شاخص خطر وزن شده ایمنی (SWeHI)

شاخص خطر وزن شده ایمنی (SWeHI)

فرمت: PDF   تعداد صفحات: 32

فهرست:

• مقدمه
• محاسبات شاخص SWeHI
  • محاسبه شاخص خطر بالقوه (B)
  • محاسبه A
• تعیین اعتبارات برای کنترل عوامل بالقوه آسیب رسان
  • برنامه واکنش در شرایط اضطراری (ERP)
  • برنامه مدیریت بحران (DMP)
  • دیگر اقدامات کنترل آسیب
• تعیین اعتبارات مربوط به اقدامات انجام شده برای کاهش تعداد رخداد حوادث
  • سامانه کنترل فرایند
  • وسایل آشکارساز
  • اقدامات کنترل اضطراری
  • خطاهای انسانی
  • قابلیت اطمینان تجهیزات
• مثالی از کاربرد SWeHI در صنعت تولید سولفولان
• منابع

1- مقدمه

شاخص خطر وزن شده ایمنی، ابزاری جدید و کاربر پسند برای ارزیابی و شناسایی سریع و جامع ایمنی و خطر در صنایع فرایندی می باشد. این روش، نسخه اصلاح شده روش رتبه بندی و شناسایی خطر (HIRA) می باشد که توسط خان و عباسی ارائه شده است. روش SWeHI علاوه بر شناسایی و رتبه بندی خطرات، اقدامات ایمنی مورد نیاز برای کاهش آنها را نیز مشخص می نماید. شاخص SWeHI، روشی برای ارزیابی خطر در صنایع شیمیایی فرایندی است که اقدامات ایمنی را در نمره نهایی ارزیابی خطر لحاظ می نماید. برآورد میزان شاخص SWeHI بر اساس روش های هدفمند و قابل اطمینان بوده و در آن عوامل مختلفی به منظور ارزیابی خطر در نظر گرفته شده است. در این شاخص گستره کاملی از خطرات ممکن مثل خطاهای انسانی، شرایط اضطراری، نقص در دریچه ها، فاکتورهای خارجی و غیره بر اساس احتمال وقوع یا تعداد دفعات ایجاد خطرات لحاظ می گردد، همچنین در این شاخص اقدامات کنترلی در هر واحد، جهت کنترل یا حذف خطرات در صنایع در نظر گرفته می شوند. در نهایت می توان گفت که شاخص SWeHI یک تصویر لحظه ای از واحد فرایندی، با در نظر گیری خطرات موجود در فرآیند و اقدامات ایمنی برای کنترل یا حذف آن خطرات را فراهم می نماید. ویژگی های این شاخص عبارتند از:

1. به سرعت قابل انجام است، پس وسیله ای سریع برای شناسایی خطر محسوب می گردد.
2. نمره های نهایی این روش به راحتی قابل تفسیر می باشد و شخص می تواند نمره های نهایی را با سطوح ریسک از پیش طراحی شده، مقایسه کند.
3. نمره های نهایی روش های کنترل خطر را با روش های پیشین می توان مقایسه نمود که در نتیجه به تصمیم گیری مطلوب تر کمک می کند.
4. نیازمند تخصص بسیار بالایی نیست.

2- محاسبات شاخص SWeHI

در یک بیان کمی، شاخص SWeHI شعاع ناحیه ای با خطر متوسط (احتمال ۵۰٪ مرگ و میر / آسیب) در یک صنعت لواحد مشخص با در نظر گرفتن مواد شیمیایی، شرایط عملیاتی، محیط عملیاتی و غیره در آن لحظه است. این بیان به صورت رابطه زیر ارائه می گردد:

رابطه 1:                                                             SWeHI=B/A

در رابطه فوق :

B (شاخص خطر بالقوه): مقدار کمی آسیبی است که توسط واحد صنعت ایجاد می شود. این کمیت به صورت ناحیه ای با احتمال ۵۰٪ آسیب بیان می شود. این شاخص متشکل از دو جزء شامل B1 (آسیب ناشی از حریق و انفجار ) و B2 (آسیب ناشی از رهایش و انتشار مواد سمی و خورنده) می باشد

A (شاخص کنترل خطره): معیاری از اقدامات کنترلی و ایمنی برای مقابله با وضعیت های نامطلوب است.

شاخص SWeHI درجه آسیب را با در نظر گرفتن اقدامات ایمنی نشان میدهد و هر چه مقدار آن بزرگتر باشد، واحد خطرناک تر است. پس هر واحد باید دارای حداقل مقدار SWeHI باشد و این امر با کاهش ضریب B یا افزایش ضریب A ممکن است. جزئیات طبقه بندی SWeHI در شکل 1 نشان داده شده است.

شكل 1: دسته بندی (SWeHI)

2-1- محاسبه شاخص خطر بالقوه (B)

همان گونه که گفته شد ضریب B از دو جزء B1 و B2 تشکیل شده است. پس از محاسبه این دو کمیت، هر کدام که از نظر عددی بزرگتر بود، به عنوان مقدار B برای محاسبه شاخص SWeHI در رابطه 1 قرار می گیرد. در ادامه نحوه محاسبه B1 و B2 شرح داده می شود.

محاسبه :B1شاخص آسیب ناشی از حریق و انفجار (B1) ، همان گونه که در شکل 2 نشان داده شده است، به صورت زیر محاسبه می شود:

1. طبقه بندی واحدهای مختلف صنعت در ۵ گروه
2. ارزشیابی فاکتورهای انرژی
3. اختصاص جرایم
4. برآورد میزان B1

در قدم اول، واحدهای فرایندی درگیر در یک صنعت فرایندی در ۵ گروه به شرح ذیل طبقه بندی می شوند.

الف – واحدهای ذخیره سازی
ب- واحدهایی با عملیات فیزیکی مثل انتقال حرارت، انتقال جرم، تغییر فاز، فشرده سازی و …
پ- واحدهای واکنش های شیمیایی
ت- واحدهای انتقال
ث- دیگر واحدهای خطرناک مثل کوره ها، بویلر ها، مبدل های حرارت مستقیم و ..

الف – واحدهای ذخیره سازی

واحدهای ذخیره سازی به صورت واحدهای ذخیره مواد شیمیایی یا واسطه های نگهداری این مواد (مثل ظروف یا بشکه های نگهداری مواد شیمیایی) تعریف می شود. به منظور برآورد شاخص حریق و انفجار این واحدها، سه فاکتور انرژی F₂ ,F₁) و (F₃ تعریف می شود که شامل انرژی های فیزیکی و شیمیایی اند. فاکتور F₁ (انرژی مواد شیمیایی) توسط رابطه 2 محاسبه می گردد:

رابطه 2:                                                     F₁ = 0.1M × (H_c)/K

M: جرم ماده شیمیایی بر حسب کیلو گرم یا نرخ رهایش جرم بر حسب کیلوگرم بر ثانیه
H_C: گرمای ناشی از احتراق بر حسب کیلو ژول بر مول
K: عدد ثابت (3.148)

ادامه مطلب را با دانلود فایل های پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ شاخص خطر حادثه (AHI)

⇐ شاخص های ایمنی ذاتی

⇐ شاخص ایمنی بیمارستان

⇐ ارزیابی شاخص ایمنی در محیط کار

⇐ شاخص های ارزیابی ریسک