صدا و ارتعاش و وسایل حفاظت فردی موردنیاز جهت کنترل خطرات آنها

صدا و ارتعاش و وسایل حفاظت فردی موردنیاز جهت کنترل خطرات آنها

فرمت: pdf   تعداد صفحات: 8

فهرست:

• مقدمه
• صدا و ارتعاش و وسایل حفاظت فردی موردنیاز جهت کنترل خطرات آنها
• مکانیسم شنوایی
• وسایل حفاظت فردی موردنیاز جهت کنترل خطرات صدا
• ارتعاش
• اصول کنترل ارتعاش وسایل حفاظت فردی موردنیاز جهت کنترل خطرات آن

مقدمه

آلودگی صدا یکی از مهمترین عوامل فیزیکی زیان آور در محیط کار محسوب میشود. مواجهه کارگران با صدا به عنوان یک مشکل فراگیر در محیطهای کاری در سراسر جهان مطرح می باشد. از دیدگاه صنعتی منشاء ایجاد صدا مرتبط با ماهیت فناوری و عملکرد مکانیکی دستگاه ها، میزان استهلاک و عملکرد نامناسب بخش متحرک ماشین آلات، انفجار، سایش و برخورد اجزای مکانیکی، سرعت بالای جریان سیال در مجاری و فوندانسیون نامناسب تجهیزات می باشد.

میزان افت شنوایی ناشی از صدا تحت تأثیر عوامل متعددی از جمله میزان مواجهه با صدا، سن، سابقه کار و رفتارهای بهداشتی کارگر از جمله نحوه استفاده از وسایل حفاظتی به عنوان مهمترین راهکار پیشگیری از بروز شنوایی قرار دارد. برنامه حفاظت شنوایی افت شنوایی در محیط های کاری با صدای بیش از حد مجاز محسوب می شود. اجزاء اصلی این برنامه شامل پایش محیطی صدا، کنترل های مدیریتی و مهندسی صدا، آموزش کارگران، استفاده از وسایل حفاظت شنوایی و پایش شنوایی کارگران می باشد. با توجه به اینکه افت شنوایی شغلی از نوع حسی- عصبی بوده و اغلب غیر قابل درمان است، کارایی و اثربخشی برنامه حفاظت شنوایی کارگران در محیط کار باید به صورت مداوم مورد ارزیابی، بازنگری و بهبود مستمر قرار گیرد. میزان اثربخشی برنامه حفاظت شنوایی نشان دهنده میزان تأثیر این برنامه در پیشگیری از ایجاد افت شنوایی در کارگران می باشد. یکی از مهمترین اثرات بهداشتی مواجهه با صدا افت شنوایی ناشی از صدا می باشد.

مواجهه با صدای شغلی دارای دو گروه اثرات عمده بر بدن می باشد که شامل اثرات شنوایی و اثرات غیر شنوایی است. اثرات غیرشنوایی خود شامل اثرات فیزیولوژیک و روانی- اجتماعی می باشد. از دیدگاه اپیدمیولوژیک افت شنوایی شغلی شامل ۱۰٪ کل افت شنوایی افراد می باشد. ارتباط بین مواجهه با صدا و افزایش فشار خون و ضربان قلب، اختلال گوارشی و عوارض روانی- عصبی، اختلال خواب، اضطراب

ناشی از آزار صدا مورد تائید محققین می باشد. مواجهه با صدا همچنین میتواند باعث افت کارایی ذهنی افراد گردد و نیز می تواند باعث کاهش عملکرد شغلی گردد. آسایش صوتی در محیطهایی که تمام یا بخشی از فعالیت شغلی نیاز به عملکرد ذهنی دارد بسیار بر روی عملکرد تأثیرگذار است. عملکرد افراد در وظایف ذهنی ساده ممکن است در تراز صوت خیلی بالا نیز بدون تغییر باقی بماند، در حالی که وظایف پیچیده تر ممکن است در ترازهای صوت پایین تر نیز دچار اختلال شوند.

مکانیسم شنوایی

دستگاه شنوایی انسان که در شکل ۱ نشان داده شده است، متشکل از سه بخش عمده شامل: گوش خارجی، گوش میانی و گوش داخلی می باشد. گوش خارجی، شامل لاله گوش و مجرا است که جزء اندام های حفاظتی و هدایتی گوش هستند. نقش لاله گوش در شنیدن اصوات حائز اهمیت است؛ زیرا شکل آن به گونه ای است که امواج محیط را به سمت مجرا هدایت می کند. طول مجرای گوش در بالغین mm ۳۰۲۵ و قطر آن mm ۵-۷ است. وظیفه مجرا هدایت صوت به سمت پرده صماخ و هم چنین محافظت آن از آسیبهای مستقیم میباشد. ضخامت پرده صماخ حدود

۰/۱mm و مساحت آن حدود mm۲ ۶۵ است. گوش میانی، شامل پرده صماخ و استخوانهای سه گانه (چکشی، سندانی، رکابی) است. محفظه گوش میانی در قسمت پایین دارای شکل شیپوری بوده و منتهی به یک راه ارتباطی به حلق میباشد که مجرای اوستاش نامیده میشود. مجرای اوستاش نقش مهمی در تخلیه ترشحات و تنظیم فشار در دو طرف پرده صماخ دارد. انتقال مکانیکی و تقویت انرژی صوتی دریافت شده توسط صماخ به دریچه بیضی به عهده گوش میانی است. استخوان چکشی به پرده صماخ و رکابی به پرده بیضی متصل است و رابط این دو، استخوان سندانی است.

