تعاریف و دامنه کاربرد جرثقیل ها
تعاریف و دامنه کاربرد جرثقیل ها
تعاریف و دامنه کاربرد جرثقیل ها
مفاهیم و کلیدواژه ها
جرثقیل: ماشینی برای بالا بردن، جابجا کردن و پایین آوردن بارهای سنگین است که برای این کار از بازوهای گردان یا تجهیزات بالابری استفاده می کند.
مرکز گرانش: نقطه مجازی است که می توان کل وزن جسم را به صورت متمرکز در آن نقطه فرض کرد. موقعیت مرکز گرانش جرثقیل به موقعیت اجزای سنگین آن وابسته است.
قانون اهرم ها: قانون اهرم ها در تعادل جرثقیل ها کاربرد دارد. با حرکت بخش هایی از جرثقیل (مانند بوم، اتاق راننده، بار و وزنه تعادل ) نقطه تکیه گاه اهرم و مرکز گرانش تغییر می کند. نکته مهم در ارتباط با جابجایی موقعیت مرکز گرانش، حفظ پایداری جرثقیل است. در صورتیکه جرثقیل پایداری خود را از دست بدهد، واژگون می شود.
نیروی گریز از مرکز: اگر جسمی به جرم m روی مسیر منحنی با شعاع با سرعت V حرکت کند، نیرویی در امتداد شعاع به جسم وارد می شود، که مقدار آن برابر است با Fc=mr2v2 در جابجایی بار توسط بعضی از انواع جرثقیل، احتمال حرکت نوسانی بار وجود دارد که این حرکت، باعث ایجاد نیروی گریز از مرکز می شود.
تعادل: اگر مجموع برداری همه نیروها و گشتاورهای وارد به جسم برابر صفر باشد، جسم در تعادل است. بر اساس قانون اول نیوتن، جسمی در حال تعادل است که در حالت سکون قرار دارد یا با سرعت ثابت در مسیر مستقیم حرکت می کند.
اهمیت موضوع
جرثقیل ها یکی از اجزای مهم در سایت های ساختمانی و بسیاری از صنایع مانند خودروسازی، دریایی، نفت و گاز، پتروشیمی، صنعت باد و… هستند. با توجه به اینکه جرثقیل ها جهت جابجا کردن بارهای
سنگین استفاده می شوند، ایمنی و بازرسی آنها از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بروز حوادث جرثقیل علاوه بر خسارات مالی و تاخیر در انجام پروژه، می تواند منجر به جراحت و مرگ کارکنان و عابران شود. به همین دلیل سازمان های استاندارد و نهادهای قانونی (مانند شورای عالی حفاظت فنی ایران دستورالعمل هایی را برای بازرسی جرثقیل ها تدوین می کنند. بازرسان کار و کارشناسان ایمنی، جهت انجام بازرسیها و رعایت نکات ایمنی لازم است با انواع جرثقیل ها، عملکرد آنها، نگهداری و تعمیر و اصول ایمنی و بازرسی آشنایی داشته باشند.
دامنه کاربرد
براساس استاندارد انجمن مهندسان مکانیک آمریکا (ASME) چهار نقش کلیدی در عملیات باربرداری وجود دارد که فرد یا افراد فعال در این نقش ها، مخاطب این نوشتار خواهند بود. این چهار نقش عبارتند از:
- مالک جرثقیل
- کاربر جرثقیل
- مسئول کارگاه
- مسئول باربرداری
در ادامه به تشریح این چهار نقش کلیدی و مسئولیت های هر نقش پرداخته خواهد شد.
مالک جرثقیل: مالک جرثقیل، شخص یا مؤسسه ای است که جرثقیل را تحت اختیار خود دارد و اطلاعات مربوط به نحوه انجام عملیات و نگهداری جرثقیل را در اختیار کاربر جرثقیل قرار میدهد. سایر مسئولیت های مالک جرثقیل عبارتند از:
- فراهم کردن جرثقیلی که از لحاظ ساختار و ظرفیت با نیازهای کاربر هماهنگ باشد.
- فراهم کردن تمام نمودارها و جداول ظرفیت بار، دستورالعمل های نحوه برپا کردن و برچیدن جرثقیل، اطلاعات مربوط به نگهداری و تعمیر جرثقیل و پلاکاردها و علائم هشداردهنده ای که توسط کارخانه تولیدکننده جرثقیل تامین شده اند.
- تهیه فرایندهای بازرسی و آزمایش جرثقیل و ارائه آنها به کاربر جرثقیل.
- تعيين و معرفی افراد آموزش دیده برای انجام نگهداری، تعمیر، انتقال، برپایی، برچیدن و بازرسی جرثقیل.
