دستورالعمل نحوه شارژ كپسول هاي اطفاء حريق در كارگاه ها

– هدف و دامنه كاربرد

 هدف از تدوين اين دستورالعمل، ايجاد شرايط هماهنگ و كنترل شده در امور شارژ كپسول هاي اطفاء حريق دركارگاه ها و تاسيسات تحت پوشش شرکت مي باشد.

2- مسئول اجرا :

 مسئوليت اجراي اين دستورالعمل بر عهده دفاتر پشتيباني كارگاه و مسئوليت نظارت بر حسن اجراي آن با واحد ایمنی بهداشت ( كارشناس HSE سايت )مي باشد.

3– توزيع نسخ :

3-1- نسخه اصل نزد واحد ایمنی بهداشت

3-2- نسخه تحت كنترل به نماينده مديريت

3-3- نسخه تحت كنترل دفاتر پشتيباني ساختمان ها و كارگاه ها

4- شرح دستور العمل:

واحد پشتيباني دراجراي اين دستورالعمل اقدامات لازم را بعمل مي آورد و واحد ایمنی بهداشت( كارشناس HSE ) به شرح زير كپسول هاي اطفاء حريق را كنترل و تحويل گرفته وصورت حساب پيمانكار را تائيد مي نمايد .

     نحوه كنترل و تحويل گرفتن كپسول هاي اطفاء حريق:

كپسول هاي اطفاء حريق مورد استفاده در كليه كارگاه هاي تحت پوشش شركت فراب، مي بايست بر اساس موارد زير كنترل و از پيمانكار شارژ كننده تحويل گرفته شود .

1-  ظرفيت : ظرفيت كپسول هاي مورد استفاده در كارگاه ها متناسب با  نوع كپسول ،محل استقرار و نوع كاربرد احتمالي به شرح جدول زير مي باشد .

                              جدول وزن خاموش كننده ها

رديف	وزن ماده خاموش كننده	واحد به كيلو گرم
1	1-3	كيلو گرم
2	3-6	كيلو گرم
3	6-9	كيلو گرم
4	9-10	كيلو گرم
5	بالاتر از 10	كيلو گرم

 

2-   فشار تخليه :كليه خاموش كننده ها بايستي تحت فشار معيني به سوي حريق پرتاب گردند تا كارايي و اثر لازم را داشته باشند كه اين فشار در حدود 100psi يا 7atm مي باشد .

3-  طول پرتاب :در خاموش كننده هاي دستي هرچه طول پرتاب مواد خاموش كننده بيشتر باشد نياز به نزديك شدن به حريق كمترمي باشد. طول مناسب پرتاب براي تمام انواع كپسول 2-7 متر مي باشد .

4-   در صد تخليه :

ميزان تخليه مواد اطفاء كننده داخل كپسول از اهميت زيادي برخوردار است .در صد راندمان استفاده از مواد خاموش كننده يكي از مشخصه هاي مهم هر دستگاه مي باشد. در صد تخليه در خاموش كننده هاي پودر ي حداقل85%  و در خاموش كننده هاي آب،كف و CO2 حداقل 95% در صد مي باشد .اين بدين معني است كه در نوع اول 15% و در نوع دوم حداكثر 5% مواد خاموش كننده بعد از تخليه مي بايست در داخل مخزن باقي بماند .

5-   زمان تخليه :

بدليل رشد تصاعدي حريق و نياز به تاثير مواد خاموش كننده برآن ، سرعت عمل در اطفاء حريق بسيار مهم است .از اين رو زمان مناسب براي تخليه مقدار معيني از مواد اطفاء كننده بطور تجربي به شرح جدول زير پيشنهاد شده است . قابل توجه اينكه كاهش بيش از حد زمان تخليه مطلوب نيست چون كه زمان ماند مواد خاموش كننده بر روي حريق كاهش يافته و ممكن است شعله بازگشت نمايد .

