بیماری های ناشی از هالوژن های سمی
بیماری های ناشی از هالوژن های سمی
بیماری های ناشی از هالوژن های سمی
بیماریهای ناشی از هالوژن سمی که از هیدروکربنهای آلیفاتیک و آروماتیک مشتق می شوند
فرمت: PDF تعداد صفحات: 18
- بیماری های ناشی از تتراکلرکربن
- بیماری های ناشی از تری کلرواتیلن
- بیماری های ناشی از هگزا کلرو نفتالین
- بیماری های ناشی از بی فنیل های پلی کلرینه
- بیماری های ناشی از وینیل کلراید
مقدمه
هیدروکربن های هالوژنه خطی
مرکب از کربن، هیدروژن و هالوژنها (کلر، برم و فلوئور) می باشند و می توانند زنجیرهای کربنی اشباع شده یا اشباع نشده داشته باشند که یک یا چندین اتم هیدروژن با یک یا چندین هالوژن تعویض شده باشند. این ترکیبات عمدتا بیرنگ، مایعاتی تبخیر شونده و حلال های بسیار خوبی برای ترکیبات آلی می باشند. به هرحال بیشتر ترکیبات فلوئوره (فلوئور و کربن ها) گازهای غیر قابل اشتعال و بیرنگی هستند. هیدروکربن های هالوژنه خطی به آسانی در مجاورت حرارت یا شعله روباز تجزیه می شوند و برخی ترکیبات بسیار تحریک کننده نظير فسژن (phosegene) و اسید هیدروفلوئوریک آزاد می نمایند. این ترکیبات بطور گسترده ای به عنوان حلال پاک کننده (در بشکه های مخصوص پاک کردن آلودگی های روی سطح ادوات فلزی یا الکترونیک) و حذف چربی ها، خشک شویی ها و فرآیندهای استخراج (در آزمایشگاه ها) بکار میروند. همچنین به عنوان نیروی محرکه اسپری ها عامل یخ زدن در یخچال ها، ضدعفونی کننده ها، حشره کش ها، کپسول های ضدحريق و مواد واسطه ای شیمیایی در سنتز مواد آلی بکار میروند. فلوئور و کربن ها به عنوان عامل يخ زدن در یخچال های، نیروی محرکه اسپری ها، پلیمرهای واسطه ای و داروهای بیهوشی مورد مصرف دارند.
هیدروکربن های هالوژنه معطر حلقوی
و از بنزن و همولوگ های آن و سایر ترکیبات حلقوی مشتق می شوند و با جایگزینی یک یا چند اتم هیدروژن توسط هالوژنها، تشکیل میگردند. کلرهای بنزن (کلروبنزن) مایع هستند در حالی که حالت فیزیکی کلرهای دی فنیل و مشتقات آن و نفتالین های کلره از حالت مایع تا جامدات مومی شکل فرق می کنند که بستگی به درجه کلریناسیون (ترکیب با کلر)، آنها دارد. هیدروکربن های هالوژنه معطر به عنوان ترکیبات حد واسطه شیمیایی در تولید رنگ ها، ترکیبات داروئی (داروهای گندزدا) حشره کش ها، پلاستیک و … مورد استفاده قرار می گیرند. بی فنیل کلراید و نفتالین ها با توجه به پایداری و حالت ترموپلاستیستی (تولید فرم پلاستیکی در نتیجه حرارت) و غیر قابل اشتعال بودن آنها به عنوان عایق های الکتریکی (در خازنها و کابل ها) و ترکیبات افزودنی برای تولید گریس بکار میرود. هر 2 گروه از ترکیبات فوق شامل: تعداد زیادی از فرآورده های شیمیایی با اهمیت های صنعتی بوده و در این بحث امکان نام بردن از تمام آنها نیست.
تتراکلریدکربن
ویژگی های عامل ایجادکننده
تتراکلرید کربن (ccl4) مایعی بیرنگ و تبخیر شونده با بوی نسبتا قوی می باشد. نقطه جوش آن می 76.8Co درجه سانتیگراد بوده اما مشتعل نمی شود.
منابع و کاربردها
CCL4 از واکنش دی سولفد کربن با کلر در صورت وجود کاتالیزور یا به طریقه کلره کردن متان ایجاد می شود. به عنوان سوبسترا (ماده اولیه) در تولید فلوئور و کربن ها بکار میرود. در ترکیبات ضد عفونی کننده به عنوان حشره کش و برای ممانعت از خاصیت اشتعالی اکثر ضد عفونی کننده های مشتعل شونده بکار میرود. در سال های اخیر مصرف آن به عنوان حلال روغن ها، چربی ها، لاک الکل، جلادهنده ها و رزین ها در کشورهای مختلف، تحت کنترل در آمده است.
