شناسایی و ارزیابی فرهنگ ایمنی، بهداشت و محیط زیست

شناسایی و ارزیابی فرهنگ ایمنی، بهداشت و محیط زیست

فرمت: PDF   تعداد صفحات: 49

فهرست:

• روش شناسایی و ارزیابی فرهنگ ایمنی، بهداشت و محیط زیست (HSE)
  • تدوین روش های شناسایی و ارزیابی فرهنگ ایمنی، بهداشت و محیط زیست (HSE)
    • تعیین هدف تشریح تعریف و مدل مفهومی فرهنگ ایمنی، بهداشت و محیط زیست برای گروه ارزیاب
    • شناسایی جلوه های ظاهری
    • ممیزی عوامل سیستم مدیریت ایمنی، بهداشت و محیط زیست، نحیط سازمانی و تکنولوژی، ابزار و ماشین آلات انجام کار
    • ثبت رفتارهای اجباری ایمنی، بهداشت و محیط زیست کارکنان
    • تدوین لیست رفتارهای اجباری مغایر با اصول ایمنی، بهداشت و محیط زیست
    • روش انجام ثبت رفتارهای اجباری ایمنی، بهداشت و محیط زیست کارکنان
    • انجام مطالعه اصلی ثبت رفتارهای اجباری ایمنی، بهداشت و محیط زیست کارکنان
    • تعیین معیار قضاوت و ارزیابی در مورد رفتارهای اجباری ایمنی، بهداشت و محیط زیست کارکنان
  • شناسایی باورها، ارزش ها، قواعد و هنجارهای مورد حمایت + مثال کاربردی
  • شناسایی مفروضات بنیادین مشترک + مثال کاربردی
  • تعیین معیار قضاوت و ارزیابی کلی فرهنگ ایمنی، بهداشت و محیط زیست + مثال کاربردی

1- تدوین روش شناسایی و ارزیابی فرهنگ ایمنی، بهداشت و محیط زیست (HSE)

همانگونه که در بخش قبل تشریح شد تعریف و مدل مفهومی فرهنگ ایمنی، بهداشت و محیط زیست به شرح زیر ارائه شد.

“فرهنگ ایمنی، بهداشت و محیط زیست مجموعه ای از مفروضات بنیادین مشترک است که اعضای سازمان در حین حل نمودن مشکلات ایمنی، بهداشت و محیط زیست به عنوان واقعیات و مفروضات مسلم یاد گرفته اند که به شکل جلوه های ظاهری نمایان می شوند.” (رشید کاکائی و همکاران، ۱۳۹۴)

مدل فرهنگ ایمنی، بهداشت و محیط زیست به صورت سه سطح که در اینجا واژه “سطح” اشاره به میزان قابل رؤیت بودن پدیده فرهنگی از نظر مشاهده کننده دارد و هر سطح می تواند به صورت جداگانه بررسی شوند، از آشکار به پنهان به ترتیب شامل جلوهای ظاهری در بیرونی ترین سطح، باورها و ارزش ها، قواعد و هنجارهای مورد حمایت در لایه میانی و مفروضات بنیادین مشترک در هسته، ارائه شد (شکل ۱) (شاین، ۲۰۰۴). سطح بیرونی فرهنگ ایمنی، بهداشت و محیط زیست شامل جلوه های ظاهری آشکار و بسیار محسوسی است که مشاهده کننده می تواند ببیند، بشنود و احساس کند. مهمترین نکته در مورد این سطح این است که مشاهده آن آسان و کشف رمز و تفسیر آنها مشکل است. به عبارت دیگر مشاهده اگر می تواند شرح دهد چه چیزی می بیند و چه چیزی احساس می کند اما نمی تواند از این مسئله به تنهایی بفهمد که این چیزها در یک گروه معین چه معنایی دارند. در واقع با کشف مفروضات بنیادین، معانی آنها آشار می شوند) (شاین، ۲۰۰۴؛ شاین، ۱۹۹۹).

در ارتباط با ایمنی، بهداشت و محیط زیست جلوه های ظاهری شامل: (۱) محیط سازمانی (گلر، ۱۹۹۴) شامل: زیر ساخت های سازمان (ساختمان و تأسیسات) (شاین، ۲۰۰۴؛ شاین، ۱۹۹۹؛ مسی و همکاران، ۲۰۰۰)، چیدمان فیزیکی تجهیزات و ماشین آلات در محیط کار (شاین، ۲۰۰۴)؛ شرایط زیستی محیط کار (کوپر، ۲۰۰۰؛ گلر، ۱۹۹۴)؛ نظم و نظافت محیط کار (گلر، ۱۹۹۴؛ AIGA، ۲۰۰۵)، (۲) تکنولوژی، ابزار و ماشین آلات انجام کار (گلر، ۱۹۹۴)، (۳) رفتارهای اجباری ایمنی، بهداشت و محیط زیست کارکنان (شاین، ۲۰۰۴؛ شاین، ۱۹۹۹؛ کوپر، ۲۰۰۰)، (۴) سیستم مدیریت ایمنی، بهداشت و محیط زیست (ادوارد و همکاران، ۲۰۱۳؛ OGP، ۲۰۱۰، کوپر، ۲۰۰۰؛ کریستوفر و همکاران، ۲۰۱۳؛ کودهری و همکاران، ۲۰۰۷)، شامل عناصر طرح ریزی، اجرا و عملیات، بررسی و بازنگری مدیریت می شود (ISO، ۲۰۰۴؛BSI ،۲۰۰۸ BSI، ۲۰۰۷؛ OGP، ۲۰۱۴aء ۲۰۱۴b ، OGP ؛ OGP ۲۰۱۳، OGP، ۲۰۱۰ء OGP، ۱۹۹۶ء OGP، ۱۹۹۰، اک و همکاران، ۲۰۱۴؛ AIGA، ۲۰۰۲ ، WorkSafe Victoria، ۲۰۰۵) (جدول ۱).

