ارگونومی کودکان در امنیت وسایل بازی

ارگونومی کودکان در امنیت وسایل بازی

خلاصه:

سالیانه 200،000 کودک در استفاده از وسایل بازی در زمین های بازی، دچار مجروحیت جدی می شوند که 70% این صدمات به دلیل افتادن از بلندی می باشد. در حالی که به استاندارد های اینگونه وسائل دقت بسیار می شود ولی استاندارد هایی که جلوگیری از افتادن می کنند ناکافی است. بالا روندگان از بلندی، درصد کثیر این افراد را تشکیل می دهند. لذا لازم است نکات خاصی در طراحی وسائل بازی مد نظر طراحان قرار بگیرد.

کودک نیازمند شادی است. بازی کردن این امکان را فراهم می آورد که کودکان در عین شاد بودن، زندگی کردن را نیز بیاموزند. بازی کردن جزء جدایی ناپذیر رشد و نمو دوران کودکی و در واقع “شغل” کودک است (اسکوئی زاده،1393). کودکان بعنوان حساس ترین و آسیب پذیر ترین گروه جامعه بوده و ضمن تاثیر پذیری از محیط پیرامون، قابلیت ها و توانایی های قابل توجهی در شکل دهی به آن دارند (اسماعیل دویران؛1396). از این رو  انتخاب وسایل بازی مناسب برای کودکان در هر سنی بسیار حائز اهمیت است. علاوه بر این، وسایل بازی باید از ایمنی و کیفیت لازم برخوردار باشد. اگر محیط و وسایل بازی کودکان به دقت انتخاب شوند، موجب ارتقای کیفیت بازی و رشد کودک میگردند (اسکوئی زاده،1393).

ارائه تعریف جامع و مانعی از بازی که مورد تأیید همه نظریه پردازان روان شناسی باشد وجود ندارد. هر صاحب نظری بر اساس تجارب، مشاهدات، اعتقاد، نگرش و دیدگاه خود بازی را به نوعی تعریف کرده است. و هر یک از این تعاریف با برجسته نمودن جنبه ای از بازی دیدگاه خاصی را ارائه نموده است. بین تعاریفی که از بازی شده وجود اشتراک و تشابه زیادی وجود دارد.

اولین کسی که به بازی های پویای کودکان توجه کرد، متخصص تعلیم و ترریت اسکاتلندی “دیوید شاو” بود که اعتقاد داشت زمین بازی، بهشت است. “فردریک فروبل” نیز که هم عصر او بود و به گونه ای مبدع مفهوم باغ کودکان به شمار می آید، عقیده داشت باغ کودکان باید نمونه کوچکی از این دنیا باشد که جنبه های مثبت و گوناگون آن را منعکس می کند. (پهلوان زاده؛ 1385)

هارلوک در تعریف بازی می نویسد: «بازی» عبارت است از هر نوع فعالیتی که برای تفریح و خوشی و بدون توجه به نتیجه نهایی، صورت می گیرد. انسان به طور داوطلبانه وارد این فعالیت می شود و هیچ نیروی خارجی و یا اجباری در آن دخیل نیست. (هارلوک ؛1395).

اسباب بازی شوق زیستن را در وجود کودک برمی انگیزد موجب پرورش قوای جسمی، ذهنی، روانی، عاطفی و اجتماعی کودک می شود. اسباب بازی همچنین موجب می شود که کودک با دنیای بیرون ارتباط برقرار نماید و تجارب خویش را گسترش دهد و با مفاهیم مختلفی همانند رنگ، شکل، اندازه، بالا، پایین و… آشنا شود. (مطهری، 1389).

اسباب بازی نقش بسیار مهمی در رشد ذهنی، جسمی و حرکتی کودک دارد. متخصصان بر این باورند که کودک در هر سن نیاز به اسباب بازی خاصی دارد تا مهارت لازم را به دست بیاورد.

هدف: ارائه ی پیشنهادها برای توسعه و پیشرفت استانداردها در محیط بازی بر اساس ارگونومی و ایمنی بچه ها.

استاداردهای امنیت بازی به چهار گروه کلی تقسیم بندی می شود:

1. از بین بردن خطر: با خذف خطر، پتانسیل خطر نیز از بین می رود.
2. کم کردن میزان خطر: اگر چه حذف خطر امکان پذیر نیست و حداقل می توان درجه ی شدت یا احتمال وقوع آن را کاهش داد که در نتیجه ی آن میزان کمتری صدمات، بیماری یا آسیب های احتمالی را داشت.
3. تهیه ی وسائل و لوازم امن: لوازم امن خطر را کم نمی کند، ولی می تواند نتیجه ای در کم کردن خطر داشته باشد. به این صورت که با همکاری در جلوگیری از ارتباط فردی که با خطر، همراه با طراحی مناسب وسائل و نگه داری آن امکان پذیر می باشد.
4. تهیه ی اخطار: اخطار ها و هشدار ها خطر را کم نمی کند ولی در کم کردن آن موثر است. هشدارها می توانند سمعی یا بصری باشند. که با برچسب ها، علامت ها و آژیرها، بوق هاو صوت ها می باشند.
5. تهیه فرایند امن با وسایل امن: فرایند ها با ید به صورتی باشند که بچه ها نتوانند به خود آسیب برسانند. در غیر این صورت همواره باید به مردم برای استفاده از وسائل آموزش داد.