                                  جدول مدت زمان تخليه مواد خاموش كننده

رديف	وزن ماده KG	حجم ماده LIT	حداقل زمان تخليه طق استاندارد ايران بر حسب ثانيه	حداقل زمان تخليه طق استاندارد انگليسي بر حسب ثانيه
1	1-3	1-2	8	6
2	3-6	3-6	10	9
3	6-9	–	10	–
4	6-10	6-10	–	12
5	بالاتر از 10	بيش از 10	–	15
6	14-19	–	10	–

6-   مشخصات فني :

كليه متعلقات كپسول هاي خاموش كننده بايد متناسب با نوع استفاده و مواد خاموش كننده درون آن ، قابليت و استحكام كافي را از نظر مقاومت در برابر خوردگي ، فشار ، زنگ زدگي و امثال آن داشته باشند . و بدنه كپسول ها مي بايست توسط شركت شارژ كننده تحت آزمايش هيدرو استاتيك قرار گيرد و سلامت فني بدنه كپسول مي بايست توسط شركت شارژ كننده گواهي گردد. (معمولاً بافشاري معادل دو برابر فشار عمل كپسول را آزمايش مي كنند .) 

7-   مشخصات سر لوله پاشنده :

تمام كپسول هاي اطفاء حريق 3 كيلو گرمي و بالاتر مي بايست داراي شيلنگ و نازل باشند .و طول شيلنگ نبايد كمتر از 80% ارتفاع خاموش كننده باشد و جنس نازل بايد طوري باشد كه با مواد خاموش كننده واكنش ندهد و همچنين نبايد تحت فشار دائم ( بعد از شير تخليه تعبيه گردد) باشد .

8-   علائم و بر چسب ها :

كليه خاموش كننده ها بايستي داراي علائم و مشخصات سازنده بوده ورنگ  آنها معمولاً قرمز و دامنه عمل و كد مربوطه برروي آن حك يا با بر چسب دائمي الصاق شده باشد .در جدول زير كد، رنگ بدنه و مواد داخل كپسول اطفاء حريق ارايه مي گردد.

                                           جدول كد ورنگ خاموش كننده ها

رديف	محتوي كپسول	كد حريق مرتبط براي اطفاء	رنگ بدنه
1	آب	A	قرمز
2	كف	A-B-C	قرمز با باند آبي
3	پودر شيميائي	A-B-C	قرمز با باند سفيد
4	پودر خشك	D	قرمزبا باند سفيد
5	پودر مرطوب	F	قرمزبا باند كرم
6	CO2	A-B-C-E-F	قرمزبا باند سياه
7	هالون	A-B-C-E-F	قرمز باباند زرد

9- خاموش كنندگي :

1-   پودر شيميائي در حريق بنزين هر 2 كيلوپودر مي بايست يك متر مربع حريق را اطفاء نمايد .

2- هر KG 68/0كيلو گرم CO2  بايديك متر مكعب فضاي مشتعل را اطفاء نمايد .و اين مقدار تا KG 5/1 كيلوگرم ممكن است افزايش يابد.

3-   به ازاي هر متر مكعب فضاي مشتعل مي بايست حداقل 150 الي205 گرم مايع هالون در نظر گرفته شود .

10- نحوه بازرسي كپسول هاي اطفاء حريق :

1-   داغي قطعات تعويضي كپسول هاي اطفاء حريق از پيمانكار شارژ كننده گرفته شود.

2-   بررسي وضعيت فيزيكي خاموش كننده ها .

3-   نتيجه تست هيدرواستاتيك كليه كپسول ها طي نامه اي از طرف پيمانكار ابلاغ گردد.

4-   هدف از بازديد كپسول ها اطمينان يافتن از عملكرد موثر وايمن خاموش كننده در موقع بروز حريق مي باشد.

5-  پيمانكار شارژ كننده كپسول هاي اطفاء حريق مي بايست با هماهنگي و احد HSE آموزش اطفاء حريق بر گزار نموده و از كپسول هاي تاريخ گذشته براي اين منظور استفاده نمايد .

6-   سيم پلمب به گونه اي باشد كه در مواقع ضروري به راحتي بريده شود .

7-   كپسولهاي اطفاء حريق هنگام تحويل به صورت گزينشي وزن شود.

8-   درجه فشار سنج كپسول ها به صورت چشمي كنترل شود.

9-   كارت شارژ بر روي كپسول ها الصاق گردد.

10-بازديد ماهيانه از كليه كپسول ها ي اطفاء حريق غير از CO2 كه هر 6 ماه يكبار مي بايست بازرسي گردد.

11- بازرسي ساليانه براي اطلاع از كيفيت و كميت مواد خاموش كننده و در صورت نياز شارژ مجدد.

12-  تست هيدرو استاتيك هردوسال يكبار براي اطمينان از سالم بودن بدنه كپسول ها انجام شود.

