رویکرد فازی یکپارچه جهت ارزیابی جامع ریسک تامین کنندگان

رویکرد فازی یکپارچه جهت ارزیابی جامع ریسک تامین کنندگان

فرمت: pdf   تعداد صفحات: 28

مقدمه

مدیریت ریسک زنجیره تامین به چالشی کلیدی در بسیاری از سازمان ها مبدل شده است. در میان مطالعات صورت گرفته در خصوص ریسک زنجیره تأمین، ریسک مربوط به تامین کنندگان مبحثی مهم به شمار میرود (۵۹). عرضه ی نامشخصی که توسط تامین کنندگان ارائه می گردد به واسطه ی تغییر پذیری و تناقض در عملکردشان دچار نواقصی از جمله تأخیر در تحویل می گردد [۱۸]. این عدم قطعیت توسط مواردی همچون خرابی دستگاه، خرابی در حین ساخت، مشکلات مربوط به کیفیت و عملکرد، اشتباهات مربوط به سفارشات، مشکلات مربوط به پیش بینی و یا اختلال در عملکرد ایجاد می گردد (۲۴).

به منظور مدیریت پویای بازار و ریسک های مربوطه نیاز به توسعه یک رویکرد ارزیابی ریسک موثر جهت ارزیابی پایداری تامین کنندگان و گزینش اهداف می باشیم. طبق اظهارات، ارزیابی موثر برای تامین کنندگان و انتخاب صحیح فرایند جهت بهبود عملکرد کمپانی های کانونی و زنجیره تامین امری ضروری است (۴۵). مطالعات مختلفی نیز حاکی از آن است که یکی از جنبه های مهم در مدیریت زنجیره تامین، انتخاب تامین و عرضه کنندگان است (۴۳و ۳۹). به همین دلایل، هدف از این فصل ارائه یک چارچوب ارزیابی ریسک جهت سنجش ریسک تامین کنندگان به منظور بهبود عملکرد زنجیره تامین می باشد. مطالعه حاضر با ادغام فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و نظریه مجموعه فازی جهت انجام ارزیابی ریسک تامین کنندگان و حل مشکلات مربوط به گزینش تامین کنندگان صورت گرفته و یک مدل تصمیم گیری توأم AHP با منطق فازی برای ارزیابی ریسک تامین کنندگان توسعه یافته است. این روش نه تنها شامل معیارهای مرتبط با فرایند انتخاب تامین کنندگان است بلکه عدم قطعیت های مربوط به فرایند تصمیم گیری را نیز در نظر میگیرد. همچنین یک مورد مطالعه از انتخاب تامین کنندگان با توجه به ریسک های مربوطه جهت نشان دادن کارایی روش ارائه شده است.

یک مدل ارزیابی جامع ریسک جهت انتخاب تامین کننده

روش ارائه شده شامل بررسی سیستماتیک ادبیات موضوع ارزیابی ریسک فازی و روش AHP می باشد. روند این ارزیابی ریسک جامع تامین کننده در شکل ۱ نشان داده شده است. با یک بررسی جامع، ابتدا جنبه های مهم دستیابی به اهداف مدیریت پایدار تامین کنندگان تعریف و معیارهایی که تحت هر یک از این جنبه هاست جمع آوری می شوند. سپس، یک مدل تصمیم گیری سلسله مراتبی جهت ارزیابی ریسک جامع تامین کننده توسعه میابد. پس از آن، نظریه مجموعه فازی به منظور ارزیابی سطح ریسک معیارها در مدل سلسله مراتبی استفاده می شود و از طریق AHP وزن اولویت ها محاسبه می گردد. در نهایت شاخص ریسک جامع تامین کننده (ASRI). جهت تامین کنندگان جایگزین به دست آمده و تامین کننده با کمترین میزان ASRI انتخاب می گردد. شرح هریک از این مراحل به طور مفصل در ادامه پرداخته شده است.

نقد و بررسی مطالعات

بسیاری از محققان عوامل مرتبط با ارزیابی ریسک تامین کننده و انتخاب تامین کنندگان را مورد مطالعه قرار داده اند. در نتیجه ی این مطالعات متنوع، دیدگاه های مختلفی نیز به تصویب رسید و متعاقب آن مجموعه ای از معیارهای ارزشیابی شکل گرفت. مطالعاتی در خصوص معیارهای چندگانه تصمیم گیری جهت ارزیابی و انتخاب تامین کنندگان صورت گرفته است (۳۰). با تجزیه و تحلیل مقالات مربوطه دریافت گردید که در مجلات بین المللی در سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۸، معیارهایی همچون کیفیت، تحویل، قیمت هزینه، ظرفیت تولید و خدمات به عنوان پنج معیار برتر در میان صدها معیار جهت ارزیابی و انتخاب مناسب ترین تامین کننده پیشنهاد گردیده است.

