استاندارد تعیین رنگ لوله ها و مایعات داخل مخازن

استاندارد تعیین رنگ لوله ها و مایعات داخل مخازن

 

1 ـ هدف

در این استاندارد برای مشخص کردن نوع سیالاتی که در داخل لوله جریان دارند رنگ هایی تعیین می ‏گردد که باید در همه موارد بر روی مخازن و لوله ‏های مربوط به آنها وجود داشته باشند. این رنگ ها منطبق با اصول مندرج در سفارش نامه سازمان بین ‏المللی استانداردها می‏ باشند.

2 ـ دامنه کاربرد

این استاندارد برای تأسیسات زمینی و کشتی‏ ها قابل اجرا است.

3 ـ چگونگی مشخص کردن سیالات

لوله‏ ها باید بسته به درجه اهمیت دستگاه ها و نوع سیالی که انتقال می‏ دهند به طریق زیر مشخص شوند.

الف) برای تأسیساتی که تعیین طبیعت اصلی سیال کفایت می‏ کند فقط رنگ های مشخص کننده اصلی بکار می‏رود.

ب) برای تأسیساتی که ماهیت دقیق سیال اهمیت زیاد دارد رنگ های مشخص کننده اصلی همراه با نشانه متمایز کننده بکار برده می‏ شوند.

4 ـ رنگ های مشخص کننده اصلی

4 ـ 1 رنگ های مشخص کننده اصلی و معنی آنها:

• سبز: آب به صورت مایع
• خاکستری نقره ‏ای: بخار آب
• قهوه ‏ای: روغن‏ های معدنی, نباتی و حیوانی و مایعات قابل احتراق.
• زرد اخرایی: گازها (به صورت گاز یا مایع) به غیر از هوا.
• بنفش: اسیدها و قلیاها
• آبی کم رنگ: هوا
• سیاه: سایر مایعات

 

4 ـ 2 ویژگی های فیزیکی رنگ های مشخص کننده اصلی

ویژگی های فیزیکی رنگ های مشخص کننده اصلی ویژگی های فیزیکی رنگ های مشخص کننده اصلی طبق اصول و جدول مندرج در پیوست ‏های شماره 1 و 2 تعیین می‏ گردد.

4 ـ 3 طریقه استعمال

4 ـ 3 ـ 1 برحسب انتخاب مصرف کننده رنگ های مشخص کننده اصلی باید طبق یکی از طرق زیر بکار برده شوند.

الف) سرتاسر طول لوله رنگ گردد.

ب) به صورت نواری کمربندی به عرض تقریبی 150 میلی متر متناسب با قطر لوله.

ج) از طریق بستن یک نوار چسب با رنگ های مشخص کننده اصلی بر روی آن به دور لوله.

4 ـ 3 ـ 2 رنگ های مشخص کننده اصلی باید در تمام اتصال‏ ها, دو طرف شیرها, وسایل سرویس, نگهدارنده لوله ‏ها و در ابتداء و انتهای لوله‏ هایی که از دیوارها عبور می ‏نمایند و دیگر محل‏ هایی که مشخصات سیالات لازم باشد بکار برده شوند.

4 ـ 3 ـ 3 شیرها باید طبق همان رنگ های مشخص کننده ذکر شده رنگ گردند بجز موارد زیر:

اگر لوله‏ ها با رنگ های محافظتی برای آتش نشانی رنگ آمیزی شده باشند, شیرهای مربوط به آن نیز باید به رنگ قرمز درآیند ( به بند 5 ـ 1 ـ 1 مراجعه شود)

مثال: لوله‏ های بخار و آب که به منظور آتش نشانی نصب گردیده ‏اند شیرهای مربوط به آنها باید به رنگ قرمز رنگ شوند.

5 ـ تعیین نشانه ‏ها

علاوه بر بکار بردن رنگ های مذکور مؤسسات می ‏توانند به انتخاب خود نشانه‏ هایی برای معین کردن مشخصات سیالات بکار برند نشانه ‏ها باید در تمام اتصالها, دو طرف شیرها وسایل سرویس, نگهدارنده لوله‏ ها و لوله ‏هایی که در دیوارها نصب می‏ گردند و در موارد دیگر بکار برده شوند.

