صدا و کنترل و اندازه گیری آن در صنعت

صدا و کنترل و اندازه گیری آن در صنعت

 فرمت: PPT   تعداد صفحات: 30

در ابتدا با OHSAS  و مزایای آن در سازمان آسنا شوید و سپس به ارزیابی صدا در محیط کار می پردازیم.

با آغاز انقلاب صنعتی و ايجاد سازمان های بزرگ ، موضوع حفاظت از سلامت نیروی كار نیز از حالت فردی خارج و حالت عمومی تری به خود گرفت . افزایش شرایط  نامطلوب کاری و حوادث ناشی از کار که نهایتا موجب کهولت زود هنگام و نارضایتی کارکنان از محل کار خود می شود ، خسارت های مالی  پنهانی را به سازمان تحمیل می کند که در برخی مواقع برابر با هزینه تولید و یا بیشتر از آن خواهد شد.

يك سيستم مديريت ايمنی و بهداشت شغلی ، سازمان را در شناسايی ، حذف يا به حداقل رساندن ريسك های مرتبط با بهداشت و ايمنی كاركنان خود و ساير طرف های ذينفع كه در معرض ريسك های OH& S ( ايمنی و بهداشت ) قرار دارند ياری می نمايد .

OHSAS به معنای : سری ارزيابی ايمنی و بهداشت شغلی (Occupational Health and Safety Assessment Series) می باشد و OHSAS 18001 :2000 استانداردی قابل مميزی و صدور گواهينامه است كه در پاسخ به نياز سازمانها به يك استاندارد كه به وسيله آن بتوانند سيستم مديريت خود را در زمينه های بهداشتی و ايمنی ارزيابی نمايند ، تدوين شده است .

ساختار استاندارد OHSAS 18001 سازگار با استانداردهای ISO 9001 : 2000  و ISO14001 : 2004 می باشد و خدمات ممیزی استاندارد OHSAS 18001، می تواند بصورت مستقل و یا در قالب سیستم مدیریت یکپارچه ( IMS) به همراه استانداردهای  ISO 9001 و ISO 14001 انجام گردد.

علاوه بر الزامات بین المللی مرتبط با ایمنی و بهداشت کارکنان ، الزامات قانونی مصوب توسط “وزارت کار و امور اجتماعی” و همچنین “وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی ” نیز در سطح داخل کشور وجود دارد که سازمان های تولیدی موظف به بر آورده ساختن این الزامات در زمينه ايمني و بهداشت می باشند. از جمله آن می توان به مواد 85،91،92،93 قانون کار اشاره نمود که حاوی مسولیت های مرتبط با تامین حفاظت فنی محیط کار و جلوگیری از بیماری های شغلی و تامین بهداشت کار و کارگر می باشد.

مزايای استقرار سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی  OHSAS 18001:

• استاندارد OHSAS 18001 زمينه ساز ارزيابی سیستم مدیریت سازمان در زمینه های بهداشتی و ایمنی است .
• یک سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی سازمان را در شناسایی ، حذف و یا به حداقل رساندن ریسک های مرتبط با بهداشت و ایمنی کارکنان خویش و سایر طرف های ذینفع که در معرض ریسک های ایمنی و بهداشتی قرار دارند یاری می نماید .
• کاهش حوادث و مخاطرات ایمنی و بهداشتی در سازمان .
• کاهش هزینه های سازمان بواسطه کاهش روزهای از دست رفته کاری پرسنل و نيروی انسانی .
• کاهش هزینه های سازمان بواسطه پیشگیری از تحمیل جریمه های سنگین ناشی از حوادث ( هزینه های بیمارستانی، دادگاهی، دیه و …) .
• پيشگیری از وقوع حوادث برای تجهیزات وسیستم های مختلف سازمان .
• پیشگیری از وقایع غیر قابل جبرانی چون آتش سوزی و انفجار و … و یا به حداقل رساندن خسارات جانی و مالی در هنگام وقوع آن
• خوشنامی و ایجاد شهرت مثبت برای سازمان بواسطه ایجاد محیطی ایمن برای پرسنل، پیمانکاران، بازدیدکنندگان و مشتریان سازمان .
• استاندارد OHSAS 18001 مشخصات دقیقی را جهت طراحی یک سیستم مدیریت ایمنی و بهداشتی ارائه می دهد.

سر و صدا

ارزیابی صدای محیط کار

سر و صدا شایع ترین عامل زیان آور در محیط كار است . حداكثر سر و صدای مجاز در محیط كار در یك شیفت 8 ساعته ، 85-90 dB می باشد . صوت بیش از حد مجاز سبب ناشنوایی های حسی ، عصبی و یا هر دو می گردد . افزایش فشار ، قند و كلسترول خون ، اضطراب ، ناراحتی عصبی و اختلالات شنوایی در كودكانی كه مادرانشان به هنگام بارداری در معرض سر و صدای بیش از حد مجاز بوده اند ، از دیگر اثرات سوء آن بر سلامت انسان می‌باشد. برخی فلزات سنگین ، حلال ها ، آفت كش ها و سایر مواد شیمیایی نیز سبب كاهش شنوایی حسی – عصبی می‌گردند .