مشاغلی که احتمال خطر تماس با تتراکلرید کربن در آنها وجود دارد
شیمیدانها، کارکنان پاک کننده (degreasing)، سمپاش ها، سازندگان مرکب، حشره کش ها و گازهای انجمادی يخچال، در معرض بیشترین خطر تماس هستند.
مکانیسم عمل
جذب: تتراکلریدکربن عمدتا از طریق ریه ها، به شكل بخار جذب می شود. گرچه جذب از طریق پوست ظاهرا ناچیز است اما از تماس مداوم با پوست باید خودداری کرد.
تغییر شکل بیولوژیک یا بیوترانسفورماسیون در بدن: تتراکلریدکربن، در کبد متابولیزه شده و به بنیان آزاد (ccl3) تبدیل می شود که باعث صدمات سلولی از طریق پراکسیداسیون چربی ها می گردد (ترکیب چربی ها با H2O2 مقدار کمی از تتراکلریدکربن، به دی اکسید کربن و اوره تبدیل می شود.
دفع: حدود نیمی از تتراکلریدکربن جذب شده بدون تغییر وارد هوای بازدمی می شود )مقادیر کمی حدود ۴ درصد به شکل CO2) و باقی مانده در ادرار و مدفوع وارد می شود که عمدتا بشکل متابولیت های آن می باشد.
سنجش تماس
سنجش محیطی
سنجش میزان تماس افراد بوسیله آزمایش نمونه های هوای محیط کار در محدوده تنفسی و ترجیحا با نمونه گیری فردی انجام می شود. نمونه گیرهای ccl4 شامل لوله های حاوی ذغال بوده و پس از جذب بخارات از هوا با روش گاز کروماتوگرافی در آزمایشگاه اندازه گیری می شود. دتکتورتیوب ها همچنین برای غربالگری ، قابل استفاده هستند.
سنجش بیولوژیک
در حال حاضر هیچ یک از متابولیت های ccl4 که در خون یا ادرار ظاهر می شوند، ارزشی برای تعیین میزان تماس ندارند. تتراکلریدکربن موجود در هوای بازدمی، برای تشخیص مسمومیت حاد مفید بوده و همچنین برای ارزیابی وسعت تماس، حائز اهمیت است.
تأثيرات کلینیکی
تتراکلرید کربن باعث وارد آمدن آسیب به سیستم عصبی مرکزی شده و آسیب شدیدی به کبد و کلیه ها، وارد می سازد. در حیوانات باعث بروز تومورهای کبدی شده است. تماس مداوم و طولانی مدت پوستی با مایع می تواند باعث درماتیت گردد.
مسمومیت حاد
تماس با غلظت های بالا، باعث بروز نشانه های آسیب سیستم عصبی مرکزی می گردد که شامل گیجی، عدم تعادل و اختلالات ذهنی می باشد. دردهای شکمی، تهوع، استفراغ و اسهال متعاقبا پدید می آیند. در حیوانات آسیب اولیه ناشی از مسمومیت در کبد ظاهر می شود اما در انسان، علت عمده مرگ و میر ناشی از آسیب های کلیوی با آسیب های ثانویه قلبی می باشد. مرگ انسان ناشی از آسیب حاد کلیوی پس از تماس حدود 30 دقیقه تا یک ساعت با غلظت های 6.5 الی 13 گرم در متر مکعب هوا اتفاق افتاده است. مرگ آنی احتمالا در نتیجه فیبریلاسیون و نتریکولار اتفاق می افتد. آسیب کبدی در نتیجه نکروز سلول های کبدی با خرابی کامل چربی ایجاد می شود. در آسیب کلیوی، و دژنراسیون چربی ها و نکروز اپی تلیوم توبولهای کلیوی بوجود می آید. در عرض چند روز پس از مسمومیت حاد، یرقان ظاهر شده و آسیب کبدی، به یک نکروز سمی پیشرفت می کند. در همان حال، نفریت حاد (آسیب کلیوی) می تواند ایجاد شود که با پیدایش آلبومین، گلبولهای قرمز و سفید خونی و پیدایش کست ها در ادرار مشخص می گردد. احتمالا اولیگوری (کم ادراری)، آنوری (بی ادراری) و افزایش احتباس نیتروژنی ناشی از اورميا پدید می آید.
مسمومیت مزمن
آسیب کبدی و کلیوی پس از یکبار مسمومیت حاد می تواند ایجاد شود اما این حالت اکثرا، پس از تماسهای مکرر پیدا میشود. تماسهای مزمن و مکرر باعث بروز ناهنجاریهای چشمی متنوعی نظیر کاهش میدان دید، میگردد. تأثیرات توأم در نتیجه مصرف زیاد الكل و تماس با تتراکلرید کربن دیده میشود. در اکثر موارد مسمومیت، بویژه در مواردیکه آسیب شدید کلیوی و کبدی وجود دارد. الکل یک عامل تشدید کننده بوده است.
