تجهیزات و متعلقات باربرداری و روش های بستن بار

تجهیزات و متعلقات باربرداری و روش های بستن بار

ایمنی در جرثقیل ها، بالابرها و تجهیزات باربرداری

تجهیزات باربرداری و اسلینگ ها

برای جابجایی بار به کمک جرثقیل ها و بالابرها به تجهیزاتی به نام slings یا تسمه ها و متعلقات باربرداری Riggings Accessories نیاز است که در این مجموعه تمامی این موارد شرح داده می شود.

• اسلینگ ها در واقع حلقه ارتباطی بین بار و جرثقیل می باشند.
• منظور از اسلینگ: سیم بکسل (طناب فلزی)، زنجیر، تسمه مصنوعی (بلت) یا مش فلزی می باشد. استفاده از طناب های گیاهی،کنفی و نایلونی و مانیل برای باربرداری ممنوع می باشد.
• به طور کلی سه خطر عمده در ارتباط با اسلینگ ها عبارتند از: انتخاب نادرست اسلینگ، استفاده ی نادرست اسلینگ، انبارداری و نگهداری نامناسب اسلینگ

سیم بکسل یا طناب فولادی (steel wire rope / wire rope)

ساختمان سیم بکسل:
هر سیم بکسل از سه جزء اصلی تشکیل شده است:

1. مفتول ها (تار) که استرند strand را می سازند.
2. استرندها که به صورت مارپیچ دور یک هسته یا مغزی قرار می گیرند.
3. هسته یا مغزی core

سیم بکسل یا طناب فولادی

طبقه بندی انواع مفتول های سازنده سیم بکسل

1. مفتول فولادی بدون پوشش: برای مناطقی که عوامل ایجاد زنگ زدگی کمتری دارد کاربرد دارد. البته توجه شود حتی برای این نوع سیم هم برنامه منظم و مناسب روغن کاری و محافظت در برابر زنگ زدگی لحاظ شود.
2. مفتول فولادی گالوانیزه: این نوع مفتول با پوشش یکدست روی می باشد و مقاومت بیشتری در برابر زنگ زدگی و رطوبت و … دارد، بیشتر کاربرد آن در صنایع کشتیرانی و امور دریایی و شیلات می باشد. در برخی موارد از پوشش قلع نیز استفاده می شود. قلع در مقایسه با روی مقاومت کمتری در برابر زنگ زدگی دارد.
3. مفتول فولادی ضد زنگ (ss: stainless steel): مقاومت بسیار بالا در برابر زنگ زدگی و همچنین در برابر حرارت تا 1050 درجه سانتیگراد دارد، در صنایع مختلف شیمیایی، غذایی، دارویی و دریایی کاربرد دارد. برخی از انواع این مفتول خاصیت آهنربایی دارد.

استرند (strand):

دو یا چند مفتول که با توجه به یکی از انواع آرایش های هندسی کنار یکدیگر قرار بگیرند را استرند گویند. به بیان دیگر هر سیم بکسل از تعدادی استرند و هر استرند از تعدادی مفتول ساخته شده است.

نوع دیگری از استرندها، استرندهای چند لایه میباشند که در ساختار آن ها دو لایه استرند به دور یک مغزی پیچیده شده و تمام استرندها قطر یکسانی دارند. این نوع استرندها کارایی خوبی دارند ولی بعلت ایجاد نقاط تقاطع بی شمار، فشار موضعی فراوانی به قسمت ها وارد می شود و نهایتا شکست زود هنگام مفتول را در پی خواهد داشت.

استرند

مغزی (core)

قسمت اصلی سیم بکسل را مغزی تشکیل می دهد. موادی که در ساختمان مغزی به کار میروند ممکن است از الیاف گیاهی، مصنوعی و یا فولاد باشند. اگر مغزی از نوع فولادی باشد خود از یک استرند مستقل تشکیل شده است.

مغزی ستون اصلی سیم بکسل ها است. نقش مغزی در سیم بکسل تقسیم یکسان تنش ناشی از استرند های اطراف به دور خود و نیز جلوگیری از ارتباط بین استرندها با یکدیگر است که موجب افزایش فشار و افزایش سفتی می شود.

