تحلیلی بر ظرفیت ها، چالش ها و راهکارهای توسعه نظام مدیریت HSE در شرکت ملی مناطق نفت خیر جنوب

تحلیلی بر ظرفیت ها، چالش ها و راهکارهای توسعه نظام مدیریت HSE در شرکت ملی مناطق نفت خیر جنوب

تهیه و تنظیم: مهندس مجتبی قاسمی (فوق لیسانس مدیریت و کارشناس HSE شرکت ملی مناطق نقتخیر جنوب

فهرست:

• مقدمه
• لزوم ارتقاء استانداردهای IPS در حوزه HSE بر مبنای دانش روز
• بهبود ساختارهای سازمانی HSE
• اجرای نظام تشویق و تنبیه در پیاده سازی الزامات HSE در محیط کار
• توجه به مولفه های فرهنگ ایمنی در سازمان
• همکاری بین صنعت نفت و دانشگاه در حوزه علوم ایمنی
• ارتقاء و بازنگری دوره های آموزشی HSE در سازمان
• کمبود در ساختار HSE سازمان
• نقش مدیران سازمان در پیاده سازی محیط ایمن و ضرورت ورود نهادهای نظارتی
• بررسی و نگاه ویژه به عملکرد پیمانکاران فرعی در وقوع حوادث
• توجه به بهداشت روانی در محیط و استقرار ساختاری یکپارچه با HSE
• تدوین سند چشم انداز بلندمدت HSE

کمیته ای زیر نظر ادارات HSE تشکیل گردد که وظیفه آن بررسی موارد تخلف و خوب انجام شده توسط کارکنان و پیمانکاران و تصمیم گیری در مورد نحوه بازخورد آنها باشد، بدیهی است که در همین راستا لازم است، دستورالعملی جهت تشریح نحوه برخورد و اعمال تشویق و تنبیه کارکنان در زمینه مسائل ایمنی، بهداشت، محیط زیست و پدافند غیر عامل به منظور جلوگیری از بروز مخاطرات و حوادث و افزایش ضریب ایمنی (در صورت لزوم با هماهنگی هیأت بدوی تدوین گردد.

مقدمه

نظام مدیریت HSE در شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب، میتواند به عنوان یک ابزار مدیریتی برای کنترل و بهبود عملکرد ایمنی، بهداشت و محیط زیست در همه مراحل توسعه و احداث پروژه های سطح الارضی و تحت الارضی مفید باشد، چراکه ایجاد بستری سیستماتیک در راستای توسعه پایدار، از طریق کاهش اثرات نامطلوب صنعت بر محیط و افزایش اثرات مطلوب با تأمین ایمنی همه جانبه، می نماید. از سوی دیگر نیز، با توجه به رشد روزافزون فعالیت های شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب، خصوصا در بخش طرح های نگهداشت و افزایش تولید ۲۸ مخزن، پیش بینی حوادث بالقوه آینده و کنترل تمامی پارامترهای مرتبط با ایمنی، بهداشت و محیط زیست محیط های صنعتی، بدون خلاقیت و متفاوت فکر کردن، بدون نوآوری، روز به روز سخت تر از قبل می شود.

لذا مدیریت های HSE در سطح شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب، برای بهبود عملکرد و تداوم نقش مثبت و سازنده خود در پیش بینی و کنترل حوادث صنعتی، باید به دنبال افکار، اندیشه های جدید باشند تا با دریافت دیدگاه های نو مبتنی بر تحقیقات میدانی و تئوری ها بتوانند پویایی خود را ضمانت کنند و گرنه نمی توانند در بلندمدت نقش سازنده ای را در راستای اهداف از پیش تعیین شده سازمان بردارند. در این مقاله تحلیلی سعی شده تا اهم مشکلات ساختاری و مدیریت HSE در سطح شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب بررسی ارائه گردد، هر چند دستیابی به نظامی خلاق در ساختار مدیریت فراگیر بهداشت، ایمنی و محیط زیست، نیازمند تلاش های بسیاری است.

1- لزوم ارتقاء استانداردهای IPS در حوزه HSE بر مبنای دانش روز

رشد سریع فن آوری ها در دو دهه گذشته و پیچیده تر شدن ریسک های فرآیندی و غیر فرآیندی تأسیسات نفت و گاز، این نیاز را بیش از پیش به وجود آورده است تا شرکت ها و مدیریت های تابعه شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب، با هدف تطبیق خود با دنیای پیرامون، به دنبال کسب آگاهی و دانش استفاده از فن آوری های روز باشند. لذا از آنجایی که استانداردهای ایمنی، جزو مهمترین استانداردهایی است که تا کنون تبیین و تدوین شده اند، نیاز است تا در بعضی از حوزه های فنی، پیگیری های لازم جهت به روز رسانی و یا تدوین استانداردهای جدید IPS در بخش SF (ایمنی، آتش نشانی و کنترل آلودگی محیط) و یا تدوین دستورالعمل های درون سازمانی صورت بگیرد که به عنوان نمونه، اجالتا به چند نمونه از مصادیق این امر اشاره می گردد:

