور دقيق و مطلق ممكن نيست و به حدود و ميزان قابل قبول بستگي دارد که ميزان خطر قابل قبول نيز در محيطهاي مختلف در زماﻧﻬاي گوناگون متفاوت است به معني در امان بودن از ريسك غير قابل قبول ( safety ) . ايمني ميزان و درجه دور بودن » يك خطر مي باشد و يا به عبارتي که در تعريف علمي ايمني آمده ( Hazard ) واژه « از خطرات است ؛ در واقع شرايطي است که داراي پتانسيل رساندن صدمه به کار آنان ، تجهيزات ، ساختمانها ، از بين بردن مواد يا کاهش کارآيي در اجراي يك وظيفه از پيش تعيين شده مي باشد.
ايمني به طور صد در صد و مطلق وجود ندارد و عملا هم هيچگاه حاصل نخواهد شد . از اينروست که گفته مي شود ايمني حفاظت نسبي در برابر خطرات است .
اما منظور از ايمن و غير ايمن چيست ؟
يك مكان ، يك کار معين و يا يك دستگاه زماني ايمن انگاشته مي شود که احتمال خطر مرگ ، مجروح شدن و يا ابتلا به بيماري براي آساني که در آنجا بوده و يا با آن دستگاه کار مي کنند در حد قابل قبول پايين باشد . اگر اين احتمال در محيط يا کار با دستگاهي از حد قابل قبول بيشتر باشد آن دستگاه يا محل غير ايمن تلقي مي شود . در مهندسي ايمني صنعتي مسائلي که براي ايمن کردن محيط کار مورد توجه قرار مي گيرند عبارتند از :
- پيشگيري از حوادث
- عوامل انساني
- طراحي و جانمايي دستگاهها و تجهيزات
- مديريت و راهبري ايمني
- آموزش
- بازرسي و نظارت
اهميت ايمني
امروزه به علت مشكلات معيشتي ، زنان و مردان مدتي از عمر خود را در محيط هاي کاري سپري مي کنند که در اين محيط ها به اقتضاي نوع شغل در معرض انواع خطرات و حوادث زيان آور و عوامل بيماري زا قرار دارند . هر چند پيشرفت صنعت و تكنولوژي رفاه نسبي براي بشريت فراهم کرده است ، ولي انسان به خاطر بدست آوردن رفاه نسبي چه زيانها و خسارت هایی را از نظر مالي و جاني متقبل مي شود که اکثر آنها غير جبران بوده ولي قابل پيشگيري هستند . کارشناسان معتقدند که بيش از ٨٠ % حوادث و بيماريهاي ناشي از کار با روشهاي بسيار ساده و کم هزينه قابل پيشگيري هستند.
همچنين بر اساس بررسي ها و تحقيقات انجام شده هزينه جبران حادثه حدود ۴ برابر بيشتر از هزينه پيشگيري از بروز حادثه مي باشد .
سازمان بهداشت جهاني در سال ١٩٩۴ ده اولويت براي اين استراتژي ( رعايت ايمني و بهداشت شغلي ) اتخاذ نموده که شامل موارد زير است :
- تقويت سياستهاي ملي و بين المللي بهداشت کار و توسعه ابزار مورد نياز
- گسترش محيط کاري بهداشتي
- تقويت خدمات بهداشت حرفه ای
- گسترش اقدامات بهداشتي و ايمني در محيط کار و ارتقاي ايمني و بهداشت کار
- توسعه منابع انساني بهداشت حرفه اي
- تقويت تحقيقات
- برقرار نمودن خدمات پشتيباني براي بهداشت حرفه اي
- برقرار نمودن سيستمهاي ثبت اطلاعات براي بهداشت حرفه اي
- انتقال موثر اطلاعات و افزايش آگاهي هاي عمومي از طريق توسعه اطلاعات علمي
- توسعه استانداردهاي بهداشت حرفه اي و ايمني
توسعه همكاري ها در خصوص بهداشت حرفه اي و نيز همكاري با ساير فعاليت ها و خدمات تشكيلات ايمني و مسئوليت هاي آن
- تاسيس مراکز ايمني و بهداشت کار براي پرداختن به ايمني کارگران
- تهيه و تدارك تجهيزات ايمني و حفاظت کار
- انتخاب نيروي انساني متناسب با نوع کار که يكي از مهمترين نكات در جلوگيري از حوادث مي باشد .
- تعليم حدود مسئوليت هاي هر حوزه
- تاسيس کميته ايمني
- دستور براي بيمه کردن افراد
- تعيين کارمندان ايمني و متصديان ايمني و آساني که خدمات کمك هاي اوليه را انجام مي دهند .
- نظارت بر کار مهندسين و معيارهاي پزشكي طبق نظر طب کار
بحث و نتيجه گيري
همه ساله در جهان تعداد کثيري از نيروي کار قرباني حوادثي شده که منجر به فوت و يا از کار افتادگي تعداد بيشماري از آنها مي گردد که سبب از بين رفتن سرمايه و تزلزل اقتصادي جامعه مي شود . هر سازمان مي تواند با کاهش ريسک حوادث و غیبت کارکنان در اثر صدمه و بيماري و همچنين تطبيق با مقررات مربوطه ، موجب کاهش هزينه هاي جاري نيز شود .
در کارخانه هايي که به صورت سنتي اداره مي شوند ايمني به عنوان بخشي از هزينه ها در نظر گرفته مي شود ؛ اما کشورهای پيشرفته ، ايمني را به صورت يك سرمايه گذاري با سود برگشتي زياد چه از نظر انساني و چه از نظر اقتصادي مي بينند و اينگونه با آن برخورد مي کنند .
مراجع :
- آشنايي با نيازمنديهاي سيستم مديريت ايمني و بهداشت و راهنماي استقرار يك سيستم OHSAS حرفه اي 18001 . BS بر اساس استاندارد 8800 OH & S
- سيستم ارزيابي ايمني و بهداشت حرفه اي بر اساس استانداردهاي بين المللي تاليف و ترجمه : دکتر بهرام جلوداري ،OHSAS 18001 . ممقاني ، انتشارات آزاده ، چاپ سوم ، ١٣٨٣
این مطلب بروزرسانی شد و فایل pdf فرهنگ ایمنی با موضوعات زیر پیوست شد:
- عوامل موثر بر فرهنگ ایمنی یک سازمان
- تفاوت فرهنگ ایمنی و جو ایمنی
- نگرش ایمنی و اهمیت آن
- هرم فرهنگ ایمنی
- وضعیت فرهنگ ایمنی در ایران
ورود یا ثبـــت نــــام + فعال کردن اکانت VIP
مزایای اشتراک ویژه : دسترسی به آرشیو هزاران مقالات تخصصی، درخواست مقالات فارسی و انگلیسی، مشاوره رایگان، تخفیف ویژه محصولات سایت و ...
حتما بخوانید:
دیدگاهتان را بنویسید
می خواهید در گفت و گو شرکت کنید؟خیالتان راحت باشد :)