5 ـ 1 این نشانه‏ ها به قرار زیرند :

5 ـ 1 ـ 1 رنگ های محافظتی که عبارتند از :

الف) قرمز برای آتش نشانی

ب) زرد با خطوط اریبی سیاه برای اعلام خطر

ج) رنگ آبی همراه با رنگ سبز اصلی برای مشخص کردن لوله‏های ناقل آب شیرین چه آشامیدنی و چه نا آشامیدنی باشند .

 

5 ـ 1 ـ 2 علامت ‏های مشخص کننده ماهیت سیال که ممکن است به طریق زیر بکار برده شوند:

الف) نام کامل به زبان ملی ـ برای مثال: آب شیرین

ب) نشانه اختصاری به زبان ملی ـ برای مثال: آ ـ ش (FW)

ج) نشانه شیمیائی برای مثال: H2O

 

5 ـ 2 تعریف رنگ های محافظتی

برای تعریف رنگ های محافظتی به جدول شماره 2 مندرج در پیوست شماره 2 مراجعه شود ( به بند 3 ـ 2 هم رجوع گردد )

5 ـ 3 طرز بکار بردن رنگ های محافظتی

5 ـ 3 ـ 1 این رنگ ها را باید مانند رنگ های مشخص کننده اصلی به صورتی که تمام لوله را در بر گیرد بکار برده شوند.

5 ـ 3 ـ 2 این رنگ ها را باید میان دو نوار از رنگ های مشخص کننده اصلی به صورت رنگ آمیزی کرد که به تناسب قطر لوله هر کدام عرضی در حدود 150 میلی متر داشته باشند.

5 ـ 3 ـ 3 دور لوله بین دو نوار از رنگ های مشخص کننده باید نوار چسب با رنگ های محافظتی قرار گیرد که به تناسب قطر لوله هر کدام عرضی در حدود 150 میلی متر داشته باشند.

5 ـ 4 نشانه‏ های مشخص کننده دیگری که شامل مشخصات مربوط به سیال مورد نظر می ‏گردد باید بر روی رنگ های مشخص کننده اصلی و یا مجاور نوار رنگ های مشخص کننده اصلی قرار داده شوند.

این نشانه‏ ها باید به رنگ سفید یا سیاه باشند تا از رنگ اولیه لوله و یا از رنگ های مشخص کننده اصلی کاملا تمیز داده شوند و باید مستقیمأ بر روی لوله قرار گیرند یا روی برچسب یا پلاک نشانه ‏ای نزدیک رنگ های مشخص کننده اصلی به لوله محکم شوند.  برچسب‏ ها, پلاک‏ ها و علامات باید با همان رنگ محافظتی بکار برده شده رنگ گردند.

 

6 ـ جهت جریان

در مواقعی که لازم است جهت جریان سیال معلوم شود باید پیکانی در نزدیکی رنگ های مشخص کننده اصلی رسم شود این پیکان برای اینکه رنگ های مشخص کننده اصلی قابل تشخیص باشد باید به رنگ سفید یا سیاه نمایان گردد. اگر برچسب پلاک یا نشانه ‏ای به منظور مشخص کردن نشانه‏ ها به لوله الصاق شده است پیکان باید از آخرین نقطه‏ ای که این برچسب یا پلاک یا نشانه ختم می‏ شود نمایانده شود.

 

پیوست شماره 1

ویژگی های فیزیکی رنگ های مشخص کننده اصلی رنگ های مشخص کننده اصلی بوسیله روش استاندارد کالریمتری .E.I.C که درباره خصوصیات رنگ ها می‏ باشد ( در هشتمین جلسه کمیسیون بین ‏المللی مربوط به روشنایی منعقد در کمبریج انگلستان 1931 قبول شده است) تعیین می‏ گردد.

خصوصیات بوسیله مختصات رنگی X,Y و .(E.I.C) و ضریب روشنایی در تحت شرایط .E.I.C تعیین شده است.

در جدول زیر منبع نوع C جهت روشنایی عمودی و جهت دید زاویه 45 درجه در نظر گرفته شده است.

جدول شماره 1: رنگ های مشخص کننده اصلی

 

جدول شماره 2: تعریف رنگ های محافظتی

 

نمونه های مشخص کننده

 

 

حتما بخوانید:

⇐ استاندارد علائم ایمنی رنگ ها

⇐ پاورپوینت کاربرد رنگ ها در ایمنی