- ثبت اطلاعات مربوط به سیم بکسل هایی که هم اکنون بر روی جرثقیل نصب شده و مورد استفاده قرار دارند.
کاربر جرثقیل
شخص یا مؤسسه ای که فعالیت جرثقیل در محل انجام عملیات یا کارگاه را مدیریت می کند و مسئولیت استفاده از پرسنل آموزش دیده و کارآزموده با وی می باشد. به علاوه کاربر جرثقیل باید اطمینان یابد که پرسنل تیم باربرداری از نقشها و مسئولیت هایشان آگاهی کامل داشته باشند. سایر مسئولیت های کاربر جرثقیل عبارتند از:
- اطمینان یافتن از تطابق و پیروی از استانداردها.
- بررسی و اطمینان از هماهنگی عملیات جرثقیل با دستورالعمل های کارخانه سازنده جرثقیل و الزامات کارگاه محل فعالیت جرثقیل.
- استفاده از ناظرین و رانندگان مجرب.
- اطمینان یافتن از این که جرثقیل در شرایط کاری مناسبی به سر می برد (این کار با دریافت مستندات جرثقیل از مالک جرثقیل و بازرسی های منظم میسر می شود).
- بررسی این موضوع که جرثقیل از ظرفیت مناسب برای انجام عملیات مورد نظر برخوردار باشد.
- در صورتی که یک سیم بکسل تعویض شود و یا طول آن کوتاه شود باید مالک جرثقیل را مطلع نماید.
مسئول کارگاه
مسئول کارگاه شخصی است که بر کارگاه و عملیات باربرداری نظارت دارد. ممکن است یک نفر همزمان مسئول کارگاه و مسئول عملیات باربرداری باشد. وظایف مسئول کارگاه عبارتند از:
- 1. اطمینان یافتن از این که راننده جرثقیل مهارت لازم برای انجام کار را دارد.
- ٢. اطمینان یافتن از انجام بازرسی های لازم قبل از شروع به کار جرثقیل.
- ٣. تعیین دستورالعمل هایی که در حین کار با جرثقیل باید رعایت شوند.
- ۴. به کارگیری افراد با مهارت کافی به عنوان مسئول باربرداری، مسئول بستن بار (سیم بکسل انداز) و مسئول نگهداری و تعمیر جرثقیل.
- ۵. هماهنگ کردن عملیات باربرداری با سایر فعالیت هایی که در کارگاه انجام می شود.
- ۶. هماهنگی و برنامه ریزی برای آماده کردن محل فعالیت جرثقیل مانند جاده های دسترسی، فضای کافی برای برپایی، برچیدن جرثقیل، مناسب بودن زمینی که جرثقیل روی آن فعالیت خواهد کرد.
- ۷. بررسی شرایط محیطی نامطلوب مانند باد شدید، مه، باران شدید، سرما و استفاده از نورهای مصنوعی
- ۰۸ بررسی خطوط برق و صدور مجوز فعالیت در نزدیکی آنها پس از اطمینان از رعایت مسایل ایمنی.
- 9. بررسی و صدور مجوز عملیات پیچیده باربرداری مثل برداشتن یک بار توسط چند جرثقیل پس از اطمینان از رعایت دستورالعمل های ایمنی مربوط به این گونه عملیات.
مسئول باربرداری
شخصی است که نظارت مستقیم بر عملیات باربرداری و بستن بار توسط سیم بکسل اندازها) دارد. مسئول باربرداری باید در تمام مراحل بستن بار و عملیات باربرداری در کارگاه حضور داشته باشد. مسئولیتهای این شخص عبارتند از:
- اطمینان حاصل کردن از آماده شدن محل انجام عملیات باربرداری قبل از شروع عملیات.
- توجيه تمام کارکنان در مورد مسئولیت ها و مخاطرات کار.
- گماشتن فرد علامت دهنده و توجیه وی در مورد وظایفی که به عهده دارد.
- اطمینان یافتن از این که سیم بکسل اندازها، افرادی مجرب و آموزش دیده اند.
- بررسی صحت بستن بار به قلاب جرثقیل و متعادل بودن بار توسط سیم بکسل اندازها.
- اطمینان حاصل کردن از این که تردد وسایل نقلیه و نفرات در محل عمليات تحت کنترل قرار دارد.
- نظارت بر فراهم شدن ملزومات باربرداری در مجاورت خطوط برق
- اطمینان یافتن از این که شرایط لازم برای باربرداری های خاص مثل بلند کردن بار توسط چند جرثقیل، فراهم است.
- متوقف کردن عملیات باربرداری در صورتی که ملاحظات ایمنی نقض شوند.
حتما بخوانید:
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.