حفاظت در برابر حریق در انبار

حفاظت در برابر حریق در انبار

فرمت: pdf   تعداد صفحات: 18

فهرست:

• مقدمه
• علل و شرایط بروز حریق در انبار
• مفاهیم حریق
• انتقال و انتشار حریق
• تقسیم بندی مکانها از نظر خطر حریق
• تقسیم بندی انواع حریق
• روشهای عمومی اطفاء حریق
• تجهیزات خاموش کننده
• خاموش کننده ها
• نکات کلی اطفای حریق در انبار
• جعبه اطفای حریق Fire Box
• روشهای تشخیص و آشکارسازی حریق در انبار
• سیستم های جلوگیری یا پیشگیری از حریق
• نکات ایمنی هنگام وقوع آتش سوزی در انبار

مقدمه

یکی از مخاطرات جدی انبار حریق است چرا که همیشه امکان حریق به این واسطه این که در انبار منابع سوخت فراوان، اکسیژن و جرقه می تواند وجود داشته باشد وجود دارد با نگاه اجمالی به پرداختی های بیمه نشان میدهد که سهم زیادی از پرداختی های بیمه به حریق های انبار اختصاص پیدا کرده است. شدت حریق هایی که در انبارها اتفاق میافتند آنچنان است که گاهی چند روز انبار در حال سوختن میباشد و مهار حریق برای گروه های اطفای حریق سخت می شود.

در انبار برای حفاظت از جان ،افراد منابع و کالاها و دارایی ها اصول پیشگیری و حفاظت از حریق حیاتی است و بی توجهی به این امر می تواند خسارات های جبران ناپذیری ایجاد کند. داده های بیمه ای برخی از ایالات های آمریکا نشان میدهد هر ۲۲ ساعت یک حریق در انبار اتفاق می افتد! . داده های NFPA نشان می دهد که ۲۹ شرکت ها حریق های عمده ای را تجربه می کنند.

نکته قابل توجه ای که وجود دارد این است که انبارهایی که الزامات حفاظت در برابر حریق را رعایت می کنند به خصوص نصب سیستم های آبفشان، هزینه های برجای مانده خسارات حریق حداقل یک پنجم از انبارهایی که الزامات حفاظت در برابر حریق را رعایت نمی کنند کمتر است سوالی که مطرح می شود این است که چرا نیاز به سیستم آتش نشانی و اطفای حریق در انبار داریم؟ دلایل نیاز به سیستم آتش نشانی در انبار عبارتند از:

1. پیشگیری از بروز آتش سوزی (شکل ۱)
2. محافظت از ساختمان انبار در برابر حریق
3. تامین سلامت کارکنان در انبار
4. حفاظت از کالا و مواد در انبار
5. به حداقل رساندن خسارت های مالی و اقتصادی

شکل ۱. حریق انبار

روشهای دست یابی به اهداف ایمنی جان و مال در آتش سوزی در انبار عبارتند از:

1. پیشگیری: با کنترل منابع سوخت و اشتعال در انبار باید از عدم شروع حریق مطمئن شد.
2. ارتباطات باید مطمئن شد که در صورت بروز حریق کارکنان انبار باخبر شده و همه سیستم های حساس به حریق یکی پس از دیگری فعال می شود.
3. نجات و فرار باید مطمئن شد که در صورت، حریق کارکنان انبار و محیط اطراف قبل از این که به وسیله گرما یا دود صدمه ببیند بتوانند به مناطق امن بروند.
4. محدود کردن حریق حصول اطمینان از این که اندازه حریق در انبار حداقل است.
5. اطفای حریق اطمینان از این که در انبار می توان حریق را با سرعت و با کمترین هزینه خاموش کرد.