تأثيرات تأخیری (دیررس)
مجمع بین المللی، تحقیقات سرطانی، توصیه کرده است که تتراکلریدکربن به عنوان یک عامل سرطانزا، برای انسان معرفی شود. در موش ها و سنجاب ها، این ماده تولید تومور کبدی کرده که پس از تجویز از راه های متعدد، ایجاد شده است.
ارتباط بین تماس و عوارض آن
گزارش های زیادی در مورد تأثیرات نامطلوب نظير تهوع، استفراغ، سرگیجه، خواب آلودگی و سردرد در کارگران گزارش شده است که پس از تماس های مکرر با غلظت های 160 میلی گرم در متر مکعب هوا و 200 میلی گرم در متر مکعب هوا 4ccl در محیط کار ایجاد شده است. کاهش میدان دید در کارگران پس از تماس مکرر با غلظت های بین 40 میلی گرم در متر مکعب تا 65 میلی گرم در متر مکعب دیده شده است.
پیش آگهی
پیش آگهی آسیب های کبدی و کلیوی خوب است به شرطی که کارگران از تماس های بعدی با 4ccl بطور صحیحی دور نگه داشته شوند.
تشخیص های افتراقی
مسمومیت حاد
سایر موارد اختلالات عصبی بویژه اختلالات سیستم عصبی مرکزی و سیستم قلبی – عروقی (با منشأ متابولیک یا سمی) باید از تشخیص حذف گردد. مدارک لازم مبنی بر تماس با غلظت های بالا (تاریخچه کاری افراد، بوی تتراکلرید کربن در هوای بازدمی، غلظت های بالای تتراکلریدکربن در خون یا هوای بازدمی)، باید در دست باشد.
مسمومیت مزمن
سایر علل ایجاد کننده بیماریهای منتشر کبدی (نظير هپاتیت ویروسی و بیماریهای الکلی کبد) و سایر عوامل بیماریهای کلیوی نظیر سایر نفروزهای سمی، گلومرولونفریت و بیماریهای سیستمیک که روی گلومرول ها و همودینامیک یا تعادل جریان خون کلیوی تأثیر می گذارند، باید از تشخیص حذف گردند.
حساسیت
از افرادی که از بیماری های کبدی یا کلیوی رنج می برند، احتمالا حساسیت بیشتری نسبت به افراد دیگر دارند.
معاینات بهداشتی
معاینات قبل از استخدام
معاینات قبل از استخدام باید شامل تاریخچه پزشکی ، معاینات فیزیکی، آزمایشات عملکرد کبدی، آزمایشات عملکرد کلیوی و آزمایش ادرار باشد.
معاینات دوره ای
معاینات پزشکی باید هر سال با تأکید روی کبد، کلیه ها و پوست تکرار شود. آزمایشات عملکرد کبدی، آزمایشات عملکرد کلیوی و آزمایش ادرار نیز باید انجام گردد.
اقدامات نظارتی و درمانی ویژه
در مسمومیت حاد یا آلودگی پوستی و چشمی، کارگر از محل تماس بیرون برده شده، محل آسیب دیده پوستی و یا چشم ها با آب شستشو داده شود. شاید لازم باشد که شوک درمان گردد در صورت اولیگوری یا آنوری (کم شدن یا قطع ادراری)، مایعات و الکترولیت به فرد بیمار خورانده شود. در صورت آسیب های شدید، انجام دیالیز، لازم است. درمان آسیب سیستم عصبی مرکزی یا کبدی بصورت علامتی است (اقداماتی که علائم مسمومیت را از بین میبرد.)
ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید:
ورود یا ثبـــت نــــام + فعال کردن اکانت VIP
مزایای اشتراک ویژه : دسترسی به آرشیو هزاران مقالات تخصصی، درخواست مقالات فارسی و انگلیسی، مشاوره رایگان، تخفیف ویژه محصولات سایت و ...
حتما بخوانید:
⇐ بیماری های سیستم حرکتی ناشی از کار
⇐ بیماری های سیستم تنفسی ناشی از کار
درود بر شما، من باتوجه به توضیحات شما و کار خودم که مرمت آثار تاریخی هست و کار مدام با هیدروکربنها بویزه تینر و استن در آزمایشات دچار دفع پروتئین آلبومین بالا حدود 6000 میلیگرم و خون 2+درادرار شده ام لطفاً جهت درمان راهنمایی بفرمایید، ممنونم
سلام. حتما باید جواب آزمایش ها به پزشک طب کار داده بشه تا اگر درمان خاصی باشه براتون بنویسه. چون ما کارمون درمان نیست و فقط در زمینه بهداشت و پیشگیری کار می کنیم.
سپاس از مهرتان 🌺