ارزیابی کمی ریسک در صنایع فرایندی

ارزیابی کمی ریسک در صنایع فرایندی

Quantitative Risk Assessment in Process Industries

تهیه و تنظیم:دکتر اسماعیل زارعی

تعریف ریسک:

• ریسک: نرخ آسیب هاي وارد شده به سیستم
• پیامد: شدت آسیب هاي وارد شده در اثر وقوع حوادث
• تکرارپذیري: تعداد دفعات رخداد حادثه در یک بازه زمانی مشخص

مراحل ارزیابی ریسک:

مراحل ارزیابی ریسک

تعیین اهداف ارزیابی ریسک

تعیین اهداف ارزیابی ریسک

هدف هاي مرسوم از ارزیابی ریسک

• اولویت بندي مخاطرات
• طرح ریزي واکنش اضطراري
• ارائه راهکارهاي مناسب در جهت کاهش ریسک
• برآورد مناسب از هزینه هاي بیمه
• جانمایی واحدهاي فرآیندي (Layout)
• موقعیت یابی واحدهاي فرآیندي (Siting)

شرح واحد فرایندی تحت بررسی

شرح واحد فرایندی تحت بررسی

• نقشه هاي عملیاتی شامل: PFD’s و P&ID’s
• نقشه هاي جانمایی (Layout)
• شرح فرآیند
• معیارهاي ایمنی (Safety Philosophy)
• خواص فیزیکی مواد موجود در فرآیند
• خواص سمیت و اشتعال زایی مواد

خواص مواد موجود در فرایند:

• استفاده از MSDS
• استفاده از نرم افزار CAMEO
• استفاده از بانک اطلاعاتی نرم افزارهاي شبیه ساز فرآیند
• استفاده از مراجع معتبر و تایید شده

منابع استخراج خواص مواد:

Hazardous Chemicals Handbook”, Carson and Mumford, 2ndEd, 2002.
“Handbook of Hazardous Chemical Properties”, Cheremisinof, 2000.
“NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards”
“CAMEO” Software

شناسایی مخاطرات Hazard Identification:

• مرور ایمنی (Safety Review)
• آنالیز چک لیست (Checklist)
•  آنالیز پرسش (What/If)
• تحلیل مواد موجود در فرآیند و شرایط عملیاتی
• تجزیه تحلیل مقدماتی خطر (PHA)
• مطالعه مخاطرات و راهبري (HAZOP)
• تجزیه تحلیل خطا و آثار ناشی از آن (FMEA)
• تحلیل علت پیامد (CCA)

تحلیل مواد موجود در فرایند و شرایط بحرانی:

موادي که در یک فرایند مورد استفاده قرار می گیرند و یا تولید م یشوند، عامل مهمی در تشخیص مخاطرات موجود در فرایند می باشند. دو خصوصیت مهم که در ایجاد مخاطرات تأثیرگذار هستند، سمیت و اشتعال پذیري مواد م یباشد. هر جایی از فرایند که یک ماده سمی یا اشتعال پذیر موجود است، قابل بررسی بوده و می تواند منشأ ایجاد خطر باشد. خواص فیزیکی ماده همچون میزان واکنش دهی و فراریت نیز می تواند معیاري از خطرساز بودن مواد پس از رهایش در محیط باشد.

پس اولین قدم در تشخیص مخاطرات، جمع آوري خواص فیزیکی و شیمیایی مواد همچون معیارهاي سمیت، اشتعال پذیري، فراریت و واکنش دهی مواد موجود در فرایند است. شرایط عملیاتی واحد نیز در تشخیص مخاطرات بالقوه در یک واحد، عوامل مهمی هستند. هر جا که فشار و دما بالاتر است احتمال ایجاد حوادثی مانند نشتی بیشتر م یشود.

• آیا در این بخش ماده سمی موجود است؟ میزان سمیت آن چقدر است؟
• آیا در این بخش ماده اشتعال پذیر موجود است؟ اشتعال پذیري آن در چه حدي است؟
• فراریت و واکنش دهی مواد سمی و اشتعال پذیر چقدر است؟
• فشار و دماي مواد در این بخش چقدر است؟
• در صورت رهایش مواد آیا مقدار قابل توجهی از مواد در محیط تخلیه می شود یا خیر؟

مطالب زیر را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

• تعیین سناریوهای معتبر Credible Scenarios

• نحوه تعریف سناریو در نرم افزار

• مدلسازی پیامد Consequence Modeling

• دسته بندی حوادث فرایندی Process Accident Classification

• رویه ارزیابی پیامد Consequence Assessment

• مدل انتشار PHAST

• انتشار گازهای سمی Toxic Dispersion

• انواع آتش و انفجار

• تخمین تکرار پذیری سناریو و حوادث منتج Frequency Estimation

•  محاسبه ریسک و ارائه آن Risk Calculation and Presentation

حتما بخوانید:

⇐ ارزیابی پیامد در صنایع فرایندی

⇐ مدلسازی پیامد حوادث فرایندی به کمک نرم افزارهای PHAST و ALOHA

⇐ ایمنی فرایندهای ظروف تحت فشار

⇐ مدلسازی پویای ریسک, حوادث و خطای انسانی در سیستم های فرآیندی

⇐ نرم افزارهای مدل سازی حوادث