روشهای نمونه برداری و تجزیه بیوآئروسل ها

روشهای نمونه برداری و تجزیه بیوآئروسل ها

Air Sampling for Bioaerosols

۱- روشهای نمونه برداری از بیو آئروسل ها

دانشمندان محیط زیست برای اندازه گیری تماس با گازها، بخارات و آئروسل های ناشی از فعالیتهای انسانی و طبیعی در هوای محیط های باز و بسته به نمونه های هوا متکی هستند. در بین این آلاینده های هوا موادی مانند میکروارگانیسم های زنده و یا با منشاء زنده وجود دارند که می توانند در انسان، حیوانات و یا گیاهان ایجاد بیماری نمایند. به موازات تحقیقات اخیر که پتانسیل خطرات جدی نظیر ایجاد ناتوانی و حتی مرگ ناشی از استنشاق ذرات با منشاء بیولوژیکی را نشان داده است علاقه به بیولوژی هوا و نمونه برداری از بیو آئروسل ها نیز افزایش یافته است.

واژه بیوآئروسل به ذرات هوابردی اطلاق می گردد که منشاء بیولوژیکی دارند. بیو آئروسل ها شامل میکروارگانیسم ها (قابل کشت، غیر قابل کشت و یا مرده) مانند باکتریها، قارچها، ویروسها و همچنین اجزاء و ذرات متابولیکی ارگانیسم های زنده (مانند اندوتوکسین ها که اجزاء دیواره های سلولی باکتریها هستند) و یا میکوتوکسین ها (که فرآورده های متابولیکی قارچها هستند) می باشند. همچنین آلودگی بیولوژیکی می تواند شامل گازها و بخارات با منشاء بیولوژیکی نیز باشند.

وجود بیو آئروسل ها در هوا ممکن است واکنش های آلرژیک, سمی و یا بیماری های عفونی در  افراد در معرض تماس ایجاد نماید. تعدادی از بیماریهای شغلی و غیر شغلی با تماس با بیو آئروسل ها مرتبط می باشند (جدول ۱).

با وجود اینکه ACGIH تعداد محدودی از مواد با منشاء بیولوژیکی نظیر سلولز، چوب، کتان و گردوغبار گندم TLV تدوین نموده است ولی برای اکثر بیو آئروسل ها استانداردی تدوین نشده است. علی رغم رابطه میان تماس با آئروسل ها و اثرات شناخته شده آنها، هنوز اطلاعات علمی کافی جهت تدوینTLV برای اینگونه آلاینده های هوا وجود ندارد. برای مثال رابطه دقیق میان تماس واقعی با میکروارگانیسم ها و تماسی که با روش های موجود اندازه گیری می شود شناخته نشده و تا حد زیادی تحت تاثیر متد جمع آوری وآنالیز مربوطه قرار دارد. به علاوه حساسیت فردی نسبت به بیو آئروسل ها در افراد مختلف ممکن است بسیار متفاوت باشد و بدست آوردن یک رابطه قابل اعتماد دوز-پاسخ برای این آلاینده ها بسیار مشکل می باشد. به لایل فوق تاکنون یک استراتژی استاندارد در ارزیابی تماس با آئروسل ها ارائه نشده است.

۲- انتخاب وسیله در نمونه برداری از بیوآئروسل ها

نمونه برداری توده ای از بیوآئروسول ها

در یک نمونه بردار بيولوژيکى معمولاً یکی از ۳ روش کلی جمع آوری ذرات شامل :

• فیلتراسیون
• برخورد، و یا
• برخورد با سطح مایع که همان برخورد و بدام اندازی در محلول جمع آوری است استفاده می شود.

برای انتخاب یک نمونه بردار بیولوژیکی مناسب، استفاده کننده باید موارد زیر را مشخص نماید:

• هدف از نمونه برداری هوا و نوع استفاده از اطلاعات بدست آمده
• عوامل بیولوژیکی مورد نظر و نوع اطلاعات مورد نیاز
• روش آزمایش و محدوده تشخیص روش مورد استفاده
• حدود تراکم بیو آئروسل پیش بینی شده در محل نمونه برداری
• سایز آئرودینامیکی ذرات
• سرعت جریان هوای نمونه برداری
• شرایط محیطی (مانند درجه حرارت و رطوبت محل نمونه برداری)

علاوه بر اینها هزینه و در دسترس بودن نمونه بردار، سایر تجهیزات مورد نیاز و همچنین دسترسی به مهارت های تکنیکی مورد نیاز در نمونه برداری و آنالیز نیز باید مد نظر قرار گیرد.

همچنین، در جمع آوری بیو آئروسل ها محقق باید موارد زیر را مورد توجه قرار دهد:

• انتخاب محل نمونه برداری
• تعداد نمونه های مورد نیاز
• غلظت بیو آئروسل و نوسانات آن
• حجم هوای مورد نیاز
• مدت زمان نمونه برداری
• محدودیت سیستم های آزمایشی موجود

می توان قبل از نمونه برداری از هوا با استفاده از روشهای دیگر مانند بازرسی های مشاهده ای جهت یافتن منابع عوامل بیولوژیکی و رطوبت و همچنین جمع آوری نمونه هایی از منابع بیو آئروسل ها مانند سطوح مختلف، آبها، مواد انبوه برای تشخیص و یا پیش بینی وجود عوامل بیولوژیکی که ممکن است بصورت هوابرد درآیند اطلاعات مفید و با ارزشی را بدست آورد.

گاهی در هنگام مطالعه بیو آئرسول ها محقق تنها به تعیین غلظت هوابرد عامل بیولوژیکی اکتفا نموده بدون توجه به اینکه ذرات جمع آوری شده ممکن است شامل یک یا تعداد بیشتری میکروارگانیسم باشد. ایمپکتورها با محیط کشت آگار به طور گسترده ای برای بدیت آوردن تعداد ذرات ( برای باکتری های قابل کشت یا قارچ ها) استفاده می شوند (شکل 1 و 2). در این وسایل نتایج حاصل معمولا بصورت تعداد کلونیهای تشکیل شده (CFUs) گزارش می شود.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید:

این مطلب بروزرسانی شد فایل نمونه برداری و ارزیابی بیوآئروسل ها در محیط کار با موضوعات زیر پیوست شد.

• کلیات
• نمونه برداری فعال و غیر فعال هوا
• ایمپکتورهای اندرسن
• روش استفاده از نمونه بردار آندرسن
• نمونه بردار اسلیت
• ایمپکتورهای دوار
• نمونه برداری با بطری های گاز شویی
• مراحل نمونه برداری با بطری های گاز شویی
• روش فیلتراسیون
• روش نمونه برداری و اماده سازی نمونه جهت شمارش
• نمونه برداری توده ای از بیوآئروسل ها

حتما بخوانید:

⇐ نمونه برداری فعال و غير فعال هوا

⇐ نمونه برداری از آئرسول ها در محيط کار

⇐ استراتژی نمونه برداری از آلاینده های هوابرد

⇐  نمونه برداری از آلوده کننده های محیط کار