شاخص مواجهه شیمیایی (CEI)
شاخص مواجهه شیمیایی (CEI)
شاخص مواجهه شیمیایی (CEI)
فرمت: PDF تعداد صفحات: 33
فهرست:
- مقدمه
- اطلاعات مورد نیاز برای محاسبه شاخص مواجهه شیمیایی (CEI)
- مراحل محاسبه شاخص مواد شیمیایی (CEI)
- تعیین سناریوهای رهایش مواد شیمیایی
- تعیین ERPG یا EEPG
- محاسبه مقدار ماده ای که به دنبال رهایش در هوا منتشر می شود (مقدار هوابرد)
- محاسبه شاخص CEI و حریم خطر
۱ – مقدمه
شاخص مواجهه شیمیایی (CEI) ۱۹۸۰ در سال ۱۹۸۶ به همراه شاخص خطر حریق و انفجار (EI&F) توسط شرکت شیمیایی Dow ارئه شد، که از آنها برای رتبه بندی نسبی پتانسیل خطر تأسیسات شیمیایی جدید یا تأسیسات در حال تغییر استفاده می شود.
شاخص مواجهه با مواد شیمیایی (CEI) یک روش ساده رتبه بندی پتانسیل خطرات سلامتی برای جمعیت اطراف سایت های فرآیندی است که در آنها احتمال رهایش مواد شیمیایی وجود دارد. اندازه گیری مطلق ریسک توسط شاخص CEI بسیار دشوار است، ولی با استفاده از این شاخص می توان خطرات ناشی از مواجهه با مواد شیمیایی در اثر رهایش مواد سمی را به طور نسبی رتبه بندی کرد، با این حال از آن نمی توان برای مشخص کردن ایمن یا نا ایمن بودن طراحی واحدها استفاده نمود. مهم ترین کاربردهای این شاخص عبارتست از:
- واکاوی اولیه خطرات فرآیندیPHA) )
- طرح ریزی واکنش در شرایط اضطراری
- بررسی تأثیر اقدامات کنترلی در رهایش مواد سمی
- تعیین حریم خطر رهایش مواد سمی
۲. اطلاعات مورد نیاز برای محاسبه شاخص مواجهه شیمیایی (CEI)
جهت محاسبه شاخص مواجهه شیمیایی (CEI) اطلاعات زیر مورد نیاز است:
الف) نقشه ترسیمی صحیح و دقیق از سایت و واحدهای فرآیندی و نواحی اطراف آن.
ب) نمودارهای جریان فرآیند ساده شده که نشان دهنده محدوده مخازن، لوله های اصلی و مقادیر مواد شیمیایی موجود باشند.
ج) خواص شیمیایی و فیزیکی مواد مورد بررسی (طبق مقادیر ذکر شده در راهنمای ERP موسسه AIHA و EEP شرکت DOW)
د) آخرین ویرایش راهنمای شاخص مواجهه شیمیایی (CEI)
ه) فرم شاخص مواجهه شیمیایی (CEI) و مقادیر راهنمای طرح ریزی واکنش در شرایط اضطراری (ERPG) و راهنمای طرح ریزی مواجهه با مواد شیمیایی در شرایط اضطراری (EEPG)
۳- مراحل محاسبه شاخص مواجهه شیمیایی (CEL)
همان طور که در شکل 1 نشان داده شده است، مراحل محاسبه شاخص مواجهه شیمیایی شامل تعیین سناریوی رهایش مواد شیمیایی، تعیین ERPG یا EEPG، تعیین مقدار هوابرد (AQ) سناریوها، انتخاب سناریو با بیشترین مقدار هوابرد (AQ)، محاسبه مقدار CEI، محاسبه حریم خطر و تکمیل کار برگ خلاصه محاسبات CEI می باشد که در ادامه شرح داده می شوند.
