ارزیابی عوامل مخاطره آمیز در محیط های شغلی و غیر شغلی

ارزیابی عوامل مخاطره آمیز در محیط های شغلی و غیر شغلی

فرمت: pdf تعداد صفحات: 9

اهداف آموزشی

پس از اتمام این بخش، قادر خواهید بود:

• نقش متخصص بهداشت حرفه ای، بهداشت صنعتی را به طور خلاصه بیان کنید.
• انواع روش های پایش و تجزیه در بهداشت صنعتی را به منظور تعیین میزان مواجهه کارکنان با عوامل فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی نام برده و تعریف کنید.
• درباره شیوه های مختلف ارزیابی عوامل ارگونومیکی بحث کنید.
• شیوه های مختلف کنترل مخاطرات بالقوه محیط کار را بازبینی نمایید.
• در مورد بهداشت صنعتی و پایش های پزشکی و تجزیه های مرتبط با مواجهة مؤثر درونی و بیرونی بحث کنید.

مقدمه

محیط شغلی را می توان به طور ساده به محلی، اعم از داخلی یا خارجی اطلاق نمود، که افراد برای کسب درآمد مالی و یا دیگر مزایا در آنجا کار می کنند. بهداشت حرفه ای یا صنعتی، بر مبنای چهار ضلعی پیش بینی، شناسایی، ارزیابی و کنترل عوامل تنش زای مرتبط با محیط های شغلی که ممکن است اثر زیان آوری بر کارگران یا دیگر افراد جامعه داشته باشند، بنا شده است. هر چهار ضلع فوق با هم مرتبط اند. در این بخش تأكيد بر برخی ابزارها، روش های اصلی و اعمال مربوط به ارزیابی های بهداشت صنعتی است.

محیط های شغلی توسط متخصصان بهداشت حرفه ای ارزیابی می شود که از سال ها پیش تاکنون اغلب با عنوان متخصصان بهداشت صنعتی از آنها نام برده می شود. افراد هنگام ارزیابی محیط های شغلی با دیدگاه های متعددی روبه رو هستند. ارزیابی شامل بررسی مقدماتی تأسیسات و پایش های کاربردی برای جمع آوری اطلاعات کمی و کیفی است.

پایش محیط کار شامل نمونه برداری و تجزیه برای جمع آوری، کشف، تشخیص (آشکارسازی)، شناسایی، و اندازه گیری مخاطرات بالقوه فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی موجود در محیط های کاری است، که کارکنان و دیگر افراد به طور بالقوه و یا بالفعل در معرض مواجهه با آنها هستند. کارشناسان بهداشت صنعتی اغلب به طور مستقیم یا غیرمستقیم با متخصصان بالینی نظیر پزشکان، پرستاران و متخصصان شنوایی سنجی در تعامل اند.

متخصصان بهداشت صنعتی در اغلب موارد با برخی از اصول کلی تکنیک های بالینی برای ارزیابی عوارض مواجهه بیش از حد کارگران با عوامل زیان آور (مانند افت شنوایی ناشی از مواجهه طولانی مدت با صداهای بالا) آشنا هستند. به علاوه متخصصان بهداشت صنعتی اثربخشی اقدامات کنترلی، نظير اعمال کاری، رفتار کاری، تجهیزات حفاظت فردی و سیستم تهویه در کاهش میزان مواجهه کارگران را نیز ارزیابی می کنند. همچنین در ارزیابی عوامل ارگونومیکی محیط کار به منظور تعیین تناسب بین کارگران و محیط کاریشان درگیر می شوند.

فعالیت های بهداشت صنعتی اغلب محدود به محیط های شغلی و صنعتی نبوده، بلکه فراتر از آن است، به عنوان مثال متخصصان و تکنسین های بهداشت صنعتی، ممکن است در بررسی های مربوط به کیفیت هوای داخل ساختمان (IAQ) در محیط های غیر شغلی نظیر منازل، مدرسه ها و دیگر محیط های غیر صنعتی نیز وارد شوند. از این رو، بسیاری از موضوعات ارائه شده در این بخش در محیط های شغلی، غیرشغلی، صنعتی و غیر صنعتی کاربرد دارند.

