بررسی و تحلیل حوادث و عوامل خطر آفرین (انفجار) مخازن

بررسی و تحلیل حوادث و عوامل خطر آفرین (انفجار) مخازن

فرمت: pdf   تعداد صفحات: 17

فهرست:

• وضعیت اضطراری چیست؟
• لزوم آشنایی، مهیا کردن تجهیزات و کاربری کمک های اولیه در صنایع
• دلایل رخداد حوادث در مخازن تحت فشار
  • کم آبی
  • پدیده ضربه قوچی
  • رخداد حادثه به دلیل افزایش فشار دیگ و غیرفعال بودن کنترل کننده ها
  • خرید غیر استاندارد
• شناسایی و بررسی نشانه های خطر
• نمونه ای از حوادث انفجار ظروف تحت فشار در صنایع

وضعیت اضطراری چیست؟

وضعیت اضطراری رویداد، برنامه ریزی نشده ای است که در اثر آن افراد، تاسیسات و محیط زیست در معرض خطر جدی قرار می گیرند این وضعیت اغلب در نتیجه نقص دستگاه ها و یا خطاهای انسانی به وقوع می پیوندد. البته عوامل خارجی دیگر نظیر رعد و برق، سیل، طوفان، زلزله و جنگ نیز ممکن است سبب بروز آن گردند.

یکی از مهمترین حوادث در صنعت، خطرات مخازن تحت فشار می باشند که به شکل های زیر رخ می دهند:

1. ترکیدگی از رایج ترین حوادث مخازن تحت فشار میباشد که تلفات جانی و مالی زیادی به همراه دارد.
2. نشت محتویات مخزن به خارج در صورتی که مواد شیمیایی و خطرناک از مخازن یا اتصالات آن به خارج نشت کند، صدمات انسانی به بار آورده و چنانچه مواد قابل اشتعال باشند، می تواند باعث آتش سوزی و انفجار گردد.
3. خطرات کار بر روی مخزن همچون سقوط تماس با مواد شیمیایی و…..
4. خطرات ناشی از تعمیرات، جابجایی و حمل و نقل

اولین و قابل توجه ترین علت در رخ دادن حوادث مخازن علل مدیریتی است که عدم توجه به موارد زیر را شامل می گردد:

شرایط نا ایمن

• خرید مخزن غیر استاندارد، با طراحی و جوشکاری نامناسب
• عدم آموزش کافی به پرسنل جهت شناخت خواص مایع یا گاز ذخیره شده در مخزن، آشنایی با علائم حاکی بر بروز شرایط غیرعادی در مخزن چگونگی استفاده از وسایل محافظت فردی در موقع نشت و …
• عدم ایجاد محیط مناسب جهت نصب و تهویه مخازن و …
• عمل نا ایمن
• عدم بازرسی های دوره ای
• عدم توجه به نشانگرهای دستگاه
• بی دقتی و سهل انگاری در کار با اهرم های کنترلی
• عدم رعایت اصول ایمنی در حین کار تعمیرات و راه اندازی عدم اخذ مجوز تعمیرات

لزوم آشنایی، مهیا کردن تجهیزات و کاربری کمک های اولیه در صنایع

کمک های اولیه مراقبت های بسیار فوری و اقداماتی است که بلافاصله پس از وقوع حادثه و پیش از رسیدن اورژانس و رساندن بیمار به مراکز درمانی برای فرد آسیب دیده که دچار بیماری یا سانحه ناگهانی شده است انجام می شود. دانستن کمک های اولیه برای همگان ضروری است حتی اگر کسی مایل نباشد در موقعیتی پرتنش قرار بگیرد. البته این مهارت به هیچ وجه جای مراقبت های پزشکی را نمی گیرد اما تا رساندن مصدوم به مرکز درمانی می تواند بسیار سودمند باشد و چنانچه به درستی انجام پذیرد به خوبی می تواند در فاصله بین مرگ و زندگی، بهبود سریع و بستری دراز مدت یا معلولیت و آسیب گذرا تاثیر بسزایی داشته باشد. از آن جایی که بیشتر صنایع در شهرک های صنعتی خارج از محدوده شهری قرار دارند و امکان دسترسی سریع به خدمات درمانی و اورژانس در این موارد کم می باشد لذا ضروری است که تا حد امکان هر مجموعه و کارگاهی، بخصوص صنایع پرخطر و دارای تجهیزات تحت فشار مجهز به تجهیزات کمکهای اولیه باشد و همچنین دوره ها و آموزش های مرتبط با آشنایی و به کارگیری کمک های اولیه متناسب با انواع حوادث قریب الوقوع در آن مجموعه به طور مستمر و موثر فعال گردد.

