بیماری های ناشی از هوای فشرده

بیماری های ناشی از هوای فشرده

فرمت: PDF تعداد صفحات: 6

ویژگی های عامل ایجادکننده

هوای فشرده، هوائی است که دارای فشار بالاتر از فشار هوای سطح دریا باشد (فشار طبیعی اتمسفر).

مصارف

در اتاق های (caissons) اشباع شده از هوای فشرده برای تأسیسات زیرآبی و همچنین تعمیر تونل ها و پایه پل ها مورد استفاده قرار می گیرد. در اکثر کارهای عملی، هوای فشرده در اتاقک ها محدود حداکثر فشار، 330 کیلو پاسکال (Kpa) می شود. در فشارهای بالاتر از این مقدار، تونل سازی تجاری، یا کار در اتاقک ها، مقرون به صرفه نیست زیرا که مدت زمان لازم برای کاهش و برگشت فشار به حال طبیعی خیلی طولانی می شود.

مشاغلی که احتمال تماس با هوای فشرده در آنها وجود دارد

کارگران تحت هوای فشرده در عمليات تونل سازی، اتاقک های مخصوص هوای فشرده و همچنین غواصان در معرض بیشترین خطر هستند.

مکانیسم عمل

هوای فشرده هم می تواند باعث ایجاد اختلالات مکانیکی (آسیب ناشی از فشار barotrauma) و هم اختلالات فیزیولوژیک گردد (ناشی از افزایش سهمی فشار گازها). در حالی که تغییرات مکانیکی در نتیجه اختلاف فشار در دو طرف غشای گوش میانی ایجاد می شود، تغییرات فیزیولوژیک (بیماری کاهش فشار) مربوط به تشکیل حباب های نیتروژن در خون می شود. تحت فشارهای نرمال اتمسفری، حدود 12 میلی لیتر نیتروژن در یک لیتر خون محلول است. در فشار 196 کیلوپاسکال، غلظت نیتروژن خون حدود 22 میلی لیتر در لیتر خون و در فشار 390 کیلوپاسکال، غلظت حدود 39 میلی لیتر در لیتر خون خواهد بود. اگر کاهش فشار و برگشت به فشار اتمسفری بسیار سریع انجام شود، نیتروژن محلول در خون به شکل حباب هایی در خون و بافت ها درآمده و باعث اختلال در سیستم گردش خونی و آسیب موضعی در بافت ها می گردد.

سنجش تماس

تماس به 3 عامل بستگی دارد:

الف) فشار هوای فشرده
ب) عمق آبی که در آن اتاقک هوا مورد استفاده قرار می گیرد
ج) مدت زمان تماس

تأثيرات کلینیکی

تأثیرات مخرب سلامتی در نتیجه تماس با هوای فشرده عبارتند از : آسیب های فشاری گوش میانی و سینوس ها (باروتروما)، آمبولی هوا در مغز و ریه ها، بیماری کاهش (احیاء) فشار، مسمومیت اکسیژنی (اگر اکسیژن در جریان کاهش و بازیافت فشار داده شود) و استئونکروزیس (تخریب استخوانی) در نتیجه افت فشار (dysbarism).

آسیب فشاری باروترومای گوش میانی و سینوس ها

این بیماری یکی از شایع ترین مسائل سلامتی کارگرانی است که در هوای فشرده کار می کنند. اگر به هر علتی شیپوراستاش بسته شود (مثلا عفونت دستگاه تنفسی فوقانی)، فشار هوای موجود در گوش میانی، توازن خود را با فشار هوایی که بدن را احاطه کرده است، از دست داده و باعث می شود که پرده گوش بطور فیزیکی آسیب دیده و یا پاره شود. پارگی دریچه بیضی (oval –window) نیز وقتی اتفاق می افتد که فرد از روش مانور والسالوا با فشار زیاد برای باز کردن شیپوراستاش استفاده نماید. مانور والسالوا باعث افزایش فشار داخل جمجمه ای و انتقال آن به اندولنف شده و باعث مکش دریچه بیضی ( oval _ window) به فضای گوش میانی می شود یعنی جائی که تقریبا خلاء هست، اگر مانور والسالوا، انجام نشود، پرده گوش میانی معمولا در ابتدا پاره می شود و علائم آن شامل: تینیتوس فوری و کری و گاهی اوقات اختلالات تعادلی و نیستاگموس است .

