اقدامات اضطراری در کار با مواد شیمیایی

اقدامات اضطراری در کار با مواد شیمیایی

فرمت: PDF   تعداد صفحات: 27

فهرست:

• مقدمه
• طرح/ برنامه ریزی اضطراری
• تیم های اضطراری
• تخلیه
• کمک های اولیه
  • سازماندهی سرویس کمک های اولیه
  • کمک های اولیه برای افراد در معرض تماس با مواد شیمیایی
  • نقش مراکز اطلاعات سم
•  مبارزه با حریق
  • چهار عامل عمده ایجاد حریق
  • علل و شرایط بروز حریق
  • علل و شرایط بروز حریق در صنایع
  • مخاطرات حریق و آتش سوزی
  • گسترش و شدت حریق
  • عوامل مؤثر بر گسترش و شدت حریق
  • محصولات حریق
  • فازهای حریق
  • انتقال و انتشار حریق
• تقسیم بندی مکانها از نظر خطر حریق
  • مکان های کم خطر
  • مکان های با خطر متوسط
  • مکان های پرخطر
• طرح قبل از حریق
  • سازماندهی خدمات آتش نشانی داخل کارخانه
  • اهداف آتش نشانی
  • عوامل تأثیر گذار بر عملیات اطفای حریق و امداد
  • سیستم اطفاء حریق خودکار
  • انتخاب خاموش کننده ها
  • اساس انتخاب خاموش کننده ها
  • تصمیم گیری در مبارزه با آتش سوزی
  • روش های دستیابی به اهداف ایمنی جان و مال در آتش سوزی
  • پیشگیری
  • نکات ایمنی قبل از وقوع آتش سوزی
  • نکات ایمنی هنگام وقوع آتش سوزی
  • نکات ایمنی بعد از وقوع آتش سوزی و نجات مصدوم از اتاق پر از دود
• اصول نشت و ریخت و پاش مواد شیمیایی
• گفت و گوی اجتماعی برای مدیریت صحیح و منطقی مواد شیمیایی

مقدمه

به کار گیری اقدامات کنترلی، احتمال وقوع موارد اضطراری کاهش می یابد، ولی احتمال وقوع نشتی، ریخت و پاش و انتشار کنترل نشده مواد شیمیایی وجود دارد. در این مواد دستورالعمل های لازم برای محیط کار باید تهیه شود، مانند:

• دستورالعمل نحوه جمع آوری و پاک سازی ریخت و پاش مواد خطرناک
• دفع صحیح مواد زائد شیمیایی
• قطع وسایل و دستگاه ها در شرایط اضطراری
• انتشار کنترل نشده مواد (نشتی ها، آتش سوزی، انفجار)
• چگونگی تخلیه محل در موارد اضطراری
• کمک های اولیه

این گونه دستورالعمل ها باید در محیط های کار، آزمایشگاه ها و انبار مواد نصب شده و قابل رؤیت باشند. همچنین شماره تلفن های تماس اورژانس، نگهبانی و سایر تلفن های ضروری باید در دسترس بوده تا در موارد اضطراری مورد استفاده قرار گیرند.

هر کس که در تماس با مواد شیمیایی خطرناک قرار دارد، نه تنها باید از اقدامات پیشگیرانه آگاه باشد، بلکه باید در مورد روش های اضطراری که ممکن است در واقع از تبدیل شدن یک حادثه جزئی به یک فاجعه بزرگ جلوگیری به عمل آورد، آگاهی داشته باشد. این روش ها عبارتند از:

• اقدامات کمک های اولیه
• روش های خاموش کردن آتش
• روش های جلوگیری از نشت و ریخت و پاش مواد شیمیایی

اقدام مناسب در چند ثانیه اول می تواند از بروز یک فاجعه جلوگیری به عمل آورد.

همان طور که اقدامات پیشگیرانه، کلید روش های اضطراری همراه با آگاهی درست از مواد شیمیایی مورد استفاده در کارخانه و دسترسی سریع به منابع اطلاعاتی نهفته است، برگه های اطلاعات ایمنی مواد شیمیایی نیز مقدار زیادی اطلاعات در مورد اقدامات کمک های اولیه، تکنیک های خاموش نمودن آتش و روش های جلوگیری از نشت و ریخت و پاش مواد شیمیایی ارائه می دهند. برچسب های چسبیده شده روی بشکه ها و ظروف حاوی مواد شیمیایی نیز ممکن است یک منبع ارزشمند از اطلاعات، در طی یک اقدام اضطراری باشند.

