جزوه ایمنی برق پیشرفته

جزوه ایمنی برق پیشرفته

فرمت: pdf   تعداد صفحات: 65

• فصل ۱: حوادث ناشی از برق و ویژگی های آن
• فصل ۲: مروری بر اصول مقدماتی برق 
• فصل ۳: شرایط کلی بروز برق گرفتگی
• فصل 4: تأثیرات فیزیولوژیکی جریان برق
• فصل ۵: اختلاف پتانسیل در زمین
• فصل ۶: حفاظت در برابر برق گرفتگی
• فصل ۷: تحلیل شرایط حفاظت در شبکه های ساده اتصال زمین

تعاریف

قسمت برقدار:

هر سیم برقدار یا هادی دیگری که در شرایط عادی تحت ولتاژ الکتریکی باشد قسمت برقدار نامیده می شود هادی خنثی (نول) و قطعات متصل به آن نیز هادی قسمت برقدار تلقی می شوند.

بدنه هادی: بدنه یا قسمتی از دستگاه که به سادگی در دسترس بوده و در حالت عادی برقدار نمی باشد ولی ممکن است در اثر بروز نقص در دستگاه برقدار شود. بدنه های هادی معمولا فلزی می باشند.

بدنه هادی بیگانه: بدنه یا قسمتی که جزئی از سیستم الکتریکی نباشد مانند اسکلت فلزی ساختمان انواع لوله کشی ها رادیاتور، شوفاژ، فر، سینک، کف ها و دیوارهای هادی و غیره

ولتاژ تماس: ولتاژی است که ممکن است بین قطعاتی که در آن واحد در دسترس می باشند بوجود آید.

دسترس: منطقه ای است که حدود آن از محل سایت عادی افراد قابل لمس باشد این فاصله ۲/۵ متری منظور می شود.

هم ولتاژ کردن: اگر چند هادی یا بدنه عادی بیگانه به کمک یک هدی با امپدانس کم همبند شده بر روی تک تک آنها ممکن بود ظاهر شود ولتاژ آنها بعلت هم بندی یکسان خواهد بود.

باشند صرفنظر از هر ولتاژی –

که

اتصال کوتاه: برخورد اتفاقی و ناخواسته هادی هایی که در ولتاژهای مختلف قرار دارند از طریق امپدانسی کوچک را اتصال کوتاه Short Circuit گویند.

اضافه بار Over Load: چنانچه جریان عبوری از هادی ها و دستگاه ها بیش از ظرفیت مجاز آنها باشد یعنی حالت خفیف تری از عبور جریانهای بیش از ظرفیت هادی ها و دستگاه ها باشد در این صورت به این گونه جریانها اضافه بار گفته می شود.

روش نصب اتصال زمین دستگاه ها

در محلی نزدیک به تابلوی برق کارگاه، چاله ای با عمق کافی تا آنجایی که به رطوبت طبیعی زمین برسد حفر می شود سپس یک سیم مسی یا نقره ای یا آلومینیومی با مقاومت الکتریکی کم را به یک صفحه مسی به ابعاد ۱×۰/۵ متر و ضخامت ۳ میلیمتر از طریق پرچ کردن یا جوش دادن اتصال داده و صفحه مذکور را بصورت تیغه ای در چاه قرار میدهند و اطراف آن را توسط خاک، خاکه زغال و نمک طعام یا جوش شیرین تا روی صفحه شفته می کنند و بقیه چاه را با خاک باقیمانده پر می نمایند سپس سر دیگر سیم مسی را به بدنه فلزی تابلوی برق متصل و از بدنه تابلو بغیر از سیم های فاز و نول یک سیم دیگر بعنوان سیم اتصال زمین در نظر گرفته و به بدنه فلزی کلیه دستگاه های برقی موجود در کارگاه وصل می کنند (شکل زیر)

شکل ۱: چاه اتصال زمین

برای اطمینان از عمل کردن کامل سیم اتصال زمین دستگاه ها به هنگام برقدار شدن احتمالی بدنه فلزی آنها نکات ایمنی زیر باید رعایت شوند:

• حتماً در در مسیر جریان برق دستگاه ها جهت حفظ و نگهداری دستگاه و و قطع فوری جریان برق دستگاه هنگام اتصال کردن برق به بدنه و ارتباط آن با زمین فیوزهای مناسب جریان قرار داده شود.
• سیم اتصال زمین باید از صدمات مکانیکی و خورندگی مصون باشد و در مسیر  آن نباید هیچگونه فیوز یا کلید قطع کننده قرار گیرد.
• سیم های اتصال زمین نباید از نو سیم های افشان باشد و باید از سیم های چند لای مسی یا آلومینیومی شماره ۱۶ تا ۲۵ استفاده شود و سالی یکبار توسط شخص مطلعی مورد بررسی و آزمایش قرار گیرد و در صورتی که مقاومت آن در اثر اکسید شدن زیاد شده باشد تعویض یا رفع غیب گردد.
• برای اتصال زمین وسایل برقی قابل حمل بهتر است از پریزهای با سیم زمین (ارت دار) استفاده شود.
• برای استفاده از سیم اتصال زمین در منازلی که فاقد چاه زمین هستند در صورتی که با انجام آزمایشات لازم سیستم شبکه لوله کشی آب ساختمان برای انتقال سریع برق به زمین مناسب باشد میتوان از لوله آب بعنوان اتصال زمین استفاده نمود.

دستور کار اندازه گیری مقاومت اتصال زمین

اکنون ضمن آشنایی با بخش های مختلف دستگاه سنجه مقاومت زمین (ارت متر) با طرز کار آن آشنا می شوید. سپس نحوه اندازه گیری ولتاژ زمین و همچنین مقاومت اتصال زمین دستگاه ها را فرا می گیرید.

1- آشنایی با قسمت های مختلف دستگاه

بمنظور آشنایی با قسمت های مختلف دستگاه سنجه مقاومت زمین ارت متر به شکل ۲ مراجعه فرمائید.

شکل ۲: بخش های مختلف دستگاه سنجه مقاومت زمین ارت (متر)

نحوه اندازه گیری

آماده کردن دستگاه برای اندازه گیری

اخطار: در ضمن اندازه گیری یا هنگامی که دکمه Simplified Meas زده می شود حداکثر تا ۱۳۰ ولت جریان مستقیم dc در بین پایه های E و C یا E و P وجود دارد. همچنین هنگامیکه کلید OFF – Batt. Check زده می شود بین پایه های P و C این ولتاژ وجود دارد. لذا هیچگاه این پایه ها را با دست لمس نکیند همیشه کلید OFF – Batt Check را پس از استفاده به گونه ای فشار دهید که تمام کلیدهای رنج و عملیات در حالت خاموش (OFF) یعنی در بالا قرار داشته باشند کلید OFF – Batt. Check را فشار دهید.

تنظیم صفر دستگاه

بررسی کنید که آیا عقربه دستگاه دقیقا، در حالت مکانیکی صفر درجه بندی اهم Ω و ولت ۷ قرار داشته باشد. اگر عقربه خارج از وضعیت صفر، یعنی در جهت چپ یا جهت راست قرار دارد صفحه دستگاه را باز نموده پیچ تنظیم صفر پشت آن را با پیچ گوشتی بچرخانید. صفحه را می توان با نگه داشتن هر دو سمت آن نظیر شکل ۳، تا ۹۰ درجه بالا برد.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ ایمنی برق و تجهیزات حفاظتی الکتریکی چیست؟

⇐ ایمنی برق دکتر غلام نیا

⇐ سوالات تستی ایمنی برق + پاسخ تشریحی