سه روش کمک رسانی در ساعات اولیه حادثه به شرح زیر دسته بندی می شوند:

1. انجام کمک های اولیه: زمانی که انجام این اقدامات در صحنه حادثه ضروری است.
2. فرستادن یا بردن مصدوم به بیمارستان: درمان بیمارستانی ضروری است و شما می توانید مصدوم را به بیمارستان ببرید.
3. تماس با اورژانس: درمان فوری مورد نیاز است.

بدیهی است زمانی که پرسنل مجموعه دانش و توانایی انجام اقدامات اولیه پزشکی یا حتی تشخیص ضرورت مراجعه به پزشک را داشته باشند در میزان خسارت جانی حادثه تاثیر چشمگیری خواهد داشت. پس از وقوع یک حادثه، تاخیر در کمک رسانی حتی برای چند دقیقه ممکن است منجر به مرگ مصدوم گردد. این خود تاییدی بر لزوم تجهیز یک مجموعه صنعتی و آموزش پرسنل در زمینه کمکهای اولیه می باشد.

از ویژگی های مهم کمک های اولیه

1. کمک به بهبودی وضع بیمار
2. تسریع در روند بهبودی
3. کاهش آسیب و صدمات بیمار

مطالبی که باید به آن بیشتر در آموزش کمکهای اولیه در صنایع توجه گردد، عبارت است از: نحوه تنفس مصنوعی، احیای قلبی ریوی، خونریزی و شوک مراقبت از زخم پانسمان و بانداژ، سوختگی، آسیب های سر و ستون فقرات، آسیب های قفسه سینه و شکم و لگن، آسیب به استخوان و مفاصل و عضله، آتل بندی اندام، مسمومیت، و …

دلایل رخداد حوادث در ظروف تحت فشار

حوادث مرتبط با ظروف تحت فشار، معمولاً به دلیل انفجار مخزن و آزاد شدن انرژی بسیار زیاد، منجر به خسارات جانی و مالی شدیدی می گردد. موارد زیر جزء مهمترین علت های حوادث دیگ ها محسوب می شود

1. کم آب شدن دیگ و اضافه نمودن آب سرد توسط اپراتور
2. پدیده ضربه قوچی
3. خاموش شدن مشعل و تجمع گاز داخل کوره و روشن نمودن مجدد مشعل توسط اپراتور
4. افزایش فشار دیگ و غیر فعال بودن کنترل کننده ها

برای آشنایی با دو پدیده رایج در رخداد حوادث دیگ، به شرح مختصری از آن و نمونه حوادث رخداده در صنعت اشاره می گردد.

کم آبی

زمانی که دیگ به هر دلیل دچار کم آبی شده است اپراتور هرگز نباید به آن آب تزریق کند. به دلیل اهمیت این موضوع، به شرح انفجار دیگ بخار یک شرکت تولید کننده مواد لاستیکی خودرو پرداخته شده است. انفجار این دیگ بخار در ساعت ۱ ۵۰ دقیقه بامداد ۱۸ ژوئن ۲۰۰۷ در شرکت DANA واقع در شهر پاریس رخ داده است و نمایی از این رخداد در شکل هایی ۱ و ۲ نشان داده شده است. خوشبختانه این حادثه تلفات جانی نداشته و فقط یکی از اپراتورها به شدت مجروح گردیده و قسمت زیادی از دیگ خانه و محوطه شرکت تخریب شده است.

شکل ۲: انفجار دیگ در شرکت DANA و تخریب قسمتی از دیگ خانه

شواهد اولیه حاکی از کم آب شدن دیگ و در نهایت انفجار آن بوده است. جزییات نتایج نهایی بدست آمده از بررسی حادثه به شرح زیر گزارش شده است:

• شناور قطع کن سوخت برای حالت کم آبی شکسته شده بوده است. (شکل ۳)
• اهرم کنترل و تعدیل آب تغذیه از جای خود بیرون آمده بوده است. (شکل ۴)
• شیر تغذیه آب نیمه باز بوده است. (شکل ۵)
• رله مناسب برای قطع کن کمکی توسط شرکت نصب نشد بوده است. (شکل ۶)

بنابراین علت انفجار بدلیل باز کردن آب در زمانی که دیگ کاملاً داغ شده است، می باشد.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ راه اندازی، تجهیز، اصول سرویس و نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه ظروف تحت فشار

⇐ دستورالعمل های بازرسی قبل از راه اندازی تجهیزات تحت فشار

⇐ آنالیز ایمنی فعالیت های بهره برداری از دیگ های بخار