ارزیابی مواجهه

مواجهه شغلی

نمونه برداری و تجزیه عبارتست از: جمع آوری، کشف، تشخیص ( آشکارسازی)، شناسایی و اندازه گیری عوامل مورد نظر در اجزای تشکیل دهنده محیط از قبیل هوا، خاک و آب. در محیط های شغلی و غیرشغلی اعم از محیط های بسته یا رو باز، به منظور کشف، تشخیص و شناسایی عوامل فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی و اندازه گیری مقادیر آنها اغلب از هوا نمونه برداری می شود. هوا معمول ترین واسطه ای است که در محیط های شغلی و غیرشغلی، نمونه برداری و تجزیه می شود. در محیط های شغلی استنشاق هوای آلوده توسط کارگران به عنوان اصلی ترین مسیر ورود عوامل خارجی در نظر گرفته می شود به علاوه هوا به عنوان بستری برای ترازهای بالای صدا، دما و رطوبت نامتعارف و نیز انتقال دهنده انرژی تابش های یونیزان و غیر یونیزان عمل می کند.

از اطلاعات جمع آوری شده و تجزیه و تحلیل آنها برای ارزیابی مواجهه بالقوه و بالفعل شاغلان در معرض عوامل زیان آور محیط کار استفاده می شود. سپس مقادیر حاصله با حدود تماس شغلی (OEL) مقایسه خواهد شد تا مشخص شود که از حدود تماس قابل قبول فراتر رفته است یا خیر. در ایالات متحده، حدود مواجهه قابل قبول قانونی (PEL) توسط اداره ایمنی و بهداشت شغلی (OSHA) برای فعالیت ها و فرآیندهای غیر معدنی اعمال می شود. حدود مواجهه قابل قبول قانونی برای معادن، مقادیر حدود آستانه (TLV) هستند که توسط اداره ایمنی و بهداشت معادن (MSHA) وضع می شود. دیگر سازمان ها نیز حدود مواجهه شغلی را به عنوان راهنما وضع کرده اند. مهمترین آنها مقادیر حدود آستانه (TLV) و تراز مواجهة توصیه شده (REL) است، که به ترتیب توسط انجمن متخصصان بهداشت صنعتی دولت آمریکا (ACGIH) و انستیتوی ملی ایمنی و بهداشت شغلی آمریکا (NIOSH) تعیین شده اند.

در برخی موارد عاملی پایش می شود، بدون اینکه الزامی برای پیشگیری از مواجهه بیش از حد با آن وجود داشته باشد. به عنوان مثال شدت روشنایی ارزیابی شده با مقادیر توصیه شده به عنوان راهنما مقایسه شود، تا از مناسب بودن میزان روشنایی (نه ناکافی یا بیش از حد بودن آن) اطمینان حاصل شود. خلاصه ای از برخی راهبردهای مرتبط با ارزیابی میزان مواجهه و محاسبات مربوط به میانگین وزنی زمانی (میانگین زمانی که به منظور مقایسه با حدود مواجهه شغلی به کار می روند، در ضميمه الف بیان شده است. ضميمه ب نیز مثالی از طرح کلی یک گزارش بهداشت صنعتی (اطلاعاتی که باید در آن مستندسازی و گزارش شوند) را نشان می دهد.

برای مشخص کردن نوع پایشی که در محیط کار انجام می شود، نمونه برداری و تجزیه را به دسته های مختلفی طبقه بندی می کنند. این طبقه بندی ها بر مبنای زمان، محل، روش جمع آوری (نمونه برداری)، کشف (آشکارسازی)، تشخیص، شناسایی و اندازه گیری (تجزیه) انجام می شود و هر کدام اهداف و کاربرد خاصی در ارزیابی محیطهای شغلی و تعیین درجه مواجهه کارگران با عوامل مختلف، دارند.

