سهم موانع صوتی نصب شده در کاهش آلودگی صوتی ناشی از صدای ترافیک چقدر است؟

فرمت: PDF   تعداد صفحات: 6

سهم موانع صوتی نصب شده در کاهش آلودگی صوتی ناشی از صدای ترافیک چقدر است؟

نویسندگان: محمدرضا منظم اسماعیل پور ۱؛ مهسا ناصرپور ۲؛ حمیدرضا پور آقا شاه نشین ۳
۱- عضو هیئت علمی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی درمانی تهران
۲ – کارشناس ارشد مهندسی بهداشت حرفه ای، دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی ایران
۳- دانشجوی دکتری تخصصی مهندسی بهداشت حرفهای، دانشگاه علوم پزشکی تهران.

چکیده:

مقدمه: صدا یکی از عوامل جدا نشدنی کلانشهرهای صنعتی می باشد که اثرات سوء آن بر سلامتی انسان بر کسی پوشیده نیست. بخشی از این صدای محیطی ناشی از صدای ترافیک است که عمدتا انرژی صوتی آن در فرکانس های پایین متمرکز است. یکی از تدابیر اندیشیده شده جهت کاهش تراز آلودگی صوتی ناشی از صدای ترافیک شهری نصب موانع صوتی در حاشیه بزرگراه ها است که در این مقاله به بررسی میزان اثر بخشی این موانع در کاهش بار آلودگی صوتی پرداخته شده است.

روشها و وسایل: در این مطالعه به منظور بررسی اثر بخشی موانع صوتی، یک بزرگراه شمالی- جنوبی در مرکز شهر تهران انتخاب شد و تراز صدای ناشی از تردد وسایل نقلیه موتوری در این بزرگراه در چهارده خط (۵۶ ایستگاه) اندازه گیری شد. اندازه گیری تراز صدای معادل سه دقیقه ای (L_eq3 min) در هر ایستگاه در چهار فاصله ۴، ۱۰، ۲۵ و ۵۰ متری از لبه بزرگراه ، در ارتفاع ۱/۵ متری از سطح زمین و در دو مرحله قبل و بعد از نصب موانع صوتی صورت پذیرفت. کلیه اندازه گیری ها با استفاده از دستگاه صدا سنج 1358TES مجهز به فوم اسکرین و نصب شده بر روی سه پایه ثابت قابل تنظیم انجام شد.

نتایج: نتایج بررسی ها نشان داد که کاهش تراز صدای ناشی از ترافیک پس از نصب موانع صوتی در فواصل ۴، ۱۰، ۲۵ و ۵۰ متری از آن به ترتیب ۱۵/۶، ۱۴/۲، ۱۲/۸ و ۱۲/۲ دسی بل بود.

نتیجه گیری کلی: استفاده از موانع صوتی می تواند سهم به سزایی در کاهش بار آلودگی صوتی ناشی از ترافیک داشته باشد که البته با افزایش فاصله از موانع و دور شدن از ناحیه سایه صوتی ایجاد شده توسط آن، نقش مانع در کاهش تراز صدای ناشی از ترافیک کم رنگ تر می شود.

واژگان کلیدی: موانع صوتی آلودگی صوتی؛ ترافیک؛ کاهش صدا

مقدمه:

صدا یکی از عوامل محیطی است که اغلب می تواند باعث عدم آسایش افراد گردد. اگرچه توسعه فناوری در قرن اخیر باعث پیشرفت های شگرفی در زندگی و کار انسان ها شده است، اما تولید و انتشار عوامل مخاطره آمیز به همان نسبت، آسایش مردم را محدود نموده است. آلودگی صوتی یکی از مهمترین موارد آلودگی زیست محیطی است که در محدوده شهری معضلات متعددی را سبب می گردد. تخمین زده می شود که در جهان در حدود ۱۲۰ میلیون نفر دارای مشکلات شنیداری حاصل از وجود صدای محیطی هستند. این آلودگی صوتی بیشتر به صورت تحریک پذیری، عدم تمرکز، خواب آلودگی، خستگی، افسردگی و سردرد تظاهر می یابد. ضمن آن که می تواند سبب بروز مشکلات قلبی عروقی، تنفسی و گوارشی نیز گردد (۱). علیرغم اینکه انسان به صدا عادت کرده و با محیط پر سرو صدا تطابق می یابد، ولی در حقیقت صدا یک عامل خستگی بوده و ظرفیت کار انسان را کاهش میدهد.