13- خاموش كننده بعد از استفاده بلافاصله بايد شارژ شده و در محل خو د مستقر گردد .

14- مانور حداقل هر 6 ماه يكبار طبق آيين نامه مي بايست انجام شود وكليه افراد لازم است در مانور شركت نمايند .

15-  در كارگاه هائي كه افراد آتش نشان دارند هر ماه يكبار مانور برگزار گردد و كارگاه هائي كه افراد آتش نشان ندارند بطور تدريجي كليه افراد اموزش آتش نشاني ببينند و همچنين كليه نگهبانان در اين زمينه اموزش ديده باشند .

16-هنگام جمع آوري كپسول هاي اطفاء حريق براي شارژ مي بايست به جاي آنها كپسول جايگزين مستقر نمود.

17- دوره بازرسي خاموش كننده ها بعد از نصب هر ماه يكبار است و در هر بازرسي موارد زير بايستي بازرسي گردد.

18-كپسول اطفاء حريق در محل استقرار تعيين شده قرار داده شود .

19- مانعي در مسير دسترسي به كپسول اطفاء حريق وجود ندشته باشد.

20- راهنماي عمل خاموش كننده بررو ي كپسول يا در كنار آن نصب شده باشد.

21- پلمب خاموش كننده باز نشده باشد .

22- وزن خاموش كننده مشخص گردد، معمولاً مقدار وزن كل بايد برابر مقدار درج شده بر روي كپسول باشد .

11- اشكالات و معايب كپسول هاي اطفاء حريق :

سيلندر :

1-   وجود خوردگي، پوسيدگي و آسيب هاي مكانيكي كه در اين صورت كپسول مي بايست از رده خارج گردد.

2-   وضعيت نامناسب رنگ كه مي بايست مجدد رنگ شود .

3-   وجود تعميرات در بدنه (جوشكاري، لحيم كاري و غيره …) كه باعث از رده خارج شدن كپسول مي شود.

4-   آسيب ديدن رزوه ها ي محل اتصال شير به بدنه كپسول كه باعث از رده خارج شدن كپسول مي گردد.

5-   شكستگي آويز يا دسته حمل كپسول كه باعث از رده خارج شدن كپسول مي گردد.

نازل يا شيپورك :

1-   تغيير شكل ، آسيب ديدن يا شكستن نازل كه مي بايست تعويض گردد.

2-   مسدود شدن خروجي نازل كه مي بايست تعويض گردد.

3-   آسيب ديدن رزوه ها ( خورده شدن ،فرسوده شدن) كه مي بايست تعويض گردد.

4-   فرسوده شدن نازل ( ترك و شكستگي ) كه مي بايست تعويض گردد.

 

لوله ها و متعلقات :

1-   آسيب ديدن لوله ( بريده شدن ، ترك يا شكستگي يا پاره شدن ) كه مي بايست تعويض گردد.

2-  آسيب ديدگي محل اتصال شيلنگ به كپسول يا اتصالات گردان ( شكستگي يا خوردگي ) كه مي بايست تعويض گردد.

3-   آسيب ديدن رزوه ها ( خورده شدن ، فرسوده شدن ) كه مي بايست تعويض گردد.

4-   لوله داخلي از كوپلينگ بريده شده باشدكه مي بايست تعويض گردد.

5-  عدم هدايت الكتريكي بين كوپلينگ ها ( فقط براي CO2 ) كه مي بايست تعويض گردد.(به منظور كاهش خطر ناشي از شوك الكتريسيته ساكن در حين تخليه كپسول)

ضامن شير :

1-   ضامن شير فاقد آسيب ديدگي از قبيل ( خم شدن ، خورده شدن يا پيچيدن ) باشد.

2-   ضامن به نحو صحيح در محل خود قرار گرفته باشد.

فشار سنج :

1-   فشار سنج فاقد آسيب ديدگي از قبيل( بي حركت بودن ، گيركردن ، فقدان عقربه) باشد.

2-   فشار سنج تغيير شكل نداده باشد و داراي شيشه سالم باشد.

3-   اعداد و شماره ها خوانا وفاقد محو شدگي باشد.

4-   فشار سنج فاقد خوردگي و رزوه هاي آن سالم باشد.

به نقل از شبکه اجتماعی ایمنی و بهداشت حرفه ای