حوادث ناشی از کار (پیامدها و مسئولیتها)

حوادث ناشی از کار (پیامدها و مسئولیتها)

اهمیت ایمنی در قرآن کریم

در رابطه با سلامت،ایمنی، و پیشگیری ازحوادث در اسلام احادیث و روایت های بسیاری وارد شده چنان که در قرآن کریم در ترجمه آیه 32 سوره مائده می فرماید هرکس نفسی را بدون حق قصاص یا بی آنکه فتنه یا خسارتی در زمین بکند بکشد، چنان باشد که همه مردم را کشته و هر که نفسی را حیات بخشد (ازمرگ نجات دهد) مثل آنست که تمام مردم را حیات بخشیده است (که یک تن منشاء حیات تلقی تواند شد)

همچنین درترجمه آیه 30 سوره شورا می فرماید: و آنچه از رنج و مصائب به شما می رسد همه ازدست خود شماست در صورتیکه خدا بسیار از اعمال بد را عفو میکند.

حضرت علی(ع): نتیجه تقصیر و کوتاهی (در امری) پشیمانی است و سود احتیاط و دوراندیشی درستی (رهائی از زیان) است

امام صادق: هر صاحب حرفه و صنعتی ناچار باید دارای سه خصلت باشد تا بتواند بوسیله آن تحصیل درآمد کند، اول آنکه در رشته عملی خود مهارت داشته باشد. دوم آنکه با رستگاری و امانت رفتار کند، سوم آنکه با مخاطبان حسن برخورد داشته باشد و نسبت به آنان ابراز تمایل نماید.

تعاریف واژگان

خطر Hazard : به منبع يا وضعيتي گفته ميشود كه داراي پتانسيل آسيب به شكل جراحات انساني يابيماري ،خرابي اموال وتخريب محيط كار يا تركيبي از اين موارد باشد.

 رويداد Incident: عبارت است ازيك رخداد يا اتفاقي كه منجر به يك حادثه ميشود ويا پتانسيل منجر شدن به يك حادثه را دارد.

 حادثه Accident: حادثه عبارت است از يك اتفاق يا رويداد ناخواسته كه ممكن است به مرگ،بيماري،جراحت،صدمه و يا سايرخسارات منجر شود.

شبه حادثه  Near miss: به اتفاقي كه درآن هيچگونه بيماري ، جراحت ، خرابي ويازياني حادث نشده باشد شبه حادثه گفته مي شود.

ماده3:

کارفرما شخصی است حقیقی یا حقوقی که کارگر به درخواست و به حساب او در مقابل دریافت حق السعی کار می کند.

مدیران و مسئولان و بطور عموم کلیه کسانی که عهده دار اداره کارگاه هستند نماینده کارفرما محسوب میشوند و کارفرما مسئول کلیه تعهدات نمایندگان مزبور در قبال  کارگر می باشند.

ماده 4:

کارگاه محلی است که کارگر به درخواست کارفرما یا نماینده او در آنجا کار میکند از قبیل موسسات صنعتی، کشاورزی، معدنی، ساختمانی، ترابری، خدماتی، تجاری، تولیدی و امثال اینها.

کلیه تاسیساتی که به اقتضای کار متعلق به کارگاه اند از قبیل نمازخانه، غذاخوری، تعاونی ها، درمانگاه ها، اماکن ورزشی، وسایل ایاب و ذهاب و نظایر اینها جزء کارگاه اند.

انواع حوادث

1. حوادث ناشی از کار
2. حوادث غیر ناشی از کار

حوادث ناشی از کار

تعریف حادثه ناشی از کار:

طبق ماده 60 قانون تامین اجتماعی حوادثی که در حین انجام وظیفه و به سبب آن برای بیمه شده اتفاق می افتد را حوادث ناشی از کار گویند. مقصود از حین انجام وظیفه تمام اوقاتی است که بیمه شده در کارگاه یا موسسات وابسته یا ساختمان ها و محوطه ی آن مشغول کار باشد و یا به دستور کارفرما در خارج از محوطه ی کارگاه عهده دار انجام ماموریتی باشد اوقات مراجعه به درمانگاه و یا بیمارستان و یا برای معالجات درمانی و توان بخشی و اوقات رفت و برگشت بیمه شده از منزل به کارگاه جزء اوقات انجام وظیفه محسوب می شود. مشروط براینکه حادثه در زمان عادی رفت و برگشت به کارگاه اتفاق افتاده باشد. حوادثی که برای بیمه شده حین اقدام برای نجات سایر بیمه شدگان و مساعدت به آنان اتفاق می افتد حادثه ناشی از کار محسوب می شود.

علل وقوع حوادث

تئوري چند عاملي: در اين تئوري چندين عامل بصورت تصادفي يا به طريقي ديگر با يكديگر تركيب شده و باعث بروز حادثه مي شوند ‍. Grose درسال 1972، مدل 4m را ارائه نمود.