شکل 1: مراحل اجرای CEI
3-1 . تعیین سناریوهای رهایش مواد شیمیایی
هدف از این مرحله تعیین این مسأله می باشد که کدام یک از خطوط لوله یا تجهیزات فرآیندی دارای بیشترین پتانسیل رهایش مقادیر قابل ملاحظه ای از مواد شیمیایی با سمیت حاد است. فرآیند انتخاب سناریو برای تعیین میزان رهایش هوابرد، از اهمیت زیادی برخوردار است. انتخاب سناریوها معمولا با استفاده از نتایج واکاوی حوادث گذشته انجام می شود. معمولا بهتر است، چند سناریو مورد ارزیابی قرار گیرد و بیشترین پتانسیل رهایش در آنها مشخص شود. مهم ترین مواردی که در تعیین پتان رهایش در هر سناریو لازم است عبارتند از شرایط فرایندی مانند دما و فشار فرایند، وضعیت فنی اندازه لوله ها، مخازن و امروزه به علت کاربرد وسیع این شاخص و بر اساس حوادث واقعی که در صنایع شیمیایی مختلف رخ داده اند، راهنماهایی برای انتخاب سناریو ارائه شده است که برخی از مهم ترین آنها در جدول 1 ذکر شده است:
جدول 1: برخی از مهم ترین سناریوهای رهایش مواد سمی
نام تجهیز فرایندی |
فرضیات در تعیین سناریو |
خطوط لوله فرایندی |
|
شیلنگ ها (هوز) |
پارگی کامل شیلنگ (هوز) |
تجهیزات تخلیه فشار |
محاسبه میزان رهایش در فشار تنظیم شده که کل آن به صورت هوابرد فرض می شود. |
ظروف فرایندی |
پارگی ظروف بر اساس قطورترین لوله ای که به ظروف متصل می شود |
سر ریز شدن و ریزش مواد از مخزن |
– |
به عنوان مثال طبق جدول 1 اگر در واحد فرایندی مورد ارزیابی، تعیین سناریو برای خطوط لوله حاوی مواد سمی با قطر کمتر از ۲ اینچ مد نظر باشد باید پارگی کامل لوله را در نظر گرفت.
توجه داشته باشید، اگر رهایش به صورت لحظه ای باشد مقدار رهایش از تقسیم مقدار ماده موجود بر پنج دقیقه محاسبه می شود. در شاخص CEI، رهایش از تمام سناریوها به صورت فرضی برای حداقل ۵ دقیقه در نظر گرفته می شود.
3-2- تعیین ERPG یا EEPG
راهنماهای طرح ریزی واکنش در شرایط اضطراری راهنماهای طرح ریزی واکنش در شرایط اضطراری (ERPGs)، از سوی انجمن بهداشت صنعتی آمریکا (AIHA) به منظور محاسبه محدوده غلظت هایی که در اثر تماس با آنها احتمالا در افراد اثرات نامطلوبی مشاهده می شود، ارائه شده است. ERPG به عنوان ابزاری جهت طرح ریزی واکنش در شرایط اضطراری، شناسایی نواحی پایین دست باد که در صورت رهایش مواد شیمیایی نیاز به اقدام کنترلی موثر دارند، تعیین اولویت هایی که با توجه به سمیت مواد شیمیایی باید مد نظر قرار گیرند و حتی ارزیابی میزان کفایت کنترل های موجود، مورد استفاده قرار می گیرد.
چنانچه مقادیر ERPG برای ماده ای موجود نباشد، باید از شاخص معادل آن که تحت عنوان راهنمای طرح ریزی مواجهه در شرایط اضطراری (EEPG) شناخته شده و توسط شرکت DOW ارائه شده است، استفاده گردد.
ERPG و EEPG در سه سطح به شرح ذیل ارائه می شوند:
- 1-EEPG/1-ERPG: حداکثر غلظت هوابردی که اعتقاد بر آن است که پایین تر از آن تقریبا تمام افراد می توانند به مدت یک ساعت در معرض آن قرار گیرند و تنها علائم خفیف زیان آور موقتی روی سلامتی یا بویی که به طور واضح قابل درک باشد در آنها ایجاد شود.
- 2-EEPG/2-ERPG: حداکثر غلظت هوابردی که اعتقاد بر آن است که پایین تر از آن تقریبا تمام افراد می توانند تا یک ساعت در معرض آن قرار گیرند، بدون تجربه اثرات برگشت ناپذیر و دیگر اثرات جدی سلامتی با علائمی که می توانند سبب آسیب به عملکرد افراد شود.
- 3-EEPG/3-ERPG: حداکثر غلظت هوابردی که اعتقاد بر آن است که پایین تر از از آن تقریبا تمام افراد می توانند تا یک ساعت بدون تجربه اثرات تهدید آمیز زندگی در معرض آن قرار گیرند.
ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.
ورود یا ثبـــت نــــام + فعال کردن اکانت VIP
مزایای اشتراک ویژه : دسترسی به آرشیو هزاران مقالات تخصصی، درخواست مقالات فارسی و انگلیسی، مشاوره رایگان، تخفیف ویژه محصولات سایت و ...
حتما بخوانید:
دیدگاهتان را بنویسید
می خواهید در گفت و گو شرکت کنید؟خیالتان راحت باشد :)