راهکارهای نوین ایمنی در برابر حریق به روش غیرعامل

راهکارهای نوین ایمنی در برابر حریق به روش غیرعامل

فهرست:

• مقدمه
• روش های مقابله با حریق و مشتقات آن
  • روش های عامل (ACTIVE)
  • روش های غیرعامل (PASSIVE)
• چرا سیستم های آتشبند (FIRESTOP)؟
• نقاط ضعف در بحث حریق
• مشخصات مواد براساس نحوه عملکرد
• جلوگیری از آتش سوی های احتمالی پس از زلزله
• خواص کلی مواد آتشبند
• و …

آتش عامل مخرب مهمی است که در صورت عدم مقاوم سازی ساختمان در برابر آتش، سرایت حریق و انتشار گازهای سمی و دود موجب ایجاد خسارات جانی و مالی جبران ناپذیر می گردد. بدین جهت در کشورهای صنعتی برای جلوگیری از این خسران، استفاده از محصولات آتشبند در کلیه ساختمان های مسکونی، عمومی، بیمارستان ها و مراکز صنعتی و تولیدی امری مهم تلقی می گردد.

با گسترش شهرنشینی و توسعه عمودی شهرها تعاریف جدید از زیرساخت ضروری به نظر می رسد. این زیر ساخت ها از راه های دسترسی و تخلیه شهر گرفته تا الزامات اجباری مباحث ۲۱ گانه و دستورالعمل های موجود در طراحی ساختمانها و شهرسازی علی الخصوص در مقابل خطرات و آثار آتش سوزی، می توانند گسترده باشند. با توجه به اینکه در این دستورالعمل ها تنها تعاریفی بسیار کلی از روشهای مقابله و محافظت از پروژه ها و فضاها در مقابل حریق دیده میشود، لزوم توجه و تمرکز بر ایمنی در برابر رخداد حریق بیش از پیش ضروری به نظر می رسد.

از طرفی شرایط جغرافیایی و قرارگیری ۹۰^o از خاک ایران روی نوار زلزله، نشان دهنده آنست که کشور ما در زمره ی کشورهای سانحه خیز جهان می باشد. وجود پتانسیل لرزه خیزی بالا و حوادث ناشی از وقوع زلزله در نقاط مختلف جهان، گواه آن است که در بیش از ۴۰^o موارد، پس از زلزله، حریق هایی در مناطق آسیب دیده رخ می دهد، که ممکن است حیات افرادی را که حتی از تخریبهای زلزله جان سالم به در برده بودند، در معرض خطر جدی قرار دهد و گاهی بسیاری از این افراد در آتش سوزی های بعد از زلزله در شعله های آتش گرفتار و مجروح شده اند یا جان خود را از دست داده اند.

در حالی که با اجرای برخی راهکارها نظیر تدوین مقررات و دستورالعمل های ویژه برای محافظت سازه ها در برابر حریق، فرهنگ سازی عمومی و ایمن ساختن تاسیسات زیربنایی و شریان های حیاتی در برابر زلزله میتوان به میزان قابل توجهی از بروز آسیب های ناشی از وقوع حریق پس از زلزله پیشگیری کرد یا تبعات منفی حاصل از آن را کاهش داد. در این تحقیق با اشاره به روش های آسیب پذیری و کنترل عملکرد شریان های حیاتی ، به مطالعه موردی اثر زلزله در ایجاد حریق های گسترده پرداخته میشود و راهکارهایی جهت کنترل این آسیبها معرفی می گردد.

مقدمه

پدیده زلزله جزء سوانح طبیعی است که همه ساله خسارات جانی، مالی و زیست محیطی فراوانی به جا می گذارد. بررسی حریق های ناشی از زلزله در جهان بیانگر مشکلات و کمبودهایی در حوزه پیشگیری در برابر حریق و نیز عدم توجه به ضوابط مدیریت ایمنی بوده است.

از جمله موانع دخیل در راستای پیشگیری و حفاظت در برابر حریق می توان به موارد ذیل اشاره کرد:

• عدم وجود قوانین شفاف و الزام آور
• عدم شناخت راهکار موجود
• عدم سرمایه گذاری در بخش ایمنی
• عدم توجه کافی به استانداردهای محصولات

ایمنی حریق

لازم به ذکر است مقرراتی که در حال حاضر در ایران مبنای عمل قرار گرفته، تنها در ساختمان های نوساز اعمال می گردد. ضمن اینکه ضوابط موجود در آیین نامه های بین المللی به طور کامل اجرا نمی شود. لذا باید مقررات و دستورالعمل های محافظت ساختمانها در برابر حریق برای هر دو دسته ساختمان های جدید و موجود با توجه به شرایط کشور تهیه و اجرا شود.

