برنامه های عملکرد ایمنی (Safety Performance Programs)

برنامه های عملکرد ایمنی (Safety Performance Programs)

فهرست:

• مفهوم سنجش ایمنی
• اندازه گیری عملکرد ایمنی
• تکنیک های سنجش ایمنی
• روش های متداول در سنجش ایمنی
• خلاصه

متخصصین ایمنی باید بتوانند نشان دهند که آیا برنامه هایشان تأثیر مثبتی بر سازمان می گذارد، آیا آنها اهداف ایمنی سازمان را برآورده کرده اند، و باید قادر باشند وضعیت عملکرد ایمنی سازمان را مشخص کنند. به منظور تائید بهبود ایمنی محیط کار، متخصصین ایمنی بر اندازه گیری هایی که نشان دهنده عملکرد است تکیه می کنند. تفاوت های وسیعی در چگونگی به کارگیری این اندازه گیریهای نحوه مرتبط کردن آن با فعالیتهای ایمنی سازمان، و چگونگی استفاده از آنها برای تغییر در سازمان وجود دارد. متخصصین ایمنی اغلب اندازه گیری های بی اثر، نامناسب، و نامعتبر را انتخاب می کنند (1998 ,Peterson). برخی از این روش های قدیمی و کم ارزش برای اندازه گیری عملکرد ایمنی شامل تعداد روزهای کاری از دست رفته، تعداد حوادث و صدمات و میزان خسارتهای مالی است.

برای جلوگیری از نقایص و کمبودهای این نوع اندازه گیری ها، سنجش ایمنی باید بر اساس فعالیت های کاری و روش های آماری باشد و باید در پیاده سازی فرآیند اندازه گیری برنامه های ایمنی استفاده شوند. مراحل برنامه سنجش ایمنی شامل تدوین برنامه، الگو گیری، پایش، اندازه گیری عملکرد، ارزیابی نتایج، و مدیریت کردن بر اساس نتایج حاصله می باشد. یک برنامه سنجش ایمنی موفق به مسئولیت پذیری ساختار مدیریتی، و یک سیستم جمع آوری داده نیاز دارد. روش اساسی در این برنامه، جمع آوری سیستماتیک داده ها و تحلیل آنها است تا نشان داده شود که تا چه میزان اهداف سازمان برآورد شده است. تحلیل می تواند شامل مقایسه با الگوها، اهداف تدوین شده و یا دیگر اطلاعات جمع آوری شده باشد.

آخرین جزء مهم هر برنامه عملکرد ایمنی پیگیری است. پیگیری باید بر اساس مشکلات مشخص شده در آنالیز داده ها باشد. پیگیری می تواند شامل تدوین سیاست ها و روش های جدید، اصلاح سیاست ها و روش های موجود، و یا تغییر شرایط فیزیکی محیط کار و یا نوع کار باشد.

مفهوم سنجش ایمنی

اصطلاح “سنجش ایمنی” به دانش مورد استفاده شده در اندازه گیری و ارزیابی عملکرد ایمنی اشاره دارد. یک شاخص ایمنی، اندازه گیری فرآیندهای کلیدی به منظور ارائه مبنای واقعی برای تعیین عملکرد فرایند است(1999 ,Daugherty). در سطح سازمان، شاخص ها بخش ها با امکاناتی که در فرایند ایمنی نیاز به بهبود دارند را شناسایی می کنند. در سطح کارخانه، شاخص ها واحدها و ایستگاه های کاری که نیاز به بهبود دارند را شناسایی می کنند.

هدف اصلی سنجش ایمنی بهبود مستمر عملکرد است. مدیریت کیفیت جامع  (Total Quality Management) و تأكيد آن بر بهبود مستمر، محبوبیت و سهولت اجرای برنامه های سنجش ایمنی را افزایش داده است، خصوصا که اندازه گیری عملکرد اساسا به عنوان عنصر مهم تمام برنامه های  TQM شناخته شده است (1995 Trade). با استفاده از اصول استفاده شده در TQM از طریق تمرکز بر جزئیات و مشارکت مستمر کارکنان، متخصصین ایمنی می توانند سنجش ایمنی را به عنوان ابزار ارزشمند برای بهبود کلی عملکرد ایمنی استفاده کنند.

