اصول طراحی سیستم های تهویه مطبوع بیمارستانی

سیستم های جابجائی هوا در اتاق های تمیز بهترین اتاق تمیز وقتی حاصل می شود که سیستم جابجایی هوا بتواند تمام آلودگی های داخل اتاق را به بیرون انتقال دهد. این امر علاوه بر آنکه به نوع فیلتر و تعداد تعویض هوا بستگی دارد، به نحوه و آرایش خطوط جریان هوا نیز مربوط است. اگر ورودی کانال هوا در وسط سقف و خروجی در پایین یکی از دیوارهای جانبی باشد ، هوا بطور کاملی جاروب نمی شود و لازم است که سرعت و تعداد تعویض هوا افزایش یابد که این راه حل مناسبی نیست و همچنین افزایش سرعت هوای ورودی پیشنهاد مناسبی در طراحی سیستم های اتاق تمیز محسوب نمی شود. پس بهترین راه آن است که هوا از یک سطح وسیعی از سقف وارد شود و از کف یا پایین دیوارهای اتاق آنهم در چند نقطه پراکنده خارج گردد. این شیوه یک جریان پایدار هوا را ایجاد میکند که قادر است آلودگی را به موقع خارج نماید.

فشار مثبت یکی از عواملی است که بوسیله سیستم جابجائی هوا و هواسازها باید تأمین شود، فشار مثبت داخل محیط نسبت به بیرون ، باعث جلوگیری از ورود هوای آلوده از بیرون می شود. در حالیکه قبل از اتاق تمیز، ناحیه واسطه ای مانند رختکن وجود داشته باشد، اتاق تمیز نسبت به رختکن باید دارای فشار مثبت و نیز رختکن نسبت به بیرون دارای فشار مثبت باشد. برای آنکه فشار مثبت ایجاد شود، لازم است هواکش قدرت کافی برای ورود هوا به اتاق را داشته باشد و نیز دریچه تخلیه هوا در اثر اعمال نیرو به پره های آن بطور خودکار باز شود. بدین ترتیب فشار مثبت خودکار ایجاد خواهد شد یک اختلاف فشار سنج که یکطرف آن در اتاق تمیز توسط لوله قرار دارد و طرف دیگر فشار هوای بیرون را نشان می دهد بعنوان وسیله سنجش این پارامتر باید نصب و مورد استفاده قرار گیرد و یا به وسیله سیستم های هوشمند این کنترل فشار صورت گیرد.

استاندارد انگلستان ، مقدار فشار نسبی مثبت را ۲/۵ میلیمتر ستون آب تعیین کرده است. در صورت وجود فضای واسطه، برای هریک از دو ناحیه نیمی از این مقدار تعیین شده است.

فیلتراسیون هوا در اتاقهای تمیز

در سیستم جابجائی هواء حداقل از دو نوع و یا حداکثر سه نوع فیلتر استفاده می شود:

• پیش فیلتر با بازده کم : برای ممانعت از ورود ذرات بزرگ مورد استفاده قرار می گیرند مانند فیلترهای فلزی .
• پیش فیلتر با بازده متوسط : مثلی فیلتر کیسه ای برای ممانعت از عبور ذرات کوچکتر مورد استفاده قرار می گیرند.
• فیلتر با بازده بالا : در نقطه ورود به اتاق تمیز مورد استفاده قرار می گیرند که دارای بازده ۹۹/۹٪ می باشند و قابلیت جذب ذرات تا ۰/۳ میکرونی و بزرگتر را دارا می باشند.

محل نصب این فیلترها باید بنحوی طراحی شود که امکان سنجش ، تعویض و نصب براحتی وجود داشته باشد.

الف) انواع فیلترهای هوا:

فیلترها را از نظر جنس ، شکل و بازده می توان دسته بندی کرد. به موازات آن ، موارد استفاده آنها نیز قابل تقسیم بندی است. اغلب فیلترها از جنس پشم شیشه است. از جمله پشم شیشه آغشته به روغن مخصوص ، پشم شیشه مخصوص و رشته های پشم شیشه که بطریق حرارتی به یکدیگر متصل شده اند. بعضی فیلترها را از توری های آلومینیومی و آهنی می سازند. کیفیت ماده بکار رفته ، در راندمان و عمر فیلتر موثر است ، پشم شیشه از جنس مرغوب و با بافت ریز، برای ممانعت از عبور ذرات میکرونی دارای بازده خوبی است. شکل فیلترها اغلب بصورت ورق مستطیلی شکل با ضخامت های مختلف است. بعضی از آنها بصورت نوار روی قرقره پیچیده می شوند و هر بار مقطعی از آن در جلوی مسیر عبور هوا یا گاز قرار داده می شوند اگر قرقره مجهز به دستگاه چرخش خودکار باشد با پایان عمر مقطعی از آن دستگاه فرمان لازم را صادر می کند قرقره می چرخد و مقطع دیگری را در مسیر جریان قرار می دهد.

در نوعی از فیلترها که بنام کیسه ای معروف است سطحی از فیلتر، به شکل کیسه ای درست می شود و سپس تعدادی از کیسه ها در کنار هم قرار می گیرد و فیلترها کیسه ای را ایجاد می کند. فیلتر کیسه ای بدلیل اینکه سطح مقطع زیادی را در برابر جریان هوا دارا است ، برای فضاهائی مانند اتاق تمیز که معمولا گذر حجمی هوا زیاد است، استفاده می شود. فیلترها از لحاظ بازدهی برای ذرات در اندازه های مختلف نیز قابل تقسیم بندی هستند. فیلترهای دارای بازده بین ۶۰ تا ۷۰ درصد برای ذرات معمولی و صافی های دارای بازده ۹۹/۹٪ درصد برای ذرات ۰/۳ میکرونی و اتاق تمیز کلاس A کاربرد دارند.

ب) فیلتر بازده بالا:

عمده توجه بسوی این نوع فیلترهاست. وقتی فیلتر در مسیر جریان هوا قرار داده میشود، ذرات هوا که دارای اینرسی یا خواص الکترواستاتیک هستند، به سطح فیلتر برخورد نموده و بعضی از آنها که بزرگترند بسطح آن می نشینند. وجود مانعی چون فیلتر مقاومت هوا را افزایش می دهد و در مسیر جریان هوا افت فشار ایجاد می کند، زیرا ذرات نشسته برروی فیلتر نیز منافذ عبور هوا را کاهش می دهند و در گذر زمان که تعداد ذرات نشسته بیشتر می شوند منافذ کمتر و افت فشار افزایش می یابد.

موضوعات زیر را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید:

• روش های تهویه اتاق های تمیز

• انواع اتاق های تمیز

• عوامل موثر در طراحی تهویه مکان های حساس بیمارستانی

• شرایط هوایی فضای داخلی بخش مراقبت ویژه

• پارامترهای اساسی در طراحی اتاق تمیز

حتما بخوانید:

⇐ آشنایی با اصول تهویه و بهداشت هوا در بیمارستان

⇐ ارزیابی عملکرد سیستم های تهویه صنعتی

⇐ دستورالعمل سیستم های تهویه