نکته حائز اهمیت در هر دو نوع این ساختمان ها قسمت بندی فضاها از طریق بستن: بازشوهای تاسیساتی درزهای اجرایی فضاهای خالی و فضای پشت نمای ساختمان (حدفاصل فضای بین نما و انتهای دال) می باشد. چراکه دود، گاز، حرارت و شعله های آتش از طریق این نقاط ضعیف در سازه منتشر شده و به فضاهای مجاور انتقال می یابند. لذا طبقه بندی فضاها، به جهت مقاوم سازی آنها با مواد آتشبند حائز اهمیت می باشد، تا با نصب مواد آتش بند در آنها، از اینکه هر بازشو به میزان مطلوب مقاومت در برابر آتش رسیده باشد، اطمینان حاصل شود.

روش های مقابله با حریق و مشتقات آن

به صورت کلی راه های محافظت و مقابله در مقابل حریق به دو دسته ذیل تقسیم می شوند که به منظور بهره وری مناسب می بایست در توازن مشخصی از یکدیگر قرار گیرند و هر کدام بدون دیگری ناقص خواهد بود.

روش های عامل (Active)

در این متد از سیستم های برقی و مکانیکی استفاده می شود که در هنگام حریق فعال شده و با ردیابی و یا اطفاء حریق (همانند سیستم های هشداردهنده، کپسول های آتش نشانی، خطوط و نازل های اسپرینکلر یا دمپرهای مکانیکی و…) از انتشار حریق جلوگیری می کنند.

روش های غیر عامل (Passive)

در این روش استفاده از مصالحی توصیه می شود که توانایی جذب انرژی حریق را داشته و در زمان وقوع آتش سوزی در برابر انتشار شعله، حرارت، دود و گازهای سمی در یک بازه زمانی معین مقاومت می کنند (مواد نسوز و مواد آتشبند). از جمله این تدابیر عبارتند از:

محافظت سازه ای براساس طراحی و انتخاب

مصالح المان سازه ای

محافظت پوششی روی انواع المان های سازه

تقسیم بندی فضاها در پروژه جهت مقابله با انتشار حریق

۳. چرا سیستم های آتشبند (Firestop)؟

با توجه به اینکه حدود ۷۰ درصد از تلفات جانی رخداد حریق در اثر انتشار دود و گازهای سمی از طریق انواع بازشوها و درزها یا انتقال عمودی آتش و مشتقات آن از طریق بازشوهای میان طبقات (مانند داکت های تاسیساتی، آسانسور و فضاهای دیگر) به صورت خفگی و یا مسمومیت اتفاق افتاده است، ضرورت جداسازی فضاها به صورت عمودی و افقی بسیار ضروری می نماید. لذا امروزه تکنولوژی محبوس کردن حریق، دود و گازهای سمی با عنوان Firestop System، از طریق بستن منافذ بین فضاها و همچنین آتشبند و دودبند کردن داکت ها و رایزرها به عنوان یک راهکار موثر و کارا می تواند در جهت حفاظت و جلوگیری از صدمات و خسارات بی شمار جانی و مالی به همراه دیگر سیستم های Active و Passive مورد استفاده قرار گیرد.

در زمان آتش سوزی سیستم های محافظت غیر عامل در کنار سیستم های عامل وظیفه اصلی حفاظت و نگهداری ساختمان در برابر حریق را بر عهده دارند.

۴. نقاط ضعف در بحث حریق

آتش عامل مخرب مهمی است که در صورت عدم مقاوم سازی ساختمان در برابر آتش، سرایت حریق و انتشار گازهای سمی و دود موجب ایجاد خسارات جانی و مالی جبران ناپذیر می گردد. بدین جهت در کشورهای صنعتی برای جلوگیری از این خسران، استفاده از محصولات آتشبند در کلیه ساختمانهای مسکونی، عمومی، بیمارستانها و مراکز صنعتی و تولیدی امری مهم تلقی می گردد.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ ایمنی پیشرفته حریق

⇐ سیستم کشف و اعلام حریق برای ساختمان ها

⇐ جزوه دوره آموزشی آتش نشانی پیشرفته