اندازه گیری عملکرد ایمنی

در حالی که سنجش ایمنی برای تعیین و با توصیف عملکرد ایمنی سازمان استفاده می شوند، اندازه گیری عملکرد شامل تعیین موارد موردنیاز برای اندازه گیری، شناسایی روش های جمع آوری داده، و جمع آوری داده می باشد. شیوه اندازه گیری عملکرد ایمنی شامل شاخص هایی هستند که بر تفاوت بین عملکرد ایمنی واقعی و آنچه به صورت قابل قبول تعریف شده تمرکز می کند. اندازه گیری عملکرد ابزارهایی فردی و مدیریتی هستند که می توانند برای راهنمایی و تعیین میزان بهبود استفاده شوند که این کار از طریق اندازه گیری های عملکرد فردی، تیمی، و کل سازمان انجام می شود.

اندازه گیری های عملکرد، حوزه های مشکل را شناسایی می کند، یعنی میزان مسئولیت پذیری کارکنان را مورد سنجش قرار می دهد، و این واقعیت را تائید می کند که آیا با اهداف سازمان مطابقت می کند یا خیر. اندازه گیری عملکرد می تواند برای انگیزش مدیران و کارکنان جهت نظارت بر فعالیت های مهم و برای کمک به ارزیابی اینکه آیا این فعالیت ها نیاز به بازبینی برای رسیدن به استراتژی های سازمانی دارند یا خیر، استفاده شوند. جنبه مهم هر برنامه سنجش ایمنی، ارتباط بین اندازه گیری های عملکرد و نتایج موردنظر است. اندازه گیری عملکرد میزان پیشرفت در روند دستیابی به نتیجه دلخواه را از طریق تشریح و توصیف رابطه بین فعالیت ها و نتایج ارزیابی می کند.

توانایی اندازه گیری دقیق عملکرد ایمنی به فرایندی که برای تعیین عملکرد مورد استفاده قرار می گیرد بستگی دارد. ارزیابی عملکرد از طریق رویکرد سیستماتیک زیر انجام می شود:

1. تعریف واحدهای استاندارد اندازه گیری
2. تدوین ابزار و روش هایی که برحسب واحدهای اندازه گیری قادر به اندازه گیری هستند.
3. استفاده از ابزار یا روش ها برای اندازه گیری عملکرد

تکنیک های سنجش ایمنی

متخصص ایمنی ابزارها و تکنیک های بسیاری برای اجرای یک برنامه سنجش ایمنی، جمع آوری داده، ارزیابی عملکرد، و تصمیم گیری بر اساس یافته ها دارد. بسیاری از ابزارها و تکنیک های ارائه شده در این بخش عموما در زمینه های مدیریت کیفیت و بهره وری استفاده می شوند. عملکرد ایمنی به آسانی خود را با این ابزارهای مدیریتی همراه می سازد. با این حال نزدیک به یک دهه است که متخصصین ایمنی شروع به استفاده از این تکنیک ها کرده اند.

ابزارهای تحلیل داده ها و آمار در جمع آوری و ارزیابی کمی عملکرد ضروری می باشند. در حالی که نمودارهای کنترل برای نمایش گرافیکی و ارزیابی اطلاعات تلفات و حوادث در طی سالها استفاده شده اند، اکثر تکنیک های پیچیده و نمودارهای پارتو (Pareto) تنها به مقداری محدود در این زمینه استفاده شده است. با این حال همزمان با ارزیابی ایمنی از طریق آمار توصیفی و استنباطی، سطح بالاتری از اطمینان و معناداری آماری می تواند به نتایج اضافه شود. علاوه بر این، تحلیل علت و معلول در شناسایی و ارزیابی اثربخشی اقدامات کنترلی می تواند سودمند باشد. متخصص ایمنی با استفاده از این تکنیک ها می تواند منابع ایمنی سازمان را اولویت بندی کند و به مواردی که بیشتر با اهداف سازمان تطبیق دارد آنها را تخصیص دهد.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ کاربرد روش Safety Audit در ارزیابی ایمنی

⇐ ارزیابی ایمنی به روش المری ELMERI METHOD

⇐ روش Safety Meter و کاربرد آن در ارزیابی ایمنی