روش ارزیابی ریسک نیمه کمی مخاطرات بهداشت حرفه ای (COHRA): مطالعه موردی در یک صنعت نفت و گاز

روش ارزیابی ریسک نیمه کمی مخاطرات بهداشت حرفه ای (COHRA): مطالعه موردی در یک صنعت نفت و گاز

فرمت: Word  تعداد صفحات: 34

امروزه در دنیا نیاز به انرژی، تعیین کننده میزان توسعه صنعت کشورها است و در این میان صنایع مرتبط با نفت در زمینه رشد اقتصادی کشورها دارای نقشی کلیدی  هستند(1). توسعه این صنایع با افزایش نگرانی ها در زمینه ایمنی، بهداشت و محیط زیست همراه بوده است(2). هر ساله میلیون ها حادثه  و بیماری شغلی در سرتاسر جهان رخ می دهد که باعث از کار افتادگی جزئی، کلی  و یا مرگ می شوند(3). طبق آمار سازمان جهانی بهداشت سالیانه 55 میلیون نفر در اثر بیماری های غیر واگیردار (NCD[1]) جان خود را از دست می دهند(4) مطابق با آمار منتشر شده از مرکز سلامت محیط و کار در سال 1388 یک میلیون و دویست هزار نفر تحت پوشش معاینات شغلی بوده اند (5) با این وجود، مطابق با گزارش سازمان جهانی کارILO[2]) ) ، 60 درصد از نیروهای کار سراسر دنیا در کشور های در حال توسعه مشغول بکارند که در این بین فقط بین 5 تا 15 درصد از آنها به خدمات مهندسی بهداشت حرفه ای دسترسی دارند(6).

حوادث و بیماری های شغلی بار اقتصادی و انسانی ایجاد می کند و منجر به نگرانی جدی برای سازمان جهانی کار و سازمان های مرتبط با این موضوع در کشورها شده است(7). از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر مدیریت مسائل بهداشت و ایمنی، توسعه و اجرای روش های ارزیابی ریسک است که برای اطمینان از دستیابی به اهداف برنامه های بهداشت و ایمنی شرایط موجود را بررسی می کند(8). مدیریت ریسک در زمینه مسائل ایمنی و بهداشت (OSH[3]) عبارت است از فرآیند شناسایی خطرات، تعیین خطر مبتنی بر احتمال و شدت جراحات ناشی از کار، سلامتی، آسیب به اموال و الویت بندی اجرای اقدامات پیشگیرانه بمنظور کاهش این موارد است و اهمیت آن بقدری است که در برخی از کشورها مانند انگلستان و سنگاپور الزام قانونی دارد (9).

به گونه ای که اجرای صحیح  سیستم های مدیریت ایمنی و بهداشت می تواند با ارتقا سطح سلامت شغلی در محل کار منجر به کاهش تعارض بین کار و خانواده شود و به این ترتیب با افزایش سطح سلامت در محیط های کاری، سطح سلامت اجتماعی را نیز ارتقا و نگرانی سازمانی های مربوطه را کاهش دهد (10). مطالعات نشان می دهد که ارزیابی ریسک در محیط های کاری عمدتا معطوف به ایمنی در محیط کار می باشد(11-13). و این در حالی است که مطابق با طبقه بندی های صورت پذیرفته کارکنان در محیط های کاری علاوه بر مخاطرات ایمنی در معرض مخاطرات بهداشتی شامل: عوامل زیان آور فیزیکی، شیمیایی، بیولوژیک، ارگونومی و روانی نیز می باشند(14-16).

مطالعات نشان می دهد در بسیاری از صنایع عدم ارزیابی و مدیریت اصولی این خطرات منجر به افزایش آمار حوادث و بیماری های شغلی شده است(17). از طرفی با توجه به پیشینه توجه به مسائل ایمنی و نیز گستردگی عوامل بهداشتی زیان آور در محیط های کاری، اخیرا بسیاری از کشورهای صنعتی و سازمان های بین المللی متولی حفظ ایمنی و سلامت ، در صدد توسعه روش های مختلف ارزیابی خطر بوده اند (18, 19). اما باید توجه داشت که انتخاب روش مناسب به شرایط و تجربه کسانیکه از آن ها استفاده می کنند متکی است و هر کدام از روش ها نیز دارای نقاط قوت و ضعف می باشند (19). از این رو بمنظور ارزیابی دقیق تر شرایط، محققین پیشنهاد می کنند که روش های کمی و کیفی بصورت تلفیقی استفاده شوند(19, 20).

از آنجایی که صنایع نفتی و مشتقات آن در ایران دارای جایگاهی ویژه به دلایل استراتژیک هستند و همچنین تعداد بالای کارگران در این صنعت از نظر ایمنی و بهداشت شغلی اهمیت این صنعت را دوچندان می کند لذا ضروری است که مطالعات بیشتر در حوزه خدمات مهندسی بهداشت حرفه ای جهت حفظ سلامت کارکنان صورت پذیرد (16, 21)  از اینرو با توجه به آنچه که تاکنون بیان شده است. بطور کلی می توان نتیجه گرفت که ارزیابی خطرات بهداشت شغلی به منظور محافظت از سلامت کارکنان در برابر عوامل مضر شغلی ضرورتی است که از نظر توسعه روش های مدیریت ریسک کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در این راستا، طرح حاضر با هدف ارائه یک شاخص جدید برای شناسایی، ارزیابی و اولویت‌ بندی خطرات بهداشت شغلی در میدان نفتی آزادگان شمالی واقع در خوزستان پیشنهاد شده است.

نتایج این مطالعه می تواند با ایجاد یک شاخص جدید ارزیابی علاوه بر پوشش تعداد قابل توجهی از عوامل زیان آور محیط کار اعم از عوامل فیزیکی (سروصدا، روشنایی، استرس حرارتی، پرتوها و …)، ارزیابی ریسک مواجهه با عوامل شیمیایی (اسیدها، گردوغبار، گاز ها و بخارات و بطور کلی هر ماده ای که دارای حد آستانه مجاز باشد) و بررسی شرایط ارگونومیک کارکنان بر اساس نتایج آنالیز پوسچر، شرایطی جهت کمک به مدیریت ارشد در تعیین محل هزینه بودجه اختصاص یافته برای انجام اقدامات اصلاحی مورد نیاز براساس اولویت ریسک ها را  فراهم آورد، همچنین لازم به ذکر است که الگوریتم ایجاد شده براساس نتایج این مطالعه قابلیت استفاده در در صنایع با شرایط مشابه را دارا خواهد بود.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ روش های ارزیابی کمی و نیمه کمی ریسک

⇐ ارزیابی ریسک بهداشتی مواد شیمیایی + نمونه

⇐ انواع مدل های ارزیابی ریسک

⇐ روش های ترکیبی ارزیابی ریسک