شکل ۱: نمای بخش های سه گانه گوش انسان

گوش داخلی شامل حلزون، شبکه عصبی انتقالی و در مجاورت آن مجاری نیم دایره تعادلی است که نقش آن حفظ تعادل اندام های حرکتی می باشد. حلزون گوش اندامی است استخوانی و مارپیچ که ۲/۵ دور ذحول محور مرکزی خود چرخیده است. درون این مجرای استخوانی، سه کانال محتوی مایع آندولنف بوده و گیرنده های دستگاه شنوایی در آن قرار دارد. امواج صوتی عبوری از دریچه بیضی در این سیستم دریافت و به گیرنده های عصبی شنوایی منتقل می گردد.

صدمات صوتی به دستگاه شنوایی به طور عمده شامل: افت شنوایی ناشی از صدا (افت موقت شنوایی و افت دائم شنوایی )، وزوز گوش و ضربه صوتی می باشد. تغییر موقت آستانه شنوایی یا افت موقت شنوایی زمانی اتفاق می افتد که فرد به طور اتفاقی یا به صورت غیرشغلی با امواج صوتی بالاتر از ۶۵ دسیبل مواجهه داشته باشد. این تغییر به صورت افزایش آستانه شنوایی میباشد. در این عارضه شخص احساس سنگینی و کی پی در گوش دارد. ویژگی این آسیب این است که موقت بوده و پس از قطع مواجهه با صدا، عمدتا در مدت چند ساعت بهبود پیدا می کند.

افت دائم شنوایی در اثر صدا بسته به عوامل مختلف فردی و محیطی متفاوت می باشد. خصوصیات فردی مهم شامل: سن، سابقه کار، نژاد، تغذیه و بیماری هاست. مسمومیت با اکسید کربن، جیوه، فسفر، سرب و برخی داروها نظیر استرپتومایسین، سالیسیلات، جنتامایسین نیز می تواند با ایجاد کم شنوایی اثر صدا را بر دستگاه شنوایی تشدید نماید. ضربه به سر، عفونت ها و برخی بیماریهای غیرشغلی نیز می تواند دلیل افت شنوایی باشد.

عوامل محیطی مؤثر بر افت شنوایی شامل: نوع صدا، تراز فشار صوت و مدت زمان مواجهه روزانه فرد می باشد. به علت شروع افت از نواحی اطراف KHz۴، فرد در ابتدا متوجه کاهش شنوایی خود نمی گردد؛ حتی ممکن است به اشتباه اظهار نماید که به صدای محیط کار خود عادت کرده است. زمانی فرد متوجه افت شنوایی خود می شود که در مکالمه و ارتباط اجتماعی او محدودیت ایجاد شده باشد، در چنین شرایطی شخص دچار درجاتی از افت شنوایی می گردد؛ لیکن کری شغلی زمانی اطلاق می گردد که میزان افت شنوایی با سمعک قابل جبران نباشد و معمولا میزان افت از ۹۰ دسیبل بیشتر شده است که بیمار عمدتا برای بهبودی به درمان جواب نمی دهد.

به طور طبیعی با افزایش سن افراد دچار نقصان شنوایی می گردند. بر اساس بررسی ها اثر سن برای زنان و مردان به دست آمده است که باید قبل از محاسبه افت دائم هر گوش در فرکانس مربوطه لحاظ گردد. دو عارضه ضربه صوتی و وزوز گوش نیز می توانند به عنوان عوارض شغلی ناشی از صدا تلقی شوند. ضربه صوتی در اثر یک مواجهه با چند مواجهه نسبی با ترازهای خیلی بالای فشار صدا مانند صدای مربوط به انفجارات به وجود می آید که به این ترازها، ترازهای صدای تروماتیک (آسیب رسان) گفته می شود. به محض مواجهه با این صدا که خارج از تحمل اندام شنوایی می باشد، صدمه مکانیکی نظیر پارگی پرده صماخ یا صدمه به بافت های متصل کننده قطعات استخوانی به یک یا چند عضو از اندام شنوایی وارد می گردد. عارضه وزوز گوش نیز اغلب به صورت مقدمه افت شنوایی، توأم با افت شنوایی شغلی یا همراه ضربه صوتی می باشد و شخص همواره دچار احساس وزوز در یک یا دو گوش گردیده و اغلب در ساعات استراحت و سکوت فرد را مورد آزار قرار می دهد.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ بیماریهای دستگاه شنوایی ناشی از کار

⇐ صدا و اختلال شنوایی و راهکارهای کنترلی

⇐ آسیب ها و بیماریهای شنوایی ناشی از سر و صدا