ارزیابی ریسک بهداشتی مواجهه با غبارهای کادمیوم و باریوم

ارزیابی ریسک بهداشتی مواجهه با غبارهای کادمیوم و باریوم

فرمت: PDF   تعداد صفحات: 12

چکیده

آلودگی گرد و غبار حاصل از منابع طبیعی و فعالیت های صنعتی حاوی فلزات سنگین است که می تواند اثرات نامطلوبی بر سلامت انسان داشته باشد. از اهداف انجام این پژوهش اندازه گیری وزن غبار ریزشی و فلزات سنگین کادمیوم و باریوم و ارزیابی ریسک بهداشتی این دو فلز در فصل تابستان سال ۱۳۹۷ در اطراف صنایع شیشه، خاک چینی، کاشی و سرامیک می باشد. برای انجام این پژوهش از تله های غبارگیر از نوع چمنی برای جمع آوری غبار در اطراف صنایع مذکور استفاده شد. با استفاده از تکنیک زمین – آمار کریجینگ در نرم افزار 11 surfer پهنه بندی وزن غبار ریزشی در ایستگاه های مختلف انجام شد. برای اندازه گیری کادمیوم و باریوم موجود در غبار از دستگاه ICP– MS استفاده گردید. سپس با استفاده از فرمول پیشنهادی EPA ارزیابی ریسک بهداشتی انجام شد. نتایج نشان داد بیشترین وزن غبار ریزشی در نواحی پایین دست صنایع مورد بررسی است. نتایج آنالیز فلزات سنگین نشان داد، غلظت میانگین کادمیوم و باریوم در غبار ریزشی به ترتیب 4.03 و 517.4 میلی گرم بر کیلوگرم است. نتایج ارزیابی ریسک بهداشتی نشان داد ریسک های سرطانی و غیر سرطانی باریوم و کادمیوم غبار ریزشی قابل قبول است. به عنوان یک نتیجه گیری کلی، هرچند طبق مطالعات انجام شده خطرات غبار ریزشی بر سلامتی انسان بسیار بالا می باشد ولی خطرات سلامتی ناشی از مواجهه پوستی، گوارشی و استنشاقی با دو فلز کادمیوم و باریوم پایین است.

مقدمه

بررسی ارتباط میان رشد اقتصادی و کیفیت محیط زیست، نقش مهمی در ترسیم چشم انداز توسعه بهینه اقتصادی در کشور ایفا می کند. رشد اقتصادی می تواند زمینه ارتقاء سلامت را فراهم آورد، اما در صورت عدم اتخاذ سیاست های مناسب، آلودگی های ناشی از رشد اقتصادی می تواند تاثیر منفی بر سلامت داشته باشد [۱]. امروزه سهم صنایع و معادن در ایجاد آلودگی هوا به طور چشمگیری رشد پیدا کرده است. کارشناسان محیط زیست بر این باورند بعد از صنایع خودروسازی، صنایع کانی های غیر فلزی نظیر کاشی و سرامیک، سیمان، شیشه و غیره و صنایع فلزی نظیر فولاد، روی، مس و غیره متهم ردیف اول آلودگی هوا در حوزه صنایع معدنی هستند.[۲]

آثار زیست محیطی انتشار، انتقال و رسوب گرد و غبار از اوایل دهه ۱۹۹۰ به یک نگرانی تبدیل شده است. این آثار ممکن است تا فاصله ۴۰۰۰ کیلومتری از منبع اصلی تداوم داشته باشد و سبب بروز آثار نامطلوب زیستی و بروز خسارات فراوان در زمینه های کشاورزی، صنعتی، حمل و نقل و سیستم های مخابراتی شود. گرد و غبار نقش مهمی در انتقال آلاینده های زیست محیطی به ویژه آنهایی که نوسانات اندک و حلالیت أبی پایینی دارند و چسبیده به ذرات خاک باقی می مانند، بر عهده دارد [۳].

