ارزیابی ریسک ناشی از صدای توربوکمپرسور

ارزیابی ریسک ناشی از صدای توربوکمپرسورهای تقویت فشار گاز

تهیه و تنظیم: مهندس سهراب خالقی

فرمت: PDF   تعداد صفحات: 11

فهرست:

• چکیده
• مقدمه
• میزان مجاز تراز فشار صوت
• روش تحقیق
• نمونه عملی اندازه گیری صدا + جدول تراز فشار صوت + نقشه صوتی
• آنالیز فرکانسی اندازه گیری شده
• بحث بر روی نتایج
• نتیجه گیری
• مراجع

چکیده

این مطالعه ارزیابی تراز شدت صوت توربو کمپرسورهای ایستگاه های تقویت فشار منطقه 8 عملیات انتقال گاز با استفاده از دستگاه 1358-TES است که دارای آنالیز اوکتاو باند 1/1 و 1/3 بوده و تحت قوانین 9001 ISO کالیبره و مورد تایید شرکت ملی گاز ایران می باشد. با اندازه گیری تراز شدت صوت در اطراف محل قرارگیری این تجهیزات به بررسی وضع موجود تراز شدت صوت و میزان مواجهه کارگران پرداخته شد و مشخص شد که در ایستگاه های بزرگ، تراز شدت صوت از میزان استاندارد بسیار بالاتر بوده و ریسک قرار گیری کارگران در معرض آن، بالاست، لذا راهکارهای کاهش ریسک مواجهه، در سه شاخه فنی – مهندسی، مدیریتی و اجرای برنامه حفاظت از شنوایی (HCP) پیشنهاد شد. استفاده از جاذب صوتی، سایلنسر و موانع صوتی از جمله راهکارهای فنی مهندسی قابل اجراست. چرخش شغلی، اتخاذ تصمیمات مناسب در جهت تعمیرات به موقع و تعویض قطعات و تجهیزات مستهلک نیز از جمله راهکارهای مدیریتی است.

 مقدمه

مواجهه با صدا بیشترین فاکتور ریسک تکرار را در صنایع دارد که کارگران با آن مواجه هستند و سلامتی شان در خطر است. افت شنوایی در اثر قرار گرفتن در معرض صدا، تحت عنوان افت شنوایی شغلی نیز شناخته می شود و از مواجهه مستمر با ترازهای صوتی زیاد ناشی می شود. افت شنوایی شغلی عامل یک سوم تمام بیماری های ناشی از شغل در سراسر اتحادیه اروپاست [1]. صدا مزمن ترین آلاینده فیزیکی در محیط اطراف انسان است، خصوصا در کشورهای پیشرفته که مدل های اجتماعی و ساختارهای اقتصادی و توسعه اقتصادی و رشد جمعیت، فاکتورهای کلیدی در افزایش آلوگی صدا می باشد. قرار گرفتن در معرض سر و صدا می تواند باعث ریسک های بهداشتی و ایمنی کارگران شود. مشخص شده است که سر و صدا هم صدای افراد و هم صدای هشدار دهنده را می پوشاند، ضمن اینکه مشکلات شنوایی برای کارگرانی که در محیط های پر سر و صدا با ترازهایی بیش از 85 دسی بل سرو کار دارند، مشخص شده است. صدا با مهمترین فاکتور کنترلی خود یعنی تراز شدتش بیان و اندازه گیری می شود. اما فاکتورهای دیگری نیز مثل طول زمان مواجهه، فرکانس، طيف، مواجهه و توزیع آن در روز کاری نیز معمولا در نظر گرفته می شوند [2].

به عنوان یک نمونه علمی، افت شنوایی که بیش از 25 دسی بل در فرکانس های 500، 1000 و 2000 هرتز نباشد، به شخص اجازه شنیدن یک محاوره را می دهد اما با افزایش افت شنوایی به بیش از 25 دسی بل، فرد به عنوان معلول شناخته می شود[3]. برخلاف دیگر آلاینده های محیط کار، اثرات سر و صدا ممکن است به سرعت قابل تشخیص نباشد، ضمن این که انباشتگی آن می تواند منجر به آسیب های جسمی، روانی و اجتماعی شود. بهترین اثر مطالعه شده از قرار گیری بیش از اندازه در معرض سر و صدا، از دست دادن شنوایی است. اما مشکل اساسی این است که افرادی که در معرض سر و صدا قرار دارند به ندرت از اثرات این مشکل خود، که به آرامی ایجاد می شود اما پیش رونده است، آگاه اند[4] .

