ارگونومی میز و نیمکت در مدارس

ارگونومی میز و نیمکت در مدارس

فرمت: Pdf   تعداد صفحات: 12

مقدمه

طی دوران زندگی، دانش آموزان تقریبا یک چهارم از زمان روزانه ی خود را در مدرسه می باشند و ٪۸۰ از آن زمان را به صورت نشسته صرف انجام فعالیت های خود می کنند. با توجه به زمان صرف شده در مدرسه و خصوصا در حالت نشسته، مناسب بودن وسایل مدرسه از جمله میز و صندلی برای بر طرف نمودن این نیاز دانش آموزان امری ضروری و حیاتی می باشد؛ لذا این وسایل باید به آنها اجازه ی تغییر پوسچر را نیز بدهند. مطالعات متعددی نشان داده اند که دانش آموزان به طور مکرر از وسایلی در مدرسه استفاده می نمایند که متناسب با وضعیت آنتروپومتری شان نمی باشند. این مسأله مربوط به این حقیقت است که طراحی وسایل مدرسه به طور نمونه مبتنی بر تصمیماتی می باشد که ارتباطی با نیازهای دانش آموزان ندارند.

بنابراین، دانش آموزان در معرض ریسک ابتلا به اثرات منفی ناشی از طراحی بد و نامناسب وسایل به دلیل زمان طولانی نشستن می باشند. به علاوه، کمبود وسایل مدرسه ممکن است همچنین دلیلی بر نشستن به صورت پوسچرهای نامناسب در کلاس باشد. پوسچر بد به دلیل وسایل نامناسب مدرسه، یکی از عوامل مهمی است که ممکن است باعث افزایش ریسک اختلالات اسکلتی- عضلانی گردد.

در مطالعاتی که در سال های اخیر در بین کشورهای متعدد انجام شده است، عدم تناسب بین ابعاد وسایل مدرسه و اندازه گیری های آنتروپومتری دانش آموزان گزارش شده است. مطالعات اخیر شیوع ناراحتی های اسکلتی عضلانی را در بین دانش آموزان گزارش داده اند. طراحی وسایل مدرسه یکی از عوامل مداخله گر در گسترش چنین نشانه هایی در میان دانش آموزان می باشد. در مطالعه ای که در بین دانش آموزان سنین ۱۱ تا ۱۴ ساله ی انگلیسی انجام شد مشخص نمود که طراحی وسایل مدرسه به طور معنی داری با درد در گردن، قسمت بالا و پایین کمر ارتباط دارد. در مطالعه ی دیگری که در نیوزلند بر روی دانش آموزان ۱۱ تا ۱۴ ساله انجام شد، مشخص گردید که ارتباط معنی داری بین علائم درد پایین کمر و گردن با ویژگی های صندلی وجود دارد. از طرف دیگر، این عدم تطابق باعث ایجاد اثرات منفی دیگری علاوه بر اثرات فوق در بین دانش آموزان می گردد. برای مثال، پوسچرهای نامناسب و نامطلوب نه تنها یادگیری را تحت تأثیر قرار می دهند بلکه اشتیاق یادگیری دانش آموزان را حتی در زمانی که درس های جالب و مهیج ارائه می شود، نیز کاهش می دهد.

درست ایستادن و نشستن به عنوان یکی از عوامل مهم در پیشگیری از اختلالات اسکلتی عضلانی مورد توجه می باشد. رفتار وضعیتی دانش آموزان به وسیله ی اجزای محیط کلاس، راهنمای طراحی میز و نیمکت مدارس مطابق با ابعاد بدن دانش آموزان ایرانی نظیر ویژگی های طراحی، روش آموزش، ساختار سازمانی کلاس و همچنین ابعاد آنتروپومتریکی دانش آموزان تحت تأثیر قرار می گیرد. استفاده از وسایل با طراحی مناسب منجر به کاهش خستگی و ناراحتی در وضعیت نشسته می شود. وسایلی که به دانش آموزان اجازه می دهند تا در یک دوره ی طولانی راحت بنشینند، تمرکز و یادگیری را نیز افزایش می دهند.

بنابراین طراحی مبتنی بر اندازه گیری های آنتروپومتری یکی از مباحث مهم در طراحی ارگونومیکی وسایل مدرسه می باشد . متأسفانه، بیشتر تحقیقات بر روی اصول طراحی میز و صندلی های محیط کار متمرکز شده اند و کمتر به طراحی مناسب میز و صندلی برای دانش آموزان توجه داشته اند، اگر چه به نظر می رسد که این وضعیت در مدارس بسیار وخیم تر می باشد. با وجود این، مطالعات متعددی اهمیت طراحی مناسب وسایل کلاس درس برای دانش آموزان را تأیید نموده اند. اما دسترسی به اطلاعات در خصوص اندازه گیری های آنتروپومتری، خصوصا برای دانش آموزان در ایران بسیار محدود می باشد.

الزامات ارگونومیکی عمومی برای میز و صندلی

از نقطه نظر اقتصادی و عملی بودن، ساخت میز و صندلی در اندازه های مختلف که برای تمام دانش آموزان مناسب باشد و تمام آنان را در بر گیرد مطلوب و ایده آل می باشد. هر چه تنوع اندازه های میز و صندلی کمتر باشد، بهتر است. از نقطه نظر ارگونومی، اندازه های پیشنهاد شده برای میز و صندلی ها بایستی طوری باشد که دانش آموزان قادر باشند در هنگام استفاده از آنها در وضعیت مناسب و راحت با راندمان بالا کار خود را انجام دهند.

مؤسسات آموزشی معمولا بر حسب سن سازماندهی می شوند تا بر حسب خصوصیات آنتروپومتریکی، بنابراین محدوده ی ابعاد و اندازه ی وسایل مدارس بایستی برای محدوده ای از ابعاد و اندازه های بدن که در کلاس های مختلف مدارس وجود دارند مناسب و مطلوب باشد. ابعاد آنتروپومتری مهم برای این طراحی ها عبارتند از:

ارتفاع نشستنگاه: ارتفاع نشستنگاه در خط مرکزی بلندترین نقطه ی جلوی محل نشستن اندازه گیری می شود. به عنوان یک اصل، افراد بلند قد خیلی راحت تر می توانند از صندلی کوتاه استفاده کنند تا افراد کوتاه قد از صندلی بلند. بنابراین، براساس ابعاد آنتروپومتریکی، معمولا توصیه می شود که ارتفاع نشستنگاه برابر با صدک ۵ ارتفاع رکبی در جامعه ی هدف در نظر گرفته شود با قابلیت تنظیم برای کفش ها.

عمق نشستنگاه: عمق مؤثر صندلی در خط مرکزی سطح نشستنگاه از لبه ی جلویی تا خطی که از پشتی صندلی به طور عمود فرود می آید اندازه گیری می شود. مقدار توصیه شده بر اساس صدک ۵ طول باسن – رکبی ۳ تعیین می شود. لبه ی پشتی نشستنگاه ممکن است به صورت دایره باشد با شعاع r2 که در این صورت نباید کمتر از ۴۰۰ میلی متر باشد.

حداقل پهنای نشستنگاه: حداقل پهنای صندلی در نقطه ای به فاصله ی ۱۵۰ میلی متری از خط عمود بر پشتی صندلی در خط مرکزی صفحه ی نشستنگاه اندازه گیری می شود.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ ارگونومی دانش آموزان (جامع)

⇐ پروژه طراحی ارگونومی میز و صندلی دانش آموزان

⇐ ارگونومی در مدارس (جامع)