ایمنی مخازن ذخیره فرآورده های نفتی

ایمنی مخازن ذخیره فرآورده های نفتی

فرمت: Pdf   تعداد صفحات: 13

فهرست:

• اصول ذخیره سازی مایعات
• دسته بندی مخازن ذخیره
• اندازه گیری نقطه اشتعال
• ایمنی و کار با مخازن ذخیره

چرا باید ذخیره سازی کنیم؟ آیا در منزل مسکونی شما مخزن ذخیره سازی وجود دارد؟ چه چیزی را ذخیره کرده اید؟ چرا؟

در صنایع شیمیایی مواد ارزشمند طی فرآیندهای مختلفی از مواد شیمیایی خام جدا شده و یا از آنها به وجود می آیند. چند راه برای انتقال مواد خام از منابع تامین کننده به کارخانه وجود دارد که بر حسب مورد و شرایط از یکی از آنها مانند خطوط انتقال یا تانکر استفاده می گردد. همچنین محصولات تولیدی نیز به روش های مختلف به بازار داخلی یا خارجی عرضه می شوند.

به دلایل زیادی از جمله یکسان کردن کیفیت محصول، اندازه گیری حجم محصول جهت فروش, امکان بارگیری و انتقال به تانکر یا کشتی در حداقل زمان ممکن و دلایل دیگر سبب می شود تا محصولات را بعد از تولید در مخازن یا تانک های مناسب ذخیره نمایند از اصطلاح تانک برای ظروف ذخیره سازی بزرگ با کاربرد جابجا کردن, ذخیره, سازی, اندازه گیری و حمل و نقل مایعات استفاده می گردد. به طور کلی مخازن چند وظیفه اصلی به عهده دارند

• ذخیره مواد اولیه و خوراک کارخانجات
• ذخیره فرآورده ها و محصولات ذخیره مواد برای بارگیری و پخش
• همسان نمودن کیفیت محصول
• معیاری جهت اندازه گیری حجم خوراک و محصول تولید شده

اصول ذخیره سازی مایعات

ساختار و اندازه مخزن ذخیره سازی به ماهیت ماده مورد نظر برای ذخیره سازی و حجم مورد نیاز برای ذخیره سازی بستگی دارد.

مهم ترین متغیرهایی که در انتخاب نوع مخزن تأثیر گذار هستند، عبارتند از:

1- فشار بخار ماده یا به عبارت دیگر فراریت: در صورتی که فشار بخار ماده بالا باشد، میبایست آن را در مخازن تحت فشار ذخیره نمود، در غیر این صورت می توان ماده مورد نظر را در مخازن کم فشار نگهداری کرد.

2- سمی بودن ماده: در صورتی که ماده ذخیره شونده سمی باشد میبایست در مخازنی ذخیره شوند که خطر نشت مواد سمی به حداقل برسد.

3- میزان آتش گیری ماده نقطه اشتعال: نقطه اشتعال پایین ترین دمایی است که در آن دما بخار قابل احتراق از ماده تولید میشود. هر چه نقطه ی اشتعال ماده بالاتر باشد در دمای بالاتری از آن بخار قابل احتراق تولید میشود؛ به عنوان مثال نقطه ی اشتعال بنزین حدود ۴۲ درجه سلسیوس است بنابراین بنزین در دمای معمولی دارای بخار قابل احتراق است در حالی که نقطه ی اشتعال گازوئیل حدود ۱۲۰ درجه سانتیگراد است هر چه نقطه اشتعال بالاتر باشد، ذخیره سازی ماده آسانتر و خطرات کمتری هم دارد.

دسته بندی مخازن ذخیره

برای دسته بندی مخازن معیارهای مختلفی وجود دارد از قبیل شکل هندسی استوانه ای یا کروی نوع سیال مایع یا گاز و فشار بخار ماده مخازن به صورت روباز و سقف دار ساخته می شوند مخازن بدون سقف در صورتی استفاده می شوند که امکان ذخیره سازی ماده ای، مانند آب در آن وجود داشته باشد. (شکل 1)

با توجه به فشار درون مخزن ذخیره سازی، مخازن به دو دسته کم فشار و تحت فشار دسته بندی می شوند که پرکاربردترین مخازن مورد استفاده در صنایع هستند. مخازن کم فشار به صورت مخازن استوانه ای عمودی یا افقی ساخته می شوند (شکل 2).

مخازن تحت فشار به صورت ظروف استوانه ای و کروی ساخته می شوند و برای ذخیره سازی ترکیباتی استفاده می شوند که تحت فشار مایع قرار دارند (شکل ۳)

شکل 1:  مخزن ذخیره سازی بدون سقف

شکل ۲: مخازن استوانه ای کم فشار

مخازن تحت فشار

برای حجم های کم از مخازن استوانه ای ،افقی و برای حجم های زیاد از مخازن استوانه ای عمودی و یا کروی استفاده می شود. مایعاتی که دارای فشار بخار پایین هستند، یعنی در فشارهای پایین به بخار تبدیل می گردند در مخازن استوانه ای عمودی و فشار پایین ذخیره سازی می گردند در حالی که برای ذخیره سازی پروپان، بوتان و گازهای مایع که در فشار اتمسفریک بخار می شوند می بایست از مخازن کروی و تحت فشار استفاده نمود. مخازن ذخیره سازی مایع فشار پایین به دو نوع عمده مخازن سقف ثابت و مخازن سقف شناور تقسیم بندی می گردند.

مخازن سقف ثابت

سقف این نوع مخازن می تواند به صورت مخروطی و یا گنبدی باشد که به بدنهٔ مخزن جوش شده اند (شکل ۴) این نوع مخازن در صنایع کاربرد زیادی دارند؛ زیرا بیشتر محصولات دارای فشار بخار پایین هستند و در دمای محیط به صورت مایع باقی می مانند مواد شیمیایی مانند محلول های سدیم هیدروکسید (NaOH) آب هیدروکربن های دارای فشار بخار پایین مثل گازوئیل در این نوع مخازن ذخیره سازی می شوند.

انتخاب قطر و ارتفاع این مخازن به ظرفیت مورد نیاز برای ذخیره سازی و میزان فضای در دسترس برای نصب، بستگی دارد.

مخازن سقف شناور

در این نوع مخازن سقف مخزن به صورت شناور روی سطح مایع قرار دارد و با بالا و پایین رفتن سطح مایع سقف نیز حرکت می کند و با حرکت سقف روی سطح مایع از تبخیر بیشتر مایع جلوگیری می شود.

این نوع مخازن برای ترکیباتی که دارای نقطهٔ اشتعال پایین یا فشار بخار بالا هستند مثل بنزین کاربرد دارند این نوع مخازن به دو صورت مخازن سقف شناور درونی شکل ۵ و سقف شناور بیرونی شکل ۶ استفاده می شوند.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ ارتقای ایمنی محوطه مخازن ذخیره صنایع نفتی

⇐ نکات مهم در طراحی مخازن سوخت

⇐ چک لیست ایمنی مخازن، بارگیری و صدور نفت

⇐ بهداشت، ایمنی و محیط زیست در ارتباط با مخازن زیرزمینی نفت و گاز