جدول ۱. عناصر سیستم مدیریت ایمنی، بهداشت و محیط زیست

سطح میانی فرهنگ ایمنی، بهداشت و محیط زیست شامل باورها، ارزش ها، قواعد و هنجارهای مورد حمایت است که به عنوان ترجیحات مورد حمایت توسط اعضای سازمان حمایت می شوند و به عنوان الگو و راهنمایی برای اعضای گروه عمل می کنند (شاین؛ ۲۰۰۴). باورها، ارزش ها، قواعد و هنجارهای مورد حمایت ممکن است با جلوه های ظاهری سازگار و یا ناسازگار باشند. تضاد بین باورها، ارزش ها، قواعد و هنجارهای مورد حمایت و جلوه های ظاهری به دلیل این است که باورها، ارزش ها، قواعد و هنجارهای مورد حمایت اعضای سازمان به صورت منطقی با مفروضات بنیادین مشترک، سازگاری ندارند(شاین، ۲۰۰۴؛ شاین، ۱۹۹۹). در صورتی که باورها، ارزش ها، قواعد و هنجارهای مورد حمایت سازمان به صورت منطقی با مفروضات بنیادین سازمان سازگار باشند، در آن صورت بیان آن باورها، ارزش های قواعد و هنجارهای مورد حمایت به عنوان فلسفه عملیاتی گروه می توانند در متحد کردن و هماهنگ کردن گروه مفید باشند و به منزله منبع تعیین هویت و هسته مأموریت و فلسفه وجودی خدمت کنند (شاین، ۲۰۰۴).

سطح پنهان فرهنگ ایمنی، بهداشت و محیط زیست شامل مفروضات بنیادین مشترک است که در واقع باورها، ارزش ها، قواعد و هنجارهای مورد حمایتی هستند که زمانی به عنوان یک پیش فرض در نظر گفته می شدند و به دلیل کسب موفقیت و عملکرد مثبت در حل مشکلات گروه در طول زمان و در نتیجه فرایند با هم آموزی توسط اعضای گروه و فراگیر شدن، به عنوان یک واقعیت و مفروض مسلم، مورد پذیرش قرار می گیرند و به باورها، ارزش ها، قواعد و هنجارهای مشترک بنیادین تبدیل می شوند. مفروضات بنیادین مشترک، درون مایه اصلی فرهنگ می باشند و برای اعضای سازمان به شکل عادت ناخوداگاه در آمده اند (شاین، ۲۰۰۴؛ شاین، ۱۹۹۹). مفروضات بنیادین مشترک، مفروضاتی هستند که ما نه با آنها مقابله، و نه در مورد آنان بحث می کنیم و از این رو تغییر آنها بسیار مشکل است. اعضای سازمان با درست پنداشتن این مفروضات دوست دارند واقعیات اطراف خود را به صورت سازگار با آنها درک کنند؛ حتی اگر این مسئله به تخریب، انکار و تحریف واقعیات اطراف منجر شود. در واقع این سطح که جوهره فرهنگ می باشد برای اعضای گروه تعیین می کنند به چه چیزهایی توجه کنیم، چه چیزهایی چه معنایی دارند، چگونه به چیزی که در جریان است واکنش عاطفی نشان دهیم و به اقداماتی را در موقعیت های مختلف انجام دهیم (شاین، ۲۰۰۴)

سیستم مدیریت ایمنی، بهداشت و محیط زیست؛ محیط سازمانی (ساختمان ها و تأسیسات محیط کار، چیدمان فیزیکی تجهیزات در محیط کار، شرایط زیستی محیط کار، نظم و نظافت محیط کار)؛ تکنولوژی ابزار و ماشین آلات انجام کار؛

رفتارهای اجباری ایمنی، بهداشت و محیط زیست کارکنان، اقدامات (آشکار، تفسیر و دستیابی به سطوح پوشیده تر فرهنگ از طریق آنها سخت است)

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ مدل های فرهنگ ایمنی، بهداشت و محیط زیست

⇐ تعهد افراد و فرهنگ ایمنی

⇐ ماکروارگونومی و فرهنگ ایمنی

⇐ پرسشنامه اندازه گیری فرهنگ ایمنی بهداشت و محيط زيست (HSE)