بررسی تاثیر آموزش بهداشت بر اساس الگوی بزنف
بررسی تاثیر آموزش بهداشت بر اساس الگوی بزنف
بررسی تاثیر آموزش بهداشت بر اساس الگوی بزنف
فرمت: PDF تعداد صفحات: 9
چکیده:
زمینه و هدف: بیماری های تنفسی ناشی از کار با بروز سالانه 50 میلیون یک سوم تمامی بیماری های شغلی را شامل می گردند و یکی از مهم ترین علل غیبت کارگران از کار می باشند. برخی از بیماری های شغلی را می توان با وسایل حفاظت فردی پیشگیری کرد. یکی از الگوهای موثر در آموزش بهداشت و خصوصا آموزش ایمنی به کارگران الگوی بزنف است. هدف مطالعه تعیین تاثیر آموزش بر اساس این الگو بر افزایش رفتار استفاده از وسایل حفاظت فردی تنفسی در کارگران کارخانه کربن بلاک که آلاینده های زیادی از جمله دوده دارد است.
روش بررسی: در این مطالعه نیمه تجربی که روی 100 نفر از کارگران کارخانه کربن بلاک اهواز در دو گروه آزمون و کنترل 50 نفری انجام شد، وسیله گردآوری اطلاعات پرسشنامه و چک لیست بود. مداخله به صورت برنامه آموزشی طراحی شده بر اساس الگوی بزنف روی کارگران گروه ازمون انجام گرفت. داده ها قبل و پس از آزمون با استفاده از پرسشنامه و چک لیست جمع آوری، تجزیه و تحلیل ومقایسه شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS16 و آزمون های Tمستقل، مجذور کا و آزمون ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد.
یافته ها: بعداز مداخله آموزشی، میانگین نمره آگاهی، نگرش،قصد،عوامل قادرسازی و عملکرد گروه آزمون در مقایسه با گروه کنترل افزایش معنی داری نشان داد (p < 0.00001) اما بین میانگین نمره هنجارهای انتزاعی در دو گروه آزمون و کنترل اختلاف معنی داری مشاهده نشد.
نتیجه گیری: مداخله آموزشی براساس الگوی بزنف، استفاده از وسایل حفاظت فردی تنفسی را در کارگران افزایش می دهد.
مقدمه
امروزه نقش پراهمیت نیروی انسانی به عنوان یکی از عوامل مهم تولید در صنایع مختلف بر کسی پوشیده نیست. در حال حاضر حدود 58 درصد افراد بالای 10 سال دنیا در شمار نیروی کار قرار می گیرند. طبق آمارهای سازمان بین المللی کار، سالانه 160 میلیون بیماری شغلی در نقاط مختلف جهان رخ می دهد به استناد آمارهای ارائه شده توسط سازمان های بهداشت جهانی و بین المللی کار، در هر سال به ازاء هر مورد مرگ ناشی از بیماری شغلی، 100 مورد بیماری هایی که منجر به غیبت از کار می شود رخ می دهد.
بررسی میزان وقوع حوادث ناشی از کار در ایران نشان می دهد که بخش فلزات، صنایع الکتریکی و صنایع شیمیایی دارای بیشترین حواد ث بوده اند. بیماری های تنفسی ناشی از کار با بروز سالانه 50 میلیون مورد یک سوم تمامی بیماری های شغلی را شامل می گردند و یکی از مهمترین علل غیبت کارگران از کار می باشند. شناخت آثار سوء مواد شیمیایی، گازها، تشعشعات، دود و سایر عوامل زیان بخش و خطرات و عوارض این عوامل روی بدن انسان، پیش بینی وسایل و تکنولوژی ایمنی برای هر یک از موارد مذکور را ضروری و اجتناب ناپذیر ساخته است.
از آنجا که کنترل دائم همه عوامل زیان آور شغلی (شامل عوامل شیمیایی، فیزیکی، مکانیکی و زیست شناختی) در منبع تولید و همچنین در مسیر انتقال عملی نیست و یا بسیار مشکل است، لذا تنها راه حل باقیمانده تجهیز کارکنان به وسایل حفاظت فردی مناسب و استاندارد خواهد بود. یکی از این وسایل، وسایل حفاظت فردی تنفسی است.