حدود 1 الی 4 در صد جمعیت کشورهای توسعه یافته در معرض سطوح مخاطره آمیز سر و صدا می باشند و این به معنی فقدان یا عدم کارایی برنامه های حفاظت از شنوایی یا (HCP (Hearing Conservation Plograms در این کشورهاست .

از مهمترین مشاغل در معرض خطر ، می توان به کار با ماشین آلات صنعتی ، نساجی ، تولید چوب و الوار و کاغذ ، تولید تنباکو و چرم ، صنعت شیشه گری ، صنعت چاپ ، صنعت حمل و نقل و همچنین صنایع تولید فراورده های گوشتی همچون سوسیس و کالباس بدلیل وجود کاترها که وظیفه مخلوط کردن مواد را دارند و اتاق های پخت که با بخار گرم کار می کنند اشاره نمود .

تعداد افرادی که در صنعت در معرض سر و صدای مخاطره آمیز قرار دارند، بسیار بیشتر از افرادی است که در معرض سایر عوامل مخاطره آمیز شغلی قرار می گیرند .

صدا را می توان از چند دیدگاه بررسی کرد :

1. دیدگاه ایمنی : صدای بیش از 70 دسی بل می تواند مشکل ایجاد نماید . در یک کارگاه سر و صدای حاصل از ماشین آلات می تواند حاصل از یک لیفتراک را پنهان کند و در مکالمه ایجاد مزاحت نماید.
2. دیدگاه آسایش : صدا می تواند به عنوان یک عامل فشار انگیز محیطی عمل نماید . لذا روی راندمان فکری و ذهنی کارگران تاثیر سوء بگذارد و روی بهره وری تاثیر گذاشته و ضریب خطا را افزایش می دهد .
3. دیدگاه بهداشتی : به طور کلی صدایی بی خطر شمرده می شود که 90 درصد یا بیشتر افرادی که در معرض آن قرار دارند دچار اختلال شنوایی نشوند . افت شنوایی ناشی از سر و صدا یک بیماری غیر قابل برگشت و لاعلاج است که فقط با کمکهای شنوایی می توان به میزان مختصری آن را صحت بخشید .

اثرات و بیماریهای ناشی از سر و صدا

بیماری ها و عوارض صدا در محیط کار

صدا بصورت امواج مکانیکی می تواند در کل بدن از جمله دستگاه شنوایی تاثیر سوء داشته باشد . البته این تاثیر از نظر اپیدمیولوژیک زمانی می تواند اهمیت داشته باشد که سبب اختلال فیزیولوژیک در بدن نماید .

اثرات صدا بر انسان از چند جنبه مورد توجه قرار می گیرد :

1. صدمه به دستگاه شنوایی : این صدمات به طور عمده شامل چند اثر می باشد که عبارتند از :
   افت موقت شنوایی ( TTS ) و افت دائم شنوایی ( PTS ) ، این دو تحت عنوان کلی افت شنوایی ناشی از صدا (NIHL ) Noise Induced Hearing Loss بیان می شود .
   • ضربه صوتی ( َAcouslic Throuma )
   • وزوز گوش ( Tinitus )
2. تداخل با کلمه
3. اثر روی اندام بینایی
4. اثر بر سیستم تعادلی
5. ناراحتی اجتماعی
6. اثرات عصبی
7. اثرات فیزیولوژیکی عمومی
8. اثرات جانبی

ناشنوایی شغلی

ناشنوایی شغلی

ناشنوایی شغلی به هر گونه ناشنوایی جزیی یا كلی در یك یا هر دو گوش كه در زمان اشتغال فرد و به علت آن ایجاد شده باشد ، اطلاق می گردد . عوامل متعددی در ایجاد ناشنوایی شغلی موثرند كه حوادثی همچون ضربه به سر، افتادن از بلندی ، برخورد اجسام تیز به جمجمه ، انفجار، اصابت پلیسه یا تراشه فلز گداخته به پرده و مجرای گوش ، تماس با برخی فلزات و مواد شیمیایی و سر و صدای بیش از حد مجاز ، از آن جمله اند .

كاهش شنوایی ناشی از سر و صدای بلند ، شایع ترین و مهم ترین علت كاهش شنوایی است كه اغلب در محیطی با شدت صوت 85-90 dB و بعد از گذشت سالها ایجاد می شود . كاهش شنوایی ناشی از سر و صدا ، به عوامل گوناگونی بستگی دارد كه شدت صوت ، مدت تماس و حساسیت فردی از مهم ترین آنها به شمار می آیند . حد مشخص و واضحی برای شدت صوت زیان آور وجود ندارد و سر و صدای مجاز در محیط كار یك برآورد آماری است كه به طور معمول برای حفاظت شنوایی 90 درصد شاغلین تعیین می گردد .

حتما بخوانید:

⇐ دوره آموزشی اصول ارزیابی مواجهه شغلی صدا در محیط کار

⇐ صدا و ارتعاش در صنعت دکتر زارع

⇐ روشهای کاربردی کنترل صدا در صنعت

⇐ ارزیابی صدا در محیط کار دکتر گلمحمدی