ارزیابی سطح فرهنگ ایمنی کارکنان پمپ بنزین های سطح شهر تهران

ارزیابی سطح فرهنگ ایمنی کارکنان پمپ بنزین های سطح شهر تهران

فرمت: PDF  تعداد صفحات: 8

آنیا اباذری، مصطفی پویاکیان، محمدجواد جعفری، عباس علیپور
۱- کارشناس ارشد مهندسی بهداشت حرفه ای، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران،
۲- استادیار گروه مهندسی بهداشت حرفه ای، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران.
3- استاد گروه مهندسی بهداشت حرفه ای، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران
٤- استادیار گروه اپیدمیولوژی و آمار زیستی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده:

سابقه و هدف: شرکت پخش فراورده های نفتی منطقه تهران، این استان را به ۱۳ ناحیه و شهر تهران را به پنج ناحیه تقسیم کرده است. بر اساس آمار سال ۱۳۹۵ در شهر تهران ۱۵۷ جایگاه عرضه بنزین وجود داشته و در حدود ۱۸۰۰ نفر در این جایگاه ها مشغول به کار بوده اند. آمار حوادث حریق و انفجار در پمپ بنزین ها در ایران و خارج از کشور نیاز اساسی این صنعت به سیستم ایمنی قوی، فرهنگ و نگرش صحیح افراد و جامعه و همچنین آشنایی با خطرات احتمالی که در اثر بی احتیاطی افراد ممکن است منجر به حوادث جبران ناپذیری بشود را توجیه می نماید.

روش بررسی: برای نمونه گیری، جایگاه ها به نواحی پنجگانه تقسیم بندی شده، سپس تعداد نمونه ها در هر جایگاه به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. پرسشنامه اعتباربخشی شده بین ۳۹۶ نفر از کارکنان عرضه بنزین سطح شهر تهران توزیع شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده های پژوهش از نرم افزارهای SPSS نسخه ۲۱ و Stata ویرایش ۱۳ استفاده گردید.

يافته ها: میانگین نمره کل فرهنگ ایمنی و نمرات هر یک از ابعاد فرهنگ ایمنی در محدوده نسبتا قوی قرار دارند. بیشترین نمره میانگین کل فرهنگ ایمنی، مربوط به بعد آموزش و تبادل اطلاعات بوده و کمترین میانگین نمره مربوط به بعد محیط حمایتی بوده است.

نتیجه گیری: سطح فرهنگ ایمنی کارکنان جایگاه های بنزین شهر تهران نسبتا بالا بوده و در ابعاد مختلف قابل ارتقاء می باشد. بین نمره هریک از ابعاد پنج گانه فرهنگ ایمنی و نمره کل با سن، سطح تحصیلات، سابقه کاری و تعداد دوره آموزشی رابطه آماری معناداری وجود ندارد.

کلمات کلیدی: فرهنگ ایمنی، پمپ بنزین، پرسشنامه، تهران.

مقدمه

استان تهران و حومه با وسعت حدود ۱۲,۹۸۱ کیلومتر مربع بنابر به تقسیم بندی شرکت پالایش و پخش فراورده های نفتی به ۱۳ ناحیه تقسیم می شود و شهر تهران پنج قسمت از آن را شامل می گردد، نواحی مرکز، شمال، شرق، غرب و جنوب و ری در این تقسیم بندی قرار دارند که هر کدام به تفکیک تعدادی از جایگاه های سوخت را دربر می گیرند، جایگاه های سوخت ارائه دهنده انواع سوخت از نوع بنزین، گاز CNG و گازوئیل می باشد که در انواع تک منظوره، دو و سه منظوره تقسیم بندی می شوند. در مجموع در تهران در زمان انجام مطالعه (۱۳۹۵) حدود ۱۵۷ جایگاه، عرضه بنزین را در مناطق پنج گانه شهر تهران بر عهده داشتند [1]. دلایلی همچون آمار بالای حوادث حریق و انفجار در جایگاه های سوخت در داخل و خارج از کشور و نیز آگاهی و نگرش پایین کارکنان و مدیران جایگاه ها از ایمنی و خطرات احتمالی جایگاه های سوخت، نیاز اساسی این بخش خدماتی را به مطالعات عمیق تر و بیشتر توجیه می نماید[۲]. فرهنگ ایمنی مجموعه ای از باورها، هنجارها، انگیزه ها و نقش ها و عملکردهای اجتماعی و فنی است که موجب کاهش رویارویی کارکنان، مدیران، مصرف کنندگان و عموم مردم با شرایط خطرناک و صدمه رسان می شود[۳].

سازمان ایمنی و بهداشت ایالات متحده امریکا (OSHA) نیز فرهنگ ایمنی را بدین صورت تعریف می کند که فرهنگ ایمنی از باورها، روش ها و نگرش های موجود در یک گروه قوی تشکیل شده است و رفتار آنها را شکل می دهد. در یک فرهنگ قوی ایمنی، تک تک افراد نسبت به ایمنی احساس مسئولیت می کنند. فرهنگ، بایدها و نبایدها را مشخص می کند و قالب رفتاری سازمان را تشکیل میدهد[۴]. با استناد به این تعریف می توان گفت که فرهنگ هر سازمان خاص خود آن بوده و با سایر سازمان ها می تواند متفاوت باشد. طبیعی است که فرهنگ سازمانی در راه و روش انجام امور مختلف تاثیرگذار است و وقتی هدف امور ایمنی باشد، فرهنگ مورد نظر فرهنگ ایمنی خواهد بود[۵]. هدف از این مطالعه ارزیابی فرهنگ ایمنی کارکنان پمپ بنزین های پنج منطقه شهری تهران با پرسشنامه روان سنجی شده در سال ۱۳۹۵ بود. در این مطالعه به صورت اختصاصی نمره فرهنگ ایمنی در هر یک از ابعاد آن تعیین شده و رابطه عوامل دموگرافیک با نمره کلی فرهنگ ایمنی بررسی گردید. در نهایت راهکارهایی برای ارتقا نمره فرهنگ ایمنی در جایگاه ها براساس متغیرهای مورد مطالعه ارائه شده است.

مواد و روش ها

جامعه مورد بررسی کارکنان توزیع سوخت (پمپ چی)، جایگاه های عرضه بنزین شهری منطقه تهران بودند. شرط ورود به مطالعه داشتن حداقل یک سال سابقه کار بود. زیرا این احتمال وجود داشت که افراد با تجربه کاری کمتر از یک سال به مراحل کاری شغلی خود تسلط و آگاهی کاملی نداشته باشند. گذراندن حداقل یک بار آموزش عملی ایمنی و آتش نشانی که مدارک آن در پرونده کاری کارکنان موجود باشد، شرط دیگر ورود به مطالعه بود. طبق برنامه کاری بر تکمیل پرسشنامه ها نظارت شد و توزیع پرسشنامه ها توسط خود محقق انجام گرفت. ابتدا پرسشنامه اعتباربخشی شده و جامعه آماری محاسبه گردید. سپس پرسشنامه اعتبار بخشی شده در بین نمونه آماری از کارکنان جایگاه های عرضه بنزین سطح شهر تهران توزیع و داده ها جمع آوری شد.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ ارزیابی فرهنگ ایمنی و عوامل موثر بر آن در معدن

⇐ شناسایی و ارزیابی فرهنگ ایمنی، بهداشت و محیط زیست

⇐ ارتقا فرهنگ ایمنی، بهداشت و محیط زیست (HSE)

⇐ ارزیابی و ارتقا فرهنگ HSE در صنعت ریخته گری