الف) نمونه برداری آنی یا قرائت مستقیم

نمونه برداری مستقیم

نمونه برداری آنی عبارتست از جمع آوری یک نمونه در مدت زمان کوتاه از چند ثانیه تا کمتر از ده دقیقه. اصلی ترین مزیت نمونه برداری آنی این است که نمونه برداری و تجزیه، همزمان انجام شده و نتایج آن به طور مستقیم بر روی وسایل نمونه برداری قرائت می شود. نتایج این نوع نمونه برداری را قرائت مستقیم می نامند. شاید بتوان گفت نمونه برداری قرائت مستقیم گزینه مناسبی برای نمونه برداری از آلاینده های محیط کار است. به تازگی نیز وسایلی طراحی و ساخته شده، که در پایشهای مداوم یا طولانی مدت (قسمت ب) نتایج را به طور مستقیم و آنی و بدون نیاز به تجزيه آزمایشگاهی و تأخیرهای مربوط به آن نمایش می دهد. به علاوه هدف اصلی از نمونه برداری قرائت مستقيم، نشان دادن فوری و بی درنگ میزان یک عامل در یک مقطع زمانی خاص است.

نمونه برداری قرائت مستقیم دارای کاربردهای متعددی است. کاربرد اصلی آن هنگامی است که به اطلاعات اولیه در مورد میزان یک عامل، در یک مقطع زمانی یا موقعیت خاص نیاز باشد.

از نمونه برداری قرائت مستقیم به منظور غربالگری محیط برای شناسایی عوامل و اندازه گیری سطوح آنها استفاده می شود. این مسئله برای پیگیری پایش ها و تعیین این که آیا انجام نمونه برداری جامع توجيه دارد یا خیر، اهمیت زیادی دارد. در فعالیت های کوتاه مدت با فرایندهای ایزوله شده خاص که پیش بینی می شود میزان عوامل در حداکثر مقدار بوده و یا نسبت به آن ظن و گمان وجود دارد نیز نمونه برداری به شیوه قرائت مستقیم می تواند مفید باشد.

ب) نمونه برداری مداوم یا طولانی مدت

نمونه برداری مداوم به جمع آوری مداوم نمونه در یک دوره زمانی طولانی مدت، بیشتر از 10- 15 دقیقه تا چندین ساعت گفته می شود. در نمونه برداری طولانی مدت، پایش، بطور مداوم صورت می گیرد. به این معنا که جمع آوری نمونه در یک دوره زمانی طولانی مدت انجام می شود. این مورد اغلب برای ارزیابی شیفت های کاری 8 ساعته کاربرد داشته، زیرا حدود مواجهه شغلی، اغلب بر مبنای دوره تماس 8 ساعته تدوین شده اند. بنابراین حالت ایده آل آن است که نمونه برداری، تمام مدت زمان شیفت کاری را پوشش دهد. برای این منظور راهبردهای متعددی را می توان اتخاذ کرد. به عنوان مثال نمونه برداری بی درنگ با شروع شیفت کاری آغاز و تا انتهای شیفت ادامه پیدا کند. در این صورت تجزیه نمونه، یک مقدار واحد را به عنوان میزان آن عامل در طی شیفت کاری نشان می دهد. این مقدار تلفیقی از مقادیر مختلف و نوسانهای آن عامل در طی یک شیفت کاری است. به هر حال این مقدار هیچ گونه اطلاعاتی در مورد نوسانهای زمانی عامل مورد بررسی (از نظر بالاتر، پایین تر و یا غیر قابل تشخیص بودن در دوره های زمانی کوتاه تر) در شیفت 8 ساعته را ارائه نمی دهد. به علاوه هیچ یافته ای نیز در مورد مقدار آن عامل در مقاطع زمانی و مکانی خاص در طی شیفت کاری ارائه نمی شود.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

• نمونه برداری فردی
• نمونه برداری محیطی
• نمونه برداری فعال و غیرفعال
• نمونه برداری فردی
• نمونه برداری حجمی
• نمونه برداری گراب
• ارزیابی داخلی یا ارزیابی موثر مواجهه کارکنان از طریق پایش پزشکی
• و …

حتما بخوانید:

⇐ راهبردهای نمونه برداری در بهداشت صنعتی

⇐ نمونه برداری فردی و محیطی با پمپ و فیلتر غشایی PVC

⇐ اصول نمونه برداری و اندازه گیری غلظت آلاینده ها در هوا