همچنین ممکن است که مواد شیمیایی که ذخیره شده اند به طور تصادفی در طی یک واقعه اضطراری با هم مخلوط شده و تشکیل یک ماده جدید با ویژگی های کاملا متفاوت را بدهند. شیمی دان ها با متخصصین بهداشت صنعتی مستقر در کارخانه باید بتوانند در مورد ذخیره سازی مناسب مواد شیمیایی، به منظور حفظ مواد شیمیایی ناسازگار به دور از یکدیگر مشاوره و اطلاعاتی ارائه دهند. در صورتی که همچنان امکان مخلوط شدن مواد شیمیایی با یکدیگر وجود داشته باشد، شیمیدانها یا متخصصین بهداشت صنعتی مستقر در کارخانه، بهترین افراد برای ارائه راهنمایی هستند که بتوان در این وضعیت مناسب ترین اقدام لازم را در شرایط اضطراری انجام داد.

به طور کلی اقدامات پیشگیرانه در کار با مواد شیمیایی و سمی عبارتند از:

جایگزینی: جایگزینی یک ماده شیمیایی خطرناک با ماده ای کم خطرتر

کنترل های مهندسی

• فرایندهای محصور سازی
• سیستم های تهویه

عملیات کاری ایمن – آیین نامه روش های کاهش مواجهه

• تعداد افراد مواجهه یافته
• کاهش مدت زمان مواجهه / فرکانس مواجهه

پایش تجهیزات حفاظت فردی

• محیط کاری
• نظارت پزشکی بر کارگران

خطرات مرتبط با:

• برچسب گذاری ظروف مواد شیمیایی
• برگه اطلاعات ایمنی مواد شیمیایی (CSDS)

آموزش در مورد:

• استفاده از مواد شیمیایی
• وضعیت های اضطراری
• آموزش کمک های اولیه
• قوانین، مقررات و آیین نامه های مربوطه

روش های عمده کنترل یک خطر شامل موارد زیر می باشد:

حذف (شامل جایگزینی): حذف خطر از محل کار

کنترل های مهندسی: شامل طراحی ها، تغییرات یا اصلاح متناسب با کارخانه، تجهیزات، سیستم های تهویه و فرایندهای محصور سازی که مواجهه با منبع خطر را کاهش میدهند.

کنترل های مدیریتی: شامل کنترل هایی که روش های انجام کار را اصلاح یا تغییر می دهند، از جمله زمان بندی کار، سیاست ها و سایر نقش ها و وظایف و روش های کاری همانند: استانداردها و اقدامات احتیاطی عملیاتی (آموزش دادن، نظم و ربط، حفظ و نگهداری تجهیزات و اصول بهداشت فردی(

تجهیزات حفاظت فردی: تجهیزاتی که به وسیله افراد به منظور کاهش مواجهه با عواملی از قبیل تماس با مواد شیمیایی یا مواجهه با سر و صدا استفاده می شوند.

این روش ها به نام «سلسله مراتب کنترل» معروفند، زیرا که بایستی به طور صحیحی برای ارائه در نظر گرفته شوند.

کنترل ها معمولا در محل های زیر به کار گرفته می شوند:

• در منبع جایی که خطر از «آنجا ناشی می شود. از آنجا به وجود می آید.»
• در طول مسیر «جایی که خطر از آنجا انتقال داده می شود»
• در منطقه کارگر

نکته: کنترل در منبع و کنترل در طول مسیر گاهی اوقات به عنوان کنترل های مهندسی شناخته می شوند.

۱ – طرح / برنامه ریزی اضطراری

برنامه ریزی اضطراری برای پاسخ به حوادث شیمیایی مانند آتش سوزی، انفجار، نشت، ریخت پاش و یا آزاد شدن مواد شیمیایی خطرناک و همچنین منتشر شدن مواد خطوط لوله و وسایل نقلیه حمل و نقل مورد نیاز است. روش های اضطراری باید طوری ایجاد شوند که منبع انتشار را بتوان به سرعت اصلاح نمود و بتوان منطقه آلودگی را به درستی از آلودگی ها و مواد آلاینده پاک نمود. این روش همچنین باید نشان دهد که چگونه مواد آلوده باید به طور بی خطر و ایمن دور انداخته شوند. طرح تخلیه اضطراری باید در فواصل زمانی مناسب به منظور حصول اطمینان از اینکه همه کارکنان آموزش های لازم را برای انجام واکنش در طول جریان شرایط اضطراری دیده اند، انجام شود.