مغزی سیم بکسل ضربه و شوک ناشی از سیم بکسل را درون خود جذب کرده و به علت جذب روغن در خود همواره داخل سیم بکسل را روغن کاری می کند. اگر به دلیلی مغزی نتواند فشار و تنش ناشی از بار را تحمل کند فاصله بین استرندها از بین رفته و عمر مفید سیم بکسل کوتاه می شود. روغن کاری منظم سیم بکسل ها نقش مهمی در افزایش عمر مفید سیم بکسل و افزایش ضریب ایمنی آن ها دارد.

مغزی سیم بکسل ها شامل 4 دسته رایج زیر می باشند:

• مغزی الیافی (FC: Fibrecore)

مقاومت کمتری در برابر نیروهای ضربه ای و کشیدگی ناگهانی دارد.

• مغزی سیم بکسل مستقل (IWRC: Independent wire rope core)

مناسب برای شوک و ضربه ناگهانی، مقاومت فراوان در برابر ضربه و کشیدگی ناگهانی، دارای ضریب ایمنی بالا می باشد و همچنین مقاومت سیم بکسل را در برابر بد شکل شدن افزایش میدهد. مناسب برای دمای بیش از 82 درجه

• مغزی استرند مفتول (WSC: wire strand core)

در جاهایی به کار میرود که شرایط کار ایجاب میکند که کشیدگی سیم بکسل کمترین مقدار باشد(مانند دکل های ثابت). این نوع مغزی بعلت داشت بیشترین سطح فلزی ممکن، کشیدگی سیم بکسل را به حداقل می رساند. همچنین برای دمای بیش از 82 درجه مناسب است.

• مغزی پلاسلیکی (PC: plastic core): در شرایط خاص به کار میرود.

شناسایی سیم بکسل ها

شناسایی ساختار سیم بکسل ها در انتخاب، استفاده مناسب و ایمنی آن نقش مهمی دارد. منظور از ساختار سیم بکسل نحوه قرار گرفتن مفتول ها برای تشکیل استرند و نحوه قرار گرفتن استرندها به دور مغزی برای تشکیل سیم بکسل است.

جهتی که مفتول ها برای تشکیل استرند و همچنین استرندها برای تشکیل سیم بکسل به دور مغزی پیچیده می شوند تاب یا Lay نامیده میشود. اگر جهت تاب استرندها به راست و در جهت عقربه های ساعت باشد سیم بکسل راست گرد است و در صورتی که جهت تاب استرندها به چپ و در خلاف جهت عقربه های ساعت باشد سیم بکسل چپ گرد است.

• سیم بکسل با تاب معمولی: مفتول ها موازی با محور طولی سیم بکسل است و جهت تاب مفتول در استرند با جهت تاب استرند در سیم بکسل مخالف است.

• سیم بکسل با تاب لنگ: جهت تاب مفتول در استرند با جهت تاب استرند در سیم بکسل یکسان است و مفتول ها با محور طولی سیم بکسل زاویه تشکیل میدهند. مقاومت بیشتری در برابر فرسودگی و سائیدگی داشته و عمر مفید آن ها در مقایسه با سایر سیم ها بیشتر است. قابلیت انعطاف بیشتری نسبت به سایر سیم ها دارند.

• سیم بکسل با تاب یک در میان: استرند ها یک در میان معمولی و لنگ هستند.برای کاربردهای خاص طراحی شده اند.

• سیم بکسل های نتاب یا غیرچرخشی: این نوع سیم بکسل ها به علت ساختار خاص، زمانی که زیر بار هستند در برابر نیروهای چرخشی و پیچشی مقاومت دارند. و به دو شکل تک لایه و چند لایه موجود می باشند. توجه شود که در دو انتهای سیم بکسل های نتاب برای جلوگیری از آسیب دیدگی توسط جوش یا لحیم کاری مهار شود. و هنگام نصب و استفاده از آن ها دقت شود تا دچار پیچ خوردگی نشوند.

سیم بکسل نتاب یا غیر چرخشی

طول گام:

طول گام یک سیم بکسل عبارتست از فاصله ی (موازی با محور طولی) بین شروع و پایان یک دور کامل پیچش استرند یا مفتول به دور هسته. هر چه طول گام بیشتر باشد تمایل لایه های آن برای جدا شدن از یکدیگر بیشتر است. معمولا حداکثر طول گام 7 برابر قطر اسمی سیم بکسل است.