از جمله دلایلی که مربوط به افتادن کودکان از وسایل بازی است عبارتند از:

1- سطح زمین که بنا بر استاندارد حاضر در آمریکا با نام ASTM F 1487-01 می باشد

2- وسائل بازی که خود شامل:

• نقص کمک اطرافیان
• رطوبت
• فاصله ی زیاد هر پله یا عضو بالا رونده
• قطر دست بچه ها با وسائل (چنگش)

تمهیدات و پیشنهادات:

• برای سطوح بلند یک اختیار دیگر برای فرود آمدن و لیز خوردن قرار دهند.
• استفاده از متربالی که برای چنگش مناسب باشد و اصطکاک به وجود بیاورد.
• استفاده از مواد بافت دار.

ارگونومی در فرایند طراحی:

ارگونومی میز و صندلی

در زمان طراحی برای بچه ها آنان باید در مرکز توجه قرار گیرند. علاقه، مهارت، راحتی و نیاز های آنان باید اساس کار باشد. شاخص سنی که برای آن طراحی می کنیم به همراه بایدها و نبایدها مانند توانایی، قدرت آن گروه سنی از اهمیت بالایی برخوردار است.
فاکتورهایی برای بالا رونده های کوچک:

برای گروه سنی 5-12 سال توجه به توانایی کودکان به همراه محدودیت های ارگونومیکی آنان اهمیت دارد. که برای 5 ساله ها به این صورت می باشد.

• قطر داخلی چنگش = 1.09 in
• حد دسترسی (شانه تا انگشتان) = 17.2 in
• دسترسی چنگش = 12.4 in
• حداکثر ارتفاع زانو = 11.6 in
• حداکثر ارتفاع پله = 12.6 in
• – قطر مناسب برای چنگش دست.
• نگه داشتن دست و پا با هم همراه با حد دسترسی با فاصله ی همگن و اندازه ی مناسب.
• فاصله ی ما بین پله ها که نباید از ارتفاع زانوی استفاده گر بیشتر باشد و اوپتیمم پله ها از ارتفاع زانوی بچه ها بیشتر باشد.
• فاصله ی مابین پله ها و چنگش دست که به دلیل اشتباه در اندازه ی فاصله آن، افتادن رخ می دهد.
• استفاده از بالا رونده های ترکیبی مانند پله نرده و غیره.
• به منظور جلوگیری از افتادن بچه ها به عقب و جلو باید پله و لبه ها در همه ی جهات صاف باشد.
• در نظر گرفتن دستگیره و نگه دارنده ی اضافی برای وسائل: باید در پله ها، رمپ ها و در ارتفاعات دستگیره ی اضافی ولی از نظر مکانی مناسب قرار داد.
• رعایت فاصله ی دستگیره تا زمین
• اصلاح نگه دارنده ی دست و پا:
  • استفاده از موادی که مانع لیز خوردگی بشود.
  • سطوح خاک گرفته باعث لیز خوردگی می شود.
  • ایجاد سوراخ یا خلل و فرج به منطور جلوگیری از لیز خوردن
  • شرایط نگهداری بسته به زمان مقرر و تکرار به موقع آن

بچه ها باید با امنیت کامل به بالا و پایین صعود کنند. فقط یک راه رفت و آمد مناسب نیست باید راه های گریز دیگری هم برای رفتن به بالا و صعود و هم برای پایین آمدن در نظر گرفت.

جمع بندی:

• طراح باید بداند که همه ی بچه ها از همه ی اسباب بازی ها استفاده می کنند با هر گروه سنی.
• طراح باید بداند که بچه ها ممکن است از وسائل استفاده ی اشتباه بکنند.
• توجه طراح به موارد ذکر شده باعث کم شدن میزان آسیب های جاری کودکان می شود.

این مطلب بروزرسانی شد و فایل ورد ایمنی و ارگونومی اسباب بازی در 56 صفحه پیوست شد.

حتما بخوانید:

⇐ ارگونومی دانش آموزان (جامع)

⇐ ارگونومی کاربردی Applied Ergonomics

برگرفته از: The ergonomics of children in playground equipment safety، در Journal of Safety Research سال 2004 نویسنده: Roderick