مواجهه با گرد و غبار و عناصر آن به سه طریق گوارشی از طریق ترسیب تر و خشک ذرات بر روی درختان، علفزارها، محصولات کشاورزی، بسترهای آبی و مصرف آن توسط انسان ها و جانوران، پوستی از طریق چسبیدن ذرات به پوست و استنشاقی از طریق بینی، شش ها و جذب آنها به درون بافت ریه امکان پذیر است [۴].

با ورود فلزات سنگین در بدن انسان به سه روش ذکر شده، در بافت چربی تجمع یا در سیستم گردشی رسوب می یابند و عوارض نامطلوب بهداشتی نظیر بیماری های تنفسی و قلبی – عروقی و در نهایت مرگ پدیدار می گردد. کادمیوم به عنوان مهمترین فلز سنگین از دیدگاه مخاطرات بهداشتی، باعث اثرات حاد نظير اسهال، استفراغ، درد شدید معده با اثرات مزمن نظير شکستگی استخوان، ناباروری، ایجاد سرطان در اثر موتاسيون، اختلالات روانی، آسیب به سیستم اعصاب مرکزی و ایمنی بدن می شود. باریوم به عنوان یک فلز قلیایی، در استخوان ها جایگزین کلسیم شده و رسوب می نماید، علاوه بر این، باریوم موجب انقباض عروق، افزایش فشار خون و ایجاد سمیت در سیستم عضلانی می شود (۷) اثرات نامطلوب فلزات سنگین گرد و غبار بر روی سلامتی انسان در بسیاری از مطالعات مستند شده است از جمله مطالعه یو و همکاران (۲۰۱۵) در مطالعه ای که به ارزیابی ریسک بهداشتی فلزات سنگین باریوم، کبالت، کروم، مس، منگنز، نیکل، سرب، وانادیوم و روی غبار ریزشی در خیابان شهرهای صنعتی در چین پرداختند و نتایج آن ها نشان داد ریسک های غیر سرطانی کلیه فلزات سنگین غبار ریزشی به استثناء کروم در سطوح ایمن می باشد. ریسک های سرطانی کبالت، کروم و نیکل در محدوده قابل قبول به دست آمد [۵].

زنگ و همکاران (۲۰۱۰) در مطالعه ای به ارزیابی ریسک بهداشتی مواجهه با فلزات سنگین غبار ریزشی خیابان های نزدیک صنایع ذوب روی در شمال چین پرداختند و نتایج آنها نشان داد کودکان پتانسیل ریسک بهداشتی غیر سرطانی بالاتر از یک برای سرب و نزدیک به یک برای کادمیوم تجربه می کنند. همچنین نتایج آنها نشان داد ریسک های سرطانی کادمیوم به علت مواجهه پایین به طريق استنشاقی، پایین است [۶].

با توجه به اینکه تاثیرات فلزات سنگین موجود در غبار ریزشی بر روی سلامت انسان به لحاظ مکانی بسیار متفاوت می باشد، انجام این تحقیق این ضرورت را ایجاب می کند که تاثیر فلز سنگین کادمیوم و باريوم غبار ریزشی اطراف صنایع کانی های غیر فلزی به ویژه شیشه، خاک چینی، کاشی و سرامیک به چه صورتی می باشد. آیا منطقه مورد مطالعه از نظر ایجاد بیماری های سرطانی و غیر سرطانی توسط کادمیوم و باریوم در معرض خطر است؟ کدام یک از گروه های سنی بیشتر در معرض خطر بیماری های سرطانی و غیر سرطانی هستند؟ سهم کدام روش مواجهه با فلزات سنگین در افزایش بیماريهای سرطانی و غیرسرطانی بیشتر است؟ موارد مذکور سوالاتی هستند که در پایان این پژوهش به آنها پاسخ داده می شود.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ بیماریهای ناشی از بریلیوم و کادمیوم و ترکیبات سمی آن

⇐ سم شناسی کادمیوم

⇐ ارزیابی پزشکی اثرات کلیه در مواجهه با کادمیوم