شکل ۱. چارچوب مبتنی بر ارزیابی ریسک تامین کنندگان

بنابراین، در این بخش، کیفیت، تحویل، هزینه، ظرفیت تولید و خدمات به عنوان پنج دسته خطر اصلی به بررسی پرداخته شده است. بر اساس این پنج دسته، با تمرکز بر متون مرتبط از سال ۲۰۰۰، بررسی جامعی جهت شناسایی جزئیات موارد ریسک به منظور انتخاب تامین کننده انجام شده است. نتایج بررسی در جدول ۱ نشان داده شده و معیارهای ارزیابی شناسایی شده در مدل سلسله مراتبی در شکل ۲ گنجانده شده است. دسته بندی های مربوط به ارزیابی ریسک و معیارهای ارزیابی در بندهای بعدی توضیح داده شده اند.

کیفیت:

کیفیت در طول چند دهه به عنوان معضلی اصلی در فرآیند ارزیابی و انتخاب تامین کنندگان مطرح شده است (۶). در این بخش به طبقه بندی کیفی از منظر توانایی تأمین کنندگان جهت مطابقت تخصص و کیفیت که شامل، فراهم آوری محصول قابل اعتماد و بادوام، بازرسی و کنترل، شیوه های مدیریت کیفی و سیستم ها، برنامه های بهبود مدیریت کیفیت، دستاوردهای کیفیت و مدارک مربوطه و در نهایت کیفیت در حمل و نقل پرداخته شده است.

تحویل کالا:

تحویل کالا به عنوان دومین معیار مورد توجه مطرح می شود(۳۰). عوامل و فاکتورهایی که بر اساس اهمیت و سطح ریسکشان در تحویل کالا مؤثرند میتوانند به صورت معیارهای زیر معرفی گردند: محل جغرافیایی، قابلیت اطمینان / اعتماد در تحویل: زمان تحویل، تحویل به موقع، تاخیر در تحویل و نهایتا اشتباهات و خطاها در تحویل.

هزینه:

اگرچه هزینه به عنوان یک معیار از سابقه زیادی برخوردار نیست اما به عنوان یکی از فاکتورها و معیارهای مهم در فرایند ارزیابی و انتخاب تأمین کنندگان مطرح میشود. در اینجا، معیارهای ارزیابی در طبقه بندی هزینه شامل، رقابت در قیمت گذاری، هزینه سفارش، هزینه تولید، هزینه تدارکات، نوسانات موجود در هزینه ها و نهایتا قابلیت کاهش هزینه ها می باشند.

ظرفیت تولید:

در اینجا، طبقه بندی ریسک ظرفیت تولید از نظر اهمیت و سطح ریسک در فرایند ارزیابی و انتخاب تأمین کنندگان با توجه به معیارهای زیر صورت می گیرد: حجم و انعطاف، قابلیت کنترل فرایند قابلیت های فنی و تکنولوژیکی، امکان تولید و قابلیت توسعه محصول.

خدمات:

فاکتور خدمات مهمترین نقش را در فرایند تصمیم گیری جهت انتخاب تامین کنندگان ایفا می کند که مرتبط با بخش تولید است. در این بخش، معیارهایی که در طبقه بندی خدمات مطرح می شوند شامل: رسیدگی به شکایات، به اشتراک گذاری اطلاعات، کمک به حل مشکلات، توانایی در سرویس دهی، خدمات فنی، سرویس دهی در خصوص تعمیر و نگهداری و همچنین قوانین مربوط به گارانتی می باشند.

ادامه مطالب زیر را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

• استفاده از تئوری فازی در ارزیابی ریسک
• طبقه بندی درجات فاکتورهای ریسک و اعداد فازی مثلثی مربوط به آنها
• تجزیه و تحلیل وزن معیارها با AHP
• ارزیابی جامع ریسک
• کاربردی از مدل ارائه شده
• ارزیابی دو مرحله ای شاخص ریسک جامع
• نتیجه گیری و منابع

حتما بخوانید:

⇐ ارزیابی ریسک در محیط کاری با استفاده از یک مدل چند معیاری فازی

⇐ ارائه الگویی جهت ارزیابی کمی ریسک و تصمیم گیری های موثر مدیریتی در صنایع توزیع نیروی برق با استفاده از روش های ET&BA-AHP

⇐ روش های ترکیبی ارزیابی ریسک