ضروری است که هر محلی از کار، یک طرح اضطراری داشته باشد. این طرح باید مشخص کننده روش های زیر باشد:

• تخلیه کارگران، از جمله یک سیستم حسابرسی شده برای تمام کارگران در خارج از ساختمان
• روش آگاه ساختن از کمک های بیرونی (پزشکی، امداد و نجات، آتش سوزی و یا در صورت لزوم، متخصصان حفاظت از محیط زیست)
• نقش مقامات مختلف کارخانه در جریان یک واقعه اورژانسی
• نقش کارگران انتخاب شده
• مکان تجهیزات اضطراری، استفاده و نگهداری از تمام تجهیزات اضطراری در کارخانه

هر کس در کارخانه باید از طرح اضطراری آگاه بوده و تمام طرح را با جزئیات درک کند. در این طرح باید خروجی های اضطراری واضح بوده و خروجی ها بدون مانع مسدود کننده باشند، همچنین عملکرد و سیستم اعلان خطر مرتبا باید آزمایش شود و آموزش در مورد تخلیه برای همه کارگران بیان شود. در این طرح باید مراحل با جزئیات برای تخلیه فوری کارگران از کار افتاده که ممکن است در رسیدن به خروجی اضطراری نیازمند به کمک باشند، توصیف شده باشد.

باید محل های تجمع، خارج از کارخانه باشند به طوری که هر کارگر بتواند بعد از تخلیه در محل تجمع ایمن حضور داشته باشد. این مناطق تجمع از پیش تعیین شده، باید در برابر افزایش احتمالی وقایع اضطراری، ایمن باشند. طرح اضطراری باید ساختار کمک های اولیه در کارخانه باشد و همچنین این روش ها در صورت لزوم مراقبت های پزشکی تخصصی تری را فراهم آورند. نقش تمام کارکنان کارخانه (از جمله کارگران، سرپرستان و مدیران در وضعیت کمک های اولیه باید توضیح داده شود. محل تمام تجهیزات اضطراری کمک های اولیه، از جمله دوش اضطراری، ایستگاه های شستشوی چشم، کیت کمک های اولیه و برانکارد، باید جزء به جزء معين شود)

این طرح باید بر توانایی های داخلی سازمان برای مبارزه با حریق های کوچک در داخل کارخانه نظارت کند. از آنجایی که همراه با کمک های اولیه، نقش همه کارکنان کارخانه در حریق های غیر منتظره باید توصیف شود، حتی اگر تنها جزئیات روش برای تخلیه سریع توصیف شود. محل تمام تجهیزات آتش نشانی مانند سطل شن و ماسه، شلنگ ها و خاموش کننده ها و همچنین سیستم های اطفاء حریق خودکار، باید با راهنمایی های خاص مربوط به کسی که باید با حریق مواد شیمیایی مبارزه نماید، تشریح شود.

نشت و یا ریخت و پاش مواد شیمیایی می تواند عواقب فاجعه باری به دنبال داشته باشد. طرح اضطراری باید مشخص نماید که چه کسانی در کنترل نشت و یا مدیریت نشت مواد شیمیایی درگیر خواهند بود. برای این کار لازم است هرگونه مواد یا تجهیزات خاص از قبل تعریف شود. در صورتی که تیم واکنش سریع برای مقابله با نشت و یا ریخت و پاش مواد شیمیایی پیش بینی شود، این طرح باید ساختار و مسئولیت های تیم را با ذکر جزئیات آن بیان نماید.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ پارامترهای کلیدی در صحنه عملیات حوادث مواد شیمیایی و کالاهای خطرناک

⇐ شرایط اضطراری و نرم افزار مدیریت آن

⇐ طرح واکنش در شرایط اضطراری زیست محیطی

⇐ کمک های اولیه و آلودگی زدایی پس از حوادث شیمیایی

⇐ کنترل خطرات در کار با مواد شیمیایی