علل بروز حوادث را ميتوان از دو ديدگاه مورد بررسي قرار داد:

1-علل مستقيم:

شرايط خاصي كه منجر به بروز حادثه شده است كه عبارتند از:

1-1 اعمال ناايمن (Unsafe Action)

• انجام كار بدون مجوز
• ترك كردن تجهيزات در وضعيت خطرناك
• جدا كردن تجهيزات ايمني از دستگاه
• استفاده از تجهيزات معيوب
• استفاده نابجا يا غير اصولي ازتجهيزات
• عدم استفاده از وسايل حفاظت فردي
• شوخي / عجله / سهل انگاري/ اعتیاد
• عدم اطلاع از ماهیت خطرکار غیر مجاز/ عصبانیت / غروربیجا
• تحقیر نمودن خطر/تنهاکارکردن / کارخارج ازتوان / بی توجهی به روش صحیح انجام کار

2-1 شرايط نا ايمن (Unsafe  Condition)

• نقص فني دستگاه
• معيوب بودن ابزار
• فقدان / نامناسب بودن حفاظ
• نامناسب بودن ايستگاه كاري
• لغزندگي كف كارگاه
• فقص فني وسايل حمل و نقل صنعتي
• تمرکز ماشین آلات زیاد در فضاهای نسبتا کوچک
• ترکم تعداد افراد در فضاهای نسبتا کوچک
• محیط پرخطر
• افزایش قدرت ماشین آلات و پیچیدگی کار با آنها

2. علل پايه اي (Basic Causes)

1-2 عملکرد نظارتی ایمنی

1-1-2 نامناسب بودن آموزش ایمنی

2-1-2 اعمال نشدن مقررات ایمنی

3-1-2 متناوب نبودن جلسات ایمنی

4-1-2 برطرف نشدن خطرات

5-1-2 عدم طراحی تدابیر ایمنی

6-1-2 عدم طراحی ایمنی بعنوان بخشی از شغل

7-1-2 چگونگی تشخیص کارکنان مستعد حادثه

8-1-2 انتخاب صحیح کارکنان و سپردن کاربه کاردان

9-1-2 آموزش

10-1-2 برقراری انضباط کار و نظارت جدید در اجرای مقررات ایمنی

11-1-2 سرپرستی لازم و کافی

2-2 شرایط روحی افراد

1-2-2 فقدان آگاهی های ایمنی

2-2-2 افسردگی

3-2-2 نگرش های غلط

4-2-2 عکس العمل کند ذهنی

5-2-2 عدم توجه / بی دقتی

6-2-2 سریع تحت تاثیر قرارگرفتن

7-2-2 فقدان ثبات عاطفی

8-2-2 استرس/ فشارشغلی / ناامیدی ها

9-2-2 شخصیت افراد/ روابط حاکم برمحیط کار

10-2-2 برنامه های کاری فشرده

11-2-2 عدم رضایت شغلی

12-2-2 سنگین وسبکی بیش ازحد بارکاری

13-2-2 نبود امکانات کافی(وسایل لازم / عدم همکاری دیگران)

3-2 شرایط جسمانی فرد

1-3-2 خستگی مفرط

2-3-2 نامناسب بودن خصوصیات جسمانی باشغل

3-3-2 معلولیت ها

4-3-2 بیماری های شغلی و غیر شغلی

ادامه مطلب که شامل موضوعات زیر است را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

1. هزینه های حوادث ناشی از کار
2. بررسی و تجزیه و تحلیل حوادث ناشی از کار
3. گزارش حوادث برون و درون کارگاهی
4. اقدامات دستگاه های اجرایی در حوادث ناشی از کار
5. خدمات حمایتی بعد از حادثه
6. غرامت دستمزد در حوادث
7. مسئولیت های مدنی و کیفری در حوادث ناشی از کار
8. مسئولیتهای مقرر در قانون کار
9. دیه در حوادث کاری
10. نقش بیمه های مسئولیت مدنی در حوادث

حتما بخوانید:

⇐ راهنمای ثبت، تجزیه و تحلیل حوادث

⇐ اصول ایمنی و بهداشت کار و جلوگیری از حوادث

⇐ نقش انسان در بروز حوادث صنعتی

⇐ نرم افزارهای مدل سازی حوادث

Sirvan Sheikhi

متولد آذر 1369. کارشناس بهداشت حرفه اي ناپیوسته از دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه می باشم. باتوجه به پراکندگی موضوعات تصمیم به راه اندازی این سایت گرفته ام و در این راستا به یاری همه مهندسین نیازمندم. انشا... بتوانیم به کمک همه، سایت پر محتوایی برای همکاران داشته باشیم.