1. از الزامات ایمنی ساختمان های سوئیچ گیر یا اتاق های پست برق پروژه ها، بنابر استاندارد IPS-E-SF-۱۶۰ نصب سیستم های اطفاء حریق Total Flooding Co۲ می باشد، در حالی که استاندارد مذکور مربوط Aug.۱۹۹۳ میباشد (حدود ۳۰ سال قبل) و این در حالی است که مطابق علم روز، با توجه به اینکه تعداد قابل توجهی از انسانها جان خود را بر اثر تخلیه این سیستم ها و تنفس ناخواسته گاز سمی Co۲ از دست داده اند، گازهای بسیار دیگری به عنوان جایگزین همانند IG۵۵ ،FM۲۰۰، آیروسل ها و … در صنایع بکارگیری شده اند که هر کدام جای تحلیل و بررسی خودش را دارد.
2. نصب داربست ها از نظر ایمنی به شیوه سنتی مطابق با IPS-E-SF-۴۱۰ در پروژه های صنعت نفت صورت می گیرد، در حالی که هم اکنون تکنولوژی داربست های فلزی زودبست در صنایع و پروژه های عمرانی دیگر جایگزین مناسبی برای داربست سنتی شده است. افزایش ایمنی و دوام، دو فاکتور مهم در طراحی زودبست ها بوده که متأسفانه در صنعت نفت هنوز رایج نشده است.
3. آخرین ویرایش استاندارد کمک های اولیه و اصول اولیه بهداشت و درمان به شماره IPS-GSF-۴۶۰ مربوط به December ۲۰۰۹، می باشد که لازم است مطابق علم روز پزشکی مورد بازنگری کامل قرار گیرد، به عنوان مثال در این استاندارد به الزامات درمانی فرد گرمازده اشاره شده است مبنی بر اینکه به فرد گرمازده آب سرد پاشیده شود، در صورتی که مطابق با علم روز، هرگز از آب سرد برای خنک کردن فرد نباید استفاده شود زیرا این کار باعث تشدید گرمای درونی حتی لرز در فرد بیمار میشود و عوارض خاص خودش را دارد و یا نحوه انجام ماساژ قلبی از لحاظ تعداد فشار وارده به سینه و تنفس دهان به دهان مطابق آخرین شیوه نامه های بهداشتی کشور نیست.

۲- بهبود ساختارهای سازمانی HSE

اهمیت ساختار سازمانی HSE در افزایش کارآیی و اثربخشی عملکرد ایمنی مدیریتها و شرکت های بهره برداری تابعه شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب بسیار مورد توجه است، چراکه برای رسیدن به اهداف کوتاه مدت و بلندمدت سازمانی، نحوه تعاملات ساختاری مدیریت منابع انسانی کارآمد و مؤثر، بسیار ضرورت دارد. به برخی از مصادیق ناهماهنگی و فرصت بهبود ساختاری HSE در شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب بطور مختصر اشاره و راهکارهای پیشنهادی نیز مطرح می گردد:

1. در بعضی از ساختارهای مدیریتی زیرمجموعه شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب، همانند مدیریت مهندسی و ساختمان که متولی ساخت و راه اندازی پروژه های شرکت ملی مناطق نفتخیز بوده و همچنین امور سطح الارض طرح های نگهداشت و افزایش تولید ۲۸ مخزن را راهبری مینماید. ساختاری برای حفظ و پیاده سازی امور HSE دیده نشده است که لازم است به جهت جایگاه مهم مدیریت مهندسی و ساختمان، پیگیری های لازم جهت طراحی و الحاق رسمی ساختار تخصصی در زمینه HSE به ساختار مدیریت مذکور در دستور کار قرار گیرد.
2. در ساختار شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب، علاوه بر ادارات HSE، اداراتی نیز جهت پیگیری و کسب گواهینامه های استانداردی ایزو تحت عنوان IMS یا سیستم های مدیریت یکپارچه زیر نظر اداره مهندسی ساختار و بهره وری تشکیل شده است که بعضا این دو مجموعه دارای وظایف مشابه و فعالیت های یکسان هستند که باعث افزایش بروکراسی های اداری میشوند، مستحضر هستید که ارتباط بین HSE و مجموعه قوانین ISO یک مؤلفه دو سویه است و یک سازمان بدون استقرار نظام HSE قادر به پیاده کردن مجموعه استاندارد ۱۴۰۰۱ ISO استاندارد بین المللی محیط زیست) و (ISO۴۵۰۰ استاندارد بین المللی ایمنی و سلامت شغلی) نخواهد بود، از طرفی مجموعه استاندارد ایزو باعث یکپارچه شدن مدیریت HSE و قابل ارزیابی شدن این مجموعه خواهد بود. به عبارتی دیگر، نظام مدیریت HSE سعی در بهبود وضعیت ایمنی، بهداشت و محیط زیست یک مجموعه دارد و مجموعه استانداردهای IMS همچون ۱۴۰۰۱ ISO و ۰۱ ISO۴۵۰، الزاماتی را برای این مقوله ها پیش بینی کرده است. لذا پیشنهاد می گردد به جهت افزایش پویایی عملکرد حوزه ایمنی و بهداشت و محیط زیست شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب، دو مجموعه HSE و IMS در مدیریت ها و شرکتهای تابعه با هم ادغام شوند و با در نظر گیری پیاده سازی ۹۰۰۱ ISO (سیستم مدیریت کیفیت) که در واقع پوشش دهنده ساختاری سایر ایزوها است، عنوان مدیریت HSE فعلی، به مدیریتی تحت عنوان HSEQ (ایمنی، بهداشت، محیط زیست و کیفیت) تغییر نام داده و موضوعات بصورت یکپارچه، راهبری و کنترل گردند.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ مدل های ارزیابی عملکرد سیستم های مدیریت HSE

⇐ نقش سیستم مدیریت ایمنی، بهداشت و محیط زیست (hse) در بهبود فرایندهای صنعتی و کاهش حوادث

⇐ راهنمای استقرار و توسعه نظام مدیریت ایمنی, بهداشت و محیط زیست