بعلاوه بر وضع روانی شخص اثر کرده و باعث اشکال در تطابق یافتن انسان با محیط کار و حتی با محیط خانواده و اجتماع نیز می گردد. در حقیقت صدا یک عامل خستگی بوده و ظرفیت کار انسان را چه در فعالیت فکری نیازمند به مراقبت و دقت و چه در فعالیت های بدنی و ساده کاهش می دهد. به علاوه بر وضع روانی و روحیه شخص اثر کرده باعث اشکال در تطابق یافتن انسان با محیط کار و حتی با محیط خانواده و اجتماع می گردد. که نتیجه آن کاهش بازده فعالیت های فرد است. مشاهدات بالینی و تجارب آزمایشگاهی متعدد اثرات سر و صدا را روی کاهش بازده به اثبات رسانیده است (۲). پژوهش ها نشان داده اند که صدا روی خلق و خوی افراد اثر گذاشته و باعث افزایش پرخاشگری و آسیب پذیری و حساسیت آنان می شود(۳).

مطالعات انجام شده نشان می دهد که افراد زیادی در کشور های مختلف دچار ناراحتی ناشی از صدا هستند. ۹۳ درصد از مردم فرانسه عنوان نموده اند از صدای موجود در محله خود ناراحت هستند و ۴۶ درصد از آنها گزینه غالبا ناراحت را انتخاب نموده اند. (گزینه های دیگر نسبتا زیاد و گاهی اوقات بود) یک مطالعه ملی در ایالات متحده آمریکا نشان داد که ۱۸ درصد از مردم از صدای ترافیک جاده ای موجود در محل مسکونی و در حدود ۸ درصد از آنها از صدای هواپیما اظهار ناراحتی می نمایند.

صدا به عنوان یکی از استرسورهای بیولوژیکی شناخته شده است. تماس بیش از حد با صدا به عنوان یک مخاطره بهداشتی محسوب شده که می تواند در گسترش یا ایجاد فشار خون زیاد، بیماری های قلبی، کولیت ها و سردردهای میگرنی نقش داشته باشد. مطالعات جدید نشان می دهند که صدا موجب نقص در جنین و کاهش وزن نوزادان در هنگام تولد می شود. هم چنین شواهدی وجود دارد که صدا می تواند موجب افزایش ابتلا به عفونت های ویروسی و بیماری های ناشی از مواد سمی گردد.

موانع صوتی از موثرترین وسایل کاهش تراز صدای رسیده به افراد می باشند. میزان کارایی این وسایل با توجه به اشکال مختلف و خصوصیات ساختاری و فیزیکی آنها متفاوت می باشد . پژوهشی در کشور انگلستان در دانشگاه Bradford با عنوان بررسی کارایی موانع صوتی چند گانه انجام شد، که کاهش تراز فشار صوت روی شنونده ، معیار سنجش کارایی این موانع در مورد صدای ترافیک بود. این موانع از چندین صفحه موازی تشکیل شده بودند که با یک مانع صوتی منفرد به وسیله یک مدل سازی آزمایشی مقایسه می شدند . هم چنین این موانع در یک سمت بزرگراه یا جاده با یک پی مشترک نصب می شدند و هر کدام از صفحات این موانع به تفکیک مورد ارزیابی قرار گرفتند (۶).

در سال ۱۹۸۶ در کشور آمریکا مطالعه ای بر روی نصب دیوارهایی از پوشش گیاهی در حاشیه یکی از بزرگراه های این بخش صورت گرفت که برای این منظور در سه ناحیه و در فواصل مختلف که جنس دیوار ها متفاوت بود، اندازه گیری انجام شد. در نهایت نتیجه این مطالعات حاکی از آن بود که نصب چنین دیوارهایی می تواند کاهش نسبتا خوبی در آلودگی صدای بزرگراه ها داشته باشد (۷).

پژوهشی دیگر در دانشگاه Bradford انگلستان تحت عنوان کارایی موانع صوتی منفرد انجام گرفت. در این تحقیق مدلی ارائه شده که برای مقایسه کارایی انواع مختلف سازه های موانع صوتی منفرد با طول ها و اشکال متفاوت و پوشش سطحی متنوع به کار می رود . این موانع قادر هستند انتشار صوت در ابعاد مختلف از نقطه منبع را پاسخگو باشند (۸).

در یکی از بزرگراه های بخش Sacramento در Californiaدر ایلات متحده پژوهشی با عنوان موانع صوتی برای مناطق مسکونی نزدیک بزرگراه ها انجام شد. اندازه گیری های صدا در قبل و بعد از آزمایش و نظر سنجی از ساکنین به عمل آمد. در طی این تحقیق مناطق نزدیک به بزرگراه ها به چهار منطقه تقسیم شدند و اندازه گیری ها در این چهار منطقه انجام شد و هزینه های مربوط به عایق بندی منازل در مقابل هزینه های مانع صوتی مقایسه شدند که نتایج حاکی از آن بود که عایق بندی می تواند راه حل مناسبی باشد به شرط آنکه در سطح کوچک و برای خانه های تک و منفرد به کار رود و کاهش تراز صدا در خارج از منطقه مسکونی مد نظر نباشد.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ جاذب ها و مانع های صدا

⇐ روشهای کاربردی و مهندسی کنترل صدا در صنعت

⇐ بررسی سر و صدا در صنعت