در مطالعه ای دیگر رابطه ی معنی داری بین کارگران در معرض سر و صدای محیطی بیش از حد استاندارد و افت شنوایی شغلی مشاهده شده است. یک تاثیر از قرار گرفتن در معرض سر و صدای بالاتر از استاندارد، افت شنوایی القایی سر و صدا (NIHL) است. کارگرانی که از NIHL رنج می برند از عدم توانایی صحبت کردن معمولی با دیگران دچار مشکل می شوند و محدودیت هایی در توانایی درک هشدارهای صوتی محیطی دارند که سلامتی آنها را به خطر می اندازد و ریسک کار کردن در محیط کاری را برای آنها بالا می برد[5].

بطور خلاصه اثرات سر و صدا بر بدن انسان از چند جنبه مورد توجه است که عبارتند از: صدمه به دستگاه شنوایی، تداخل در مکالمه، اثر روی اندام بینایی، اثر بر سیستم تعادلی، ناراحتی اجتماعی، اثرات عصبی، اثر ذهنی سر و صدا، اثر روی الکترولیتها، اثرات روانی، اثرات فیزیولوژیکی و اثرات جانبی شامل کاهش راندمان و افزایس ریسک حوادث [6].

از طرف دیگر، از بین بردن صدای اضافی در محیط کار فقط یک وظیفه ی قانونی شرکت ها نیست، بلکه این جزو جذابیت های بازاری سازمان یا شرکت محسوب می شود. یک محیط ایمن تر و سالمتر باعث کاهش احتمال غیبت کارگران از سر کار، کاهش حادثه و کارایی کارگران و در نهایت ذخیره منابع خواهد شد. دیدگاه کلی برای کاهش ریسک موجود در محیط کار شامل فرایند سه مرحله ای و سیستماتیک زیر است: ارزیابی های ریسک، اتخاذ مکانیسم های جلوگیری یا کنترل ریسک هاو سرانجام پایش های دوره ای و اصلاح اثر بخشی مکانیزم های اتخاذ شده است [1].

برای اینکه تشخیص بدهیم که یک کارگر در معرض تراز شدت صوت ویژهای قرار دارد یا نه و مقایسه آن با محدودیت های قانونی وضع شده، لازم است تا یک ارزیابی ریسک مطمئن و شایسته انجام شود. اما انجام این کار با محدودیت و مشکلاتی روبروست که عبارتند از: ترازهای صوتی متغیر فضایی و گذرا، ویژگی های آکوستیک منبع صدا، تغییرات زمان و میزان مواجهه کارگران و محدودیت در تعداد و زمان اندازه گیری های صدا که نیاز به صرف هزینه و بعضا اختلال در روند تولید دارد [7].

با توجه به اهمیت فرآیند اندازه گیری صدا و ملاحظات عدم قطعیت در آن، سازمان بین المللی استاندارد (ISO) یک نسخه استاندارد تصحیح شده تحت عنوان 9612: 2009 ISO منتشر کرده است که در آن سه استراتژی برای تشخیص و ارزیابی میزان مواجهه صدای روزانه ی شغلی پیشنهاد داده است [8]. این نسخه جدید برای غلبه بر مشکلات ناشی از عدم شایستگی تخمین های نسخه قبلی در زمینهي عدم قطعیت بوجود آمده است که خصوصا در مورد اندازه گیری های نمونه های کوچک و نمونه های با تغییرات زیاد صوت ناکارآمد بودند. چندین مطالعه در خصوص قوانین اساسی که استاندارد تصحیح شده می بایست بر اساس آن باشد بحث کرده اند. استراتژی های مورد بحث استاندارد ISO 9612 : 2009 عبارتند از:

1. اندازه گیری بر پایه وظیفه (TBM)،
2. اندازه گیری بر اساس شغل (JBM) و
3. اندازه گیری کل روز (FDM).

روش کار با این استاندارد بصورت دو مرحله ای است، به این صورت که در مرحله ی اول محیط کاری انتخاب می شود و در مرحله ی دوم انتخاب و اجرای عملیات اندازه گیری و محاسبات آن انجام می شود[9]. اندازه گیری تراز شدت صوت منبع می تواند با چندین روش بیان شود که متداولترین آن اندازه گیری تراز فشار صوت در یک فاصله مشخص از منبع است که با استفاده از یک دستگاه انجام می شود و واحد آن دسی بل است. ماکزیمم میزان مواجهه ی ذکر شده توسط استانداردهای مختلف متفاوت است. ضمن اینکه حدود مجاز بر اساس تراز فشار صوت و میزان نصف شدن مدت مواجهه بر اساس قاعده 5 دسی بل و قاعده 3 دسی بل تدوین می گردد. در کشور ما این استانداردها توسط کمیته فنی بهداشت حرفه ای ایران تعیین می شوند. در جدول 1 حداکثر میزان مواجهه ی مجاز تراز فشار صوت آمده است.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ ارزیابی صدا در صنعت Noise Assessment

⇐ ترازهای ارزیابی صدای محیط کار

⇐ ارزیابی صدا در محیط کار دکتر گلمحمدی