• سایش و کوفتگی سیم بکسل، دو شاخص مهم خستگی Fatigue هستند.
  سیم بکسل های با تاب معمولی چون در معرض فشار بیشتری قرار دارند ، نرخ سایش و کوفتگی در آن ها هنگام تماس با درام بیشتر است.
• سیم بکسل های با تاب لنگ 2 محدودیت اصلی دارند:
  اول: اگر یکی از سری های سیم بکسل مهار و محکم نشده باشد در زیر بار به شدت
  دور خود خواهد چرخید.
  دوم: مقاومت کمتری در برابر له شدگی و تغییر شکل بر روی درام دارند.

پس حتما دو سر سیم بکسل لنگ حین کار محکم بسته شود و اگر درام کوچک است از آن استفاده نشود.

پیش شکل دادن (performing):

برای از بین بردن استرس، تنش و فشار موجود در مفتول ها و سیم بکسل ها، هنگام تولید به آنها شکل مارپیچی میدهند تا به هم پیوستگی لایه های استرند و سیم بکسل بیشتر شده و عمر مفید سیم افزایش یابد.

محاسن performing سیم بکسل:

• برای برش سیم بکسل نیازی نیست دو انتهای آن را مهار کنید.
• قابلیت انعطاف بیشتری پیدا میکند.
• در صورت شکستگی مفتول، مفتول ها خوابیده در جای خود قرار گرفته و آسیبی به بدن، مفتول های جانبی و درام وارد نمی شود.
• گره خوردگی کمتر روی میدهد و سیم بکسل براحتی روی درام حرکت میکند.
• طول عمر بیشتری دارد.
• چون کشیدگی ساختاری در آن انجام شده است زمانی که زیر بار نیست هیچ گونه تمایلی برای پیچیدن و باز شدن ندارد.

ساختارهای اساسی چهارگانه ی استرند

چگونگی قرار گیری مفتول ها در استرند، عامل تعیین کننده ویژگی های سیم بکسل برای انجام کار مورد نظر است.

4 ساختار اصلی استرند ها:

• ساختار استاندارد: در این نوع بافت، قطر تمامی مفتول های تشکیل دهنده هر استرند (شامل مفتول مرکزی) یکسان است. بعلت داشتن قابلیت انعطاف بالا کاربرد گسترده ای در صنایع دارند.
• وارینگتون (Warrington): در این نوع بافت، در هر استرند در لایه بیرونی آن مفتول های نازک و کلفت به شکل یک در میان میباشد و تعداد مفتول های لایه درونی نصف تعداد مفتول های لایه بیرونی است. به علت نقش ترکیبی مفتول های نازک و کلفت قابلیت انعطاف بیشتری نسبت به سیم بکسل سیل دارند.
• سیل (Seal) : در این نوع بافت، تعداد مفتول های هر لایه که دور مغزی قرار دارد با هم مساوی است و قطر مفتول های لایه بیرونی بیشتر از قطر مفتول های لایه درونی است ولی در هر لایه قطر مفتول ها یکسان است. مقاومت سایشی بالایی دارند.
• فیلر (Filler): در این نوع بافت، قطر تمام مفتول ها در تمام لایه ها یکسان است ولی در فضای خالی بین مفتول های درونی و بیرونی، مفتول های نازکی به نام فیلر قرار میگیرد. قابلیت انعطاف و مقاومت سایشی بالایی دارد. بعلت وجود فضای خالی در بافت سیل این بافت با مفتول های نازکی پر شد تا نقاط ضعف آن جبران شود و مقاومت سیم در برابر نیروهای مخرب افزایش
  یابد.

موضوعات دیگر که با دانلود فایل پیوستی قادر به مشاهده آن هستید:

• نحوه انباری داری
• عملیات روی سیم بکسل
• برش دادن سیم بکسل
• نحوه اتصالات بست به سیم بکسل
• انواع بست ها, چشمی ها, درام ها و قرقره
• شاخص های مهم در انتخاب سیم بکسل مناسب
• به کارگیری، بازرسی و نگهداری سیم بکسل
• ایمنی و بازرسی فنی سیم بکسل
• آسیب شناسی سیم بکسل
• زنجیر ( Chain Sling)
• تسمه مصنوعی یا بلت (Synthetic Webbing Sling ، Belt)

با توجه به اینکه فایل در قالب پاورپوینت می باشد و عکس های فراوانی دارد توصیه می کنم که جهت ادامه مطلب فایل پیوستی را دانلود کنید.

حتما بخوانید:

• دستورالعمل کارگران زیر جرثقیل (سیم بکسل اندازان٬ علامت دهندگان)
• جداول حد مجاز بلند کردن بار توسط سیم بکسل