رفتار حریق در ساختمان

رفتار حریق در ساختمان

تهیه و تنظیم: مهندس امیر نیک کار و فرزاد صابری

فرمت: PDF تعداد صفحات: 54

بررسی رفتار حریق:

اولین تدابیر ایمنی در برابر آتش سوزی را می توان بر روی اقدام کرد:

1. پیشگیری از افروزش
2. پیش گیری از رسیدن به نقطه گر گرفتن و یا تاخیر انداختن در نقطه گر گرفتن اما چنانچه به نقطه گر گرفتن برسد ،به طور بالقوه می تواند به سایر فضاهای ساختمانی گسترش یابد و باعث تخریب محتویات ساختمان و حتی سازه گردد.کلیه ساکنین ساختمان باید تا قبل از این مرحله از وقوع حریق مطلع شده و خود را از ساختمان به محل امنی برسانند ضمن اینکه پس از این مرحله در صورت عدم وجود دستگاه های اطفای خود کار
   حریق ،وظیفه اصلی جلوگیری از گسترش حریق به فضاهای مجاور بر عهده اجزای ساختمانی و جداکننده ها می باشد. خصوصا دیواره های بین واحد های مستقل که بایستی از مقاومت مناسبی در برابر حریق برخوردار باشد.

روش های طراحی ایمنی در برابر آتش سوزی

پیشگیری: با کنترل افروزش مواد قابل سوختن از وقوع آتش سوزی پیشگیری گردد.

شبکه های اخطاری محافظ: استفاده از سیستم های کشف و هشدار حریق.

طراحی مسیر های فرار: مسیر های امن در ساختمان به تعداد و ظرفیت مناسب پیش بینی گردد به نحوی که در هنگام وقوع حریق بتوانند خود را از طریق این مسیر ها به محل امن برسانند، بدون اینکه در معرض دود و حرارت قرار گیرند.

محدود کردن و مهار حریق به وسیله فضابندی و اجزای مقاوم در برابر آتش: تامین مقاوت کافی برای اجزای ساختمانی در برابر آتش و تقسیم منطقی فضا ها بین قسمت های کوچکتر به نحوی که خسارت جانی و مالی ناشی از حریق حتی الامکان به مساحت کوچکی محدود گردد.

اطفاء حریق: پیش بینی امکاناتی که بتوان آتش را به سرعت و با حداقل خسارت خاموش ساخت.

آزمایش ها در زمینه قابلیت اشتعال

• سوختن و ذوب شدن و ریزش مواد مذاب یا مشتعل
• پیشروی سطحی شعله بر روی فرآورده
• سرعت رهایش گرما ناشی از سوختن ماده
• دانسیته دود و تولید گازهای سمی

تعیین مقاومت حریق اجزای ساختمانی

• پایداری
• یکپارچگی
• نارسانایی

مقاومت در برابر آتش

توانایی یک فرآورده یا عنصر ساختمانی برای ادامه عملکرد خود و جلوگيری از گسترش آتش سوزی از فضای محل وقوع به فضاهای مجاور، با آزمون های مقاومت در برابر آتش ارزیابی می شود. بنابراین، آزمون مقاومت در برابر آتش به مرحله گسترش یافته حریق مربوط است. واژه مقاومت در برابر آتش لزوماً ارتباط مستقيم با قابليت اشتعال مواد ندارد، به عنوان مثال مقاومت یک سازه چوبی می تواند بالاتر از مقاومت سازه فولادی باشد. برای انجام آزمون مقاومت در برابر آتش اصولاً از سه نوع كوره مختلف استفاده می شود :

1. كوره افقی با ابعاد دهانه حدوداً  3×4 متر برای اجزای افقی (كف، سقف، تير و …)
2. كوره عمودی با ابعاد تقریباً 3×3 متر برای اجزای قائم (دیوار، تيغه، درها و …)
3. كوره ستونی به ارتفاع تقریباً 3 متر برای آزمایش ستون.

در مورد برخی از سيستم ها نظير دریچه ها و دمپرهای تأسيساتی از كوره های كوچکتری استفاده می گردد. برای مطالعات مقاومت در برابر آتش، باید عنصر ساختمانی مورد نظر را طبق یک رژیم استاندارد دما – زمان در كوره مناسب مورد آزمایش قرار داد.

در این آزمون با بالا رفتن دما در كوره، سه مشخصه زیر در نمونه مورد ارزیابی قرار می گيرد:

پایداری: جزء مورد نظر باید پایداری خود را در برابر افزایش دما حفظ كرده، دچار گسيختگی و ریزش نشود.

یکپارچگی: جزء ساختمانی مورد نظر باید یکپارچگی خود را حفظ نموده، دچار ترک و شکاف نشود تا از انتقال حرارت و دود به فضاهای مجاور جلوگيری گردد.

نارسانایی: جزء مورد نظر باید حتی الامکان عایق باشد تا موجب انتقال سریع حرارت به فضاهای مجاور نشود.
مقاومت اجزای ساختمانی (نظير بام، كف، سقف، تير، ستون، دیوار خارجی و …) در برابر آتش، برای ساختارهای مختلف ساختمان، طبقه بندی شده و بر این اساس حداكثر ارتفاع و مساحت زیر اشغال ساختمان تعيين می شود. این موضوع به نوع تصرف ساختمان نيز بستگی دارد.

سطوح محافظت نشده دیوارهای خارجی

تعریف: سطوح خارجی که دارای مقاومت در برابر آتش نیستند. نماهای قابل سوختن که با ضخامت معینی به پوسته خارجی نما اتصال دارند.

الزامات ساختاری برای دیوارهای جدا کننده، دیوارها و کف های فضا بندی حریق

هدف: عدم گسترش حریق به فضاهای مجاور

1. به طور کلی جزء ساختمانی مورد نظر بایستی فاقد حفره و سوراخ باشد زیرا در مقررات فرض بر یکپارچه بودن جزء می باشد
2. ایجاد ارتباط بین فضاهای مختلف الزامی است. بدیهی است که ساکنان بایستی به فضاهای مختلف ساختمان و حتی بین ساختمان های مختلف تردد نمایند،و یا به عبور تاسیسات از داخل دیوار یا اجزای دیگر ساختمان نیاز باشد لذا باید به نحوی ایجاد گرددکه مقاومت کلی جزء مورد نظر ساختمان کاهش نیابد

راهکار: استفاده از تجهیزات خود بسته شوی حریق مانند درب ها یا دریچه های خود بسته شوی حریق، حریق بندهای پف کننده یا افشانه های موضعی

کنترل پیشروی شعله بر روی دیوارها و سقف ها

علت: سطوح دیوار ها و سقف ها از جمله سطوحی هستند که در همان مراحل اولیه حریق در معرض آتش قرار می گیرند که اگر این سطوح قابل اشتغال باشند ،سطوح پیوسته بزرگی را مهیا خواهند کرد و شعله می تواند به سرعت گسترش یابد. دو عامل مهم که بر روی پیشروی شعله تاثیر می گذارند

1. ضخامت مصالح (سوخت)
2. جهت گسترش حریق

پیش روی سطحی شعله بر روی مصالح نازک کاری علاوه بر قابلیت اشتعال مصالح به خواص فیزیکی و حرارتی آن نیز بستگی دارد.

ادامه مطالب زیر را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید

• فصل دوم: جزئیات اجرایی مقاوم در برابر حریق

• فصل سوم: پوشش های مقاوم در برابر حریق

حتما بخوانید:

⇐ ایمنی حریق دکتر جواد وطنی

⇐ جزوه حریق دکتر حلوانی

⇐ اصول تهویه در حریق