علل و شرایط بروز حریق در انبار

چهار عامل عمده ایجاد حریق در انبار عبارتند از:

1. پدیده های طبیعی نظیر (رعد و برق)
2. خطاهای انسانی (کبریت، ته سیگار و غیره )
3. نواقص فنی سیم کشی ها، وسایل برقی، تجهیزات ماشینی)
4. آتش سوزی های عمدی (کینه دوزی، بیمه و غیره)

علل و شرایط بروز حریق در انبار عبارتند از:

1. عیب ساختمانی انبار
2. عیب نگهداری و انبارداری مواد
3. عیب عدم پیش بینی و پیشگیری از آتش سوزی
4. عیب عدم اطلاع از روشهای مبارزه با حریق
5. عیب تاخیر در اطلاع یافتن از وقوع آتش سوزی
6. جرقه های ایجاد شدن از ماشین ها
7. نشت مایعات از ظروف
8. جوشکاری و برشکاری در انبار
9. سیگار کبریت و فندک به خصوص سیگارهای خاموش نشده

مفاهیم حریق

حریق واکنش شیمیایی است که بین یک ماده سوختی و حرارت در حضور اکسیژن اتفاق می افتد. یعنی برای این که حریقی شروع شود حداقل حضور ماده سوختی حرارت و اکسیژن نیاز است که تحت عنوان مثلث حریق شناخته می شود ولی برای این که حریق ادامه داشته باشد نیاز است که یک ضلع دیگری تحت عنوان واکنش های زنجیری شکل بگیرد. در هر صورت، تفکرات حاکم بر اطفای حریق مبتنی بر حذف یکی از اضلاع حریق و مهار حریق مبتنی بر مدیریت کردن هر یک از اضلاع حریق است.

شکل ۲: مثلث و مربع حریق

مراحل رشد حریق عبارتند از:

۱. فاز اول یا فاز شروع حریق

• اکسیژن در دسترس است.
• دما حدود ۱۰۰۰ فارنهایت است.
• گسترش حریق تصاعدی است.
• زمان رسیدن به اوج حریق کوتاه است حدود کمتر از نیم ساعت

۲. فاز دوم یا سوختن آزاد

• گسترش حریق وجود دارد.
• دما حدود ۱۳۰۰ فارنهایت
• اکسیژن به تدریج کاهش می یابد.

۳. فاز سوم یا سوختن کند

۴ فاز برگشت شعله (برای همه حریق ها وجود ندارد)

انواع سوخت

سوخت های جامد

اغلب جامدات سوختنی ترکیبات حاوی کربن هیدروژن، نیتروژن و اکسیژن هستند و لذا موقع سوختن گاز دی اکسیدکربن و بخار آب تولید می کنند در شرایطی مثل اتاق های بسته یا فضاهای محصور که نفوذ هوا کم بوده و اکسیژن کافی وجود ندارد، سوختن مواد به صورت ناقص رخ داده و بجای دی اکسیدکربن، مونوکسیدکربن که گازی سمی است تولید می شود. این گاز سمی بی ،رنگ بی بو و بی مزه عامل اصلی بسیاری از مرگ های ناشی از حریق است مهمترین عوامل موثر در اشتعال مواد جامد سطح تماس ماده با هوا خاصیت هدایت حرارتی میزان رطوبت و سرعت انتشار شعله بر روی آنهاست.

سوخت های مایع

این نوع سوخت ها مثل بنزین، الکل، نفت و گازوئیل تحت شرایط مختلف دما و فشار به شکل بخار در می آیند. در این خصوص درجه فراریت و نقطه جوش تبخیر اهمیت بسیاری دارد. مثلا بنزین و الکل تحت شرایط دمایی معمولی به راحتی تبخیر می شود و اگر این بخارات در فضاهای بسته و بدون تهویه هوا جمع شوند میتوانند با اولین جرقه خطر انفجار و آتش سوزی را به دنبال داشته باشند.

سوخت های گازی

معمولا در محیط های انبار این گازها تحت شرایط فشار و دما در داخل سیلندرها نگهداری می شوند مثل گاز استیلن یا با داشتن مواد اولیه در مواقع مورد نیاز تولید می شوند مثل گاز استیلن که در انبار کاربید تولید می شود و یا به شکل طبیعی خود تحت سیستم لوله کشی مصرف می شوند مثل گاز شهری. از مهمترین گازهای قابل اشتعال می توان به هیدروژن، استیلن، متان پروپان و غیره در انبار اشاره کرد.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ برنامه مدیریت خطر حوادث و بلایا در حریق انبار شیمیایی

⇐ مانور دور میزی حریق انبار شیمیایی

⇐ اصول پیشگیری از حریق و حوادث در انبارداری

⇐ کاربرگ تجزیه و تحلیل خطرات حریق