انفجار ریه و آمبولی هوائی مغزی

در حین کاهش فشار (احياء)، اگر هر نوع انسدادی در نای یا هر یک از اجزاء برونکوپولمونری وجود داشته باشد و یا اگر فشار آلوئولی به  10.8 کیلوپاسکال (80 میلی متر جیوه) نسبت به فشار خارج آلوئولی برسد، ریه احتمال ترکیدن دارد. آمبولی هوا در مغز یکی از عوارض خطرناک تماس با هوای فشرده می باشد. به هر حال در کارهای حفاری تونل، بازگشت فشار به حالت عادی اگر به آرامی صورت گیرد، از ایجاد انفجار ریوی پیشگیری خواهد شد. علائم آمبولی هوا، در مغز عبارتند از: فلج نیمه بدن یا همی پلزی ، عدم هوشیاری و تشنج مرگ در عرض 1 یا 2 دقیقه ایجاد می شود. سایر عوارض شامل پنومونی مدياستن (میان سینه ای) همراه با آمفیرم زیرجلدی، پنومونی کادویوم و پنوموتوراکس (اگر پلور پاره شده باشد).

بیماری کاهش فشار

بیماری کاهش فشار دو حالت دارد

بیمار کاهش فشار تیپ (I):

در این حالت هیچ علامت دیگری به جز درد که معمولا در انتهای عضلات و تاندون ها احساس می شود و عمدتا نزدیک مفصل هست، وجود ندارد. حدود 90 درصد از بیماران مبتلا به بیماری کاهش فشار، دارای درد هستند. در حفاری تونل که از کابین های با هوای فشرده استفاده می شود، درد انتهای تحتانی (پاها) متداول است.

بیماری کاهش فشار تیپ (II): این حالت بسیار وخیم است و شامل آسيب طناب نخاعی و مغز، تخریب گوش درونی، اشکالات ریوی، اشکال در تنفس و تقلا (embarrassment) و شوک ناشی از بیماری کاهش فشار می باشند. تخریب در عملکرد و اعمال طناب نخاع باعث ایجاد کرخی، پاراستزی یا فلج می شود که عموما در اندام های تحتانی بروز می کند و بندرت کودری پلزی یا فلج چهار دست و پا اتفاق میافتد. مغز معمولا در بیماری کاهش فشار در کارگران تونل سازی کمتر مبتلا می شود در حدود 25 درصد از تمام موارد دیده شده در هر دو حالت، عوارض نورولوژیکی نشان می دهند. بیماری کاهش فشار ویستبولار (Staggers) در 5 درصد موارد دیده می شود که توأم با سرگیجه شدید، نیستاگموس یا دوران کره چشم، تهوع و استفراغ می باشد. اشكال تنفس یا ambarrassment در شوک ها در 16 درصد موارد دیده می شود و با افزایش اشکال در تنفس های عمیق و دردهای ناگهانی در سرفه های شدید مشخص می شود. اگر این حالت درمان نشود، در نهایت باعث خفگی می شود. شوک ایجاد شده در بیماری کاهش فشار ، می تواند به حدی باشد که باعث بروز مرگ شود. خیز ریوی یکی از عواقب وخیم شوک می باشد که خوشبختانه نادر است.

استئونکروزیس باریک Dysbaric و (نكروزآسپتیک)

در اواسط سال 1960، دژنراسیون یا تحلیل مفاصل استخوان های خاصره ای و كتف ها در نتیجه کاهش نامناسب فشار در بعضی کشورها دیده شد که باعث ابتلا تا 20 درصد از کارگران تونل سازی با محفظه هوای فشرده و تا 35 درصد کارگرانی که در سایر مشاغل با هوای فشرده سروکار داشتند، گردید با انجام روش های مدرن و پیشرفته کاهش فشار، بیماری به میزان قابل توجهی کاسته شد اما پس از تماس های طولانی با فشارهای بالا هنوز این حالت اتفاق می افتد. ضایعات طولی در انتهای استخوان ران و ابتدای درشت نی از عوارض خفیف این بیماری بوده و هیچ علامتی ایجاد نمی کند.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ بیماری های ناشی از کاهش و افزایش فشار هوا

⇐ نقش عوامل زیان آور محیط کار در بیماری های شغلی