بررسی اثرات سم شناسی فلز سرب و تاثیر آن بر بدن انسان

بررسی اثرات سم شناسی فلز سرب و تاثیر آن بر بدن انسان (Lead toxicity)

گرد آورندگان: آرش شهابی – پارسا رشیدنژاد  – حسین احمدی

سرب 31 امین عنصر فراوان در پوسته زمین است. سرب به رنگ خاکستری کدر دیده می شود و فلزی سمی،چکش خوار می باشد. سرب چهارمین عنصر مورد استفاده در جهان است که تقریبا در همه جا مورد مصرف دارد و می تواند باعث ایجاد اختلالات فیزیولوزیکی ، بیوشیمیایی در رفتار انسان و حیوانات گردد.

سرب دارای اتمی82 ، جرم اتمی207/2 ، نقطه ذوب 327C و نقطه جوش 1755درجه سانتی گراد یا سلسیوس است.

تاریخچه:

سرب شاید یکی از اولین عناصری باشد که توسط انسان از 3500 سال قبل از میلاد  همزمان با کاوش ها باستان شناسی در مصر شناسایی شد. قدیمی ترین قطعه سربی در موزه انگلستان بوده که مربوط به 3800 سال پس از میلاد می باشد.

روش استخراج سرب مربوط به دوره های قبل تر از این تاریخ، معلوم نیست . اگرچه بقایایی از کوره های ابتدایی کشف شده، که در آن مینرال های حاوی سرب را گرما داده (همراه با چوب و ذغال) تا عنصر مورد نظر استخراج شود.

طبق نظر باستان شناسان، قدیمی ترین قومی که سرب را مورد استفاده قرار داده اند مصریها بوده اند که این فلز را برای لعاب ظروف بکار برده و از کانی های نقره دار آن، نقره استخراج می کردند. سپس رومیان و بالاخره ایرانیان، چینی ها، هندوها، روس ها و اعراب از جمله اقوامی بودند که از قدیم الایام سرب را می شناختند و از آن استفاده می کردند. به دلیل خاصیت چکش خواری سرب، صنعتگران می توانستند آنرا به خوبی گداخته نموده و به اشکال مختلف مورد نیاز بازار آن زمان درآورند.

شواهدی وجود دارد که چینی ها در حدود 3000 سال قبل از میلاد مسیح ، سرب فلزی را تولید کردند . در دوره زمانی 700 تا 1000 سال پس از میلاد مسیح، معادن سرب و نقره آلمانی در دره Rhine و کوه های Hartz اهمیت بسیاری یافت و در ادامه نیز در قرن 13 ، معادن  Saxony، Silesia و Bohemia  کشف شدند.

در ایران، سرب از اواخر هزاره سوم قبل از میلاد مسیح شناخته شده و چون ذوب کربنات های سرب آسان است بهره برداری از معادن کربنات سرب بیشتر مورد توجه بوده است. در دوره های قبل از اسلام سرب به عنوان ملات در کارهای ساختمانی، سد سازی و پل سازی و نیز برای ساختن رنگ، نقاشی و مواد دارویی بکار می رفته است. بعد از اسلام، بهره برداری از معادن سرب به دلیل بدست آوردن نقره بوده بطوری که حتی در برخی از کتب این معادن را معادن نقره نامیده اند.

تا قبل از جنگ جهانی دوم، مصرف سرب در ایران ناچیز بوده و از معادن سرب بهره برداری چندانی به عمل نمی آمد، در حالی که پس از جنگ، این قبیل معادن اهمیت یافته و از سرب به عنوان یک محصول صادراتی و ارز آور استفاده شده است.

خصوصیات کلی:

• غلظت ویتامین D را در استخوان تغییر می دهد.
• می تواند از طریق جانشینی به جای کلسیم در فرایند وابسته به کلسیم از جمله یادگیری،رشدو تمایز سلول عصبی و عملکرد حرکتی اختلال ایجاد کند.
• نقطه جوش آن پایین است.
• به آسانی با فلز های دیگر مخلوط و آلیاژ ایجاد می کند.
• به آسانی اکسیده می شود.
• همه ترکیب ها ی سرب سمی هستند. زیان آور ترین ترکیب آن عبارتند از: آرسنات سرب، اکسید سرب وکربنات سرب و کم خطرترین ترکیب آن، سولفید سرب است.
• اهداف عمده در درمان مسمومیت با سرب عبارت است از: پیشگیری از جذب بعدی سرب ، برداشتن سرب از بافت نرم ، شناسایی زودرس
•    سرب جذب نشده در روده را می توان با دادن یک مسهل نمکی به بیمار از بین برد.

ادامه مطالب زیر را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید:

1. ویژگی های عمومی سرب

2. منابع سرب

3. کاربرد سرب

4. ویتامین و ارتباط آن با مسمومیت سرب

5. مسمومیت سرب در بدن

6. عوارض سرب در بدن

7. خطرات مسمومیت با سرب و راه مقابله (دفع) آن

8. توجهات و ملاحظات

9. ارگان های هدف سرب و مکانیسم اثر آن

10. نشانه های بالینی مسمومیت سرب، تشخیص، تدابیر پیشگیرانه و درمان

11. مسمومیت سرب با داروها

12. نظارت بر سلامت جامعه

13. خلاصه مطالب در 10 دقیقه

حتما بخوانید:

⇐ ایمنی در کار با سرب, آزبست و حلال ها

⇐ سم شناسی سرب Pb

⇐ علائم و عوارض مسمومیت با سرب

⇐ اصول تشخیص بیماری های ناشی از کار

⇐ آلودگی برنج های وارداتی به سرب و کادمیوم