تحقیقات نشان داده است آموزش های سنتی در شرایط کنونی کارایی چندانی ندارندو بدون شناخت عوامل پیچیده و موثر در تغییر رفتار دستیابی به تغییر آسان نخواهد بود. بنابراین آموزش ایمنی با استفاده از الگوهایی که عوامل موثر در رفتار را شناسایی و تقویت می نمایند ضروری می باشد. بهداشت و سلامت کارگران ضامن سلامت و رشد اقتصادی و به طبع از اجزا مهم توسعه است. با وجود آموزش هایی که به
کارگران ارایه می شود به نظر می رسد هنوز آگاهی، نگرش و عملکرد کارگران در آزمون ایمنی در کار و استفاده از وسایل حفاظت فردی تنفسی پایین است.
امروزه محققان رشته آموزش بهداشت برای رسیدن به هدف تغییر رفتار با استفاده از تئوری های مختلف روانشناسی و علوم اجتماعی الگوهایی را ساخته اند که کارآمد و مفید هستند. یکی از الگوهای مفید در آموزش است. این الگو از (BASNEF) بهداشت الگوی بزنف تلفیق دو الگوی قصد رفتاری و پرسید به دست آمده است. الگوی بزنف الگوی جامعی است که برای تغییر رفتار در جوامع در حال توسعه مناسب است. این الگو علاوه بر آنکه بر تاثیر آگاهی و نگرش در عملکرد اذعان دارد، عوامل دیگری چون عوامل قادرکننده و هنجارهای انتزاعی را نیز در بروز رفتار دخیل میداند. یعنی شخص ممکن است قصد انجام رفتار را داشته باشد، ولی عواملی چون وسایل حفاظت فردی در اختیار او نباشد و یا نحوه استفاده از آنان را نیاموخته باشد. در ضمن کارگر ممکن است متوجه شود که سرپرستان و مدیران کارخانه برای استفاده از وسایل حفاظت فردی ارزشی قایل نیستند. اصطلاح هنجارهای انتزاعی به فشار اجتماعی درک شده اشاره می کند. هنجارهای اجتماعی در عمل به معنای حمایت دوستان، همکاران، رئیس کارخانه و سایر مسئولان مربوطه است.
این الگو به ما می گوید که اگر رفتار بخصوصی مورد نظر یک تیم آموزشی است، باید با بکارگیری همه روشهای آموزشی، دانش، باور و نگرش افراد را نسبت به آن رفتار تقویت نمود. سپس با مراجعه مستقیم یا به طریق غیر مستقیم، نظر افراد با نفوذ خانوادهها و جامعه را نسبت به آن رفتار آماده سازی نمود و در طول این مراحل حد اقل امکانات لازم برای اینکه آموزش گیرندگان بتوانند به رفتار مورد نظر دست یابند را نیز به کمک خود اشخاص، مشارکت های مردمی و مشارکت های بین بخشی فراهم نمود.
این الگو و برخی از سازه های آن در مطالعات مربوط به استفاده از کلاه ایمنی، عادات مربوط به بهداشت دست، محافظت از خطرات صنعتی، رفتار، موتورسواران پرخطر، بلند کردن ایمن وسایل رعایت پوسچر صحیح و جو ایمنی بکار رفته است. آنچه که در این مطالعه مورد توجه قرار گرفته، بهبود عملکرد کارگران در استفاده از وسایل حفاظت فردی تنفسی و پیشگیری از بیماریهای ریوی ناشی از عوامل زیان آور شیمیایی محیط کار بوده است.
در این بررسی با استفاده از مداخله آموزشی بر اساس الگوی بزنف سعی شده است تا آگاهی کارگران درخصوص عوامل زیان آور شیمیایی افزایش و نگرش آن ها نسبت به استفاده از وسایل حفاظت فردی تنفسی بهبود یابد و با در اختیار قرار دادن عوامل قادرکننده مانند اطلاعات کافی در خصوص ماسک های تنفسی و در دسترس قرار دادن آنها و درگیر نمودن دوستان کارگر و مدیر کارخانه، کارگران ماسک های تنفسی را بکار گیرند. لذا هدف مطالعه حاضر تعیین تاثیر آموزش بر اساس الگوی بزنف در استفاده از وسایل حفاظت فردی تنفسی در کارگران کارخانه کربن بلاک اهواز می باشد. نتایج این مطالعه در طراحی مداخله مناسب برای ارتقاء رفتار حفاظت از وسائل فردی در کارگران این کارخانه کاربرد دارد.
ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.
ورود یا ثبـــت نــــام + فعال کردن اکانت VIP
مزایای اشتراک ویژه : دسترسی به آرشیو هزاران مقالات تخصصی، درخواست مقالات فارسی و انگلیسی، مشاوره رایگان، تخفیف ویژه محصولات سایت و ...
دیدگاهتان را بنویسید
می خواهید در گفت و گو شرکت کنید؟خیالتان راحت باشد :)