ارزیابی ریسک ایمنی، بهداشت و محیط زیست فرایند مدیریت پسماند شهری با روش FMEA

فرمت: PDF تعداد صفحات: 10

تهیه و تنظیم: یوسف بابایی مسدرقی، محمد ابری، مهدی معصومی، سعید رمضانی

خلاصه زمینه و هدف: در جوامع امروزی مدیریت پسماندهای کلانشهرها امری بسیار جدی بوده و سلامت افراد درگیر و همچنین مسئله حفظ محیط زیست با توجه به مخاطرات موجود، لزوم شناسایی ریسک های جدی را در این فرایند می طلبد. مدیریت موفق ریسکها نیازمند شناسایی ریسک و ارزیابی اندازه بزرگی ریسک و اجرای استراتژی های پاسخ به ریسک است. تحقیق پیش روی با هدف شناسایی و ارزیابی ریسک های مرتبط با مسائل ایمنی و بهداشتی و زیست محیطی و ارائه راهکارهای فنی و مدیریتی به منظور کاهش و یا حذف این ریسکها در فرایند مدیریت پسماندهای شهری در یکی از مناطق شهرداری تهران صورت گرفت.

روش بررسی: جهت اجرای مطالعه، تیمی متشکل از متخصصان اجرایی و مسئولین ایمنی ایستگاه جمع آوری و بازیافت زباله، تشکیل و بازدید میدانی از پروژه مورد نظر صورت گرفت. شناسایی خطرات با استفاده از چک لیست شناسایی خطرات در فعالیت های مشخص شده توسط تیم کارشناس انجام گردید سپس با استفاده از روش FM&EA مؤلفه های احتمال، شدت و کشف وقوع نقص تعیین و عدد اولویت ریسک در کاربرگ مربوطه مشخص گردید. در نهایت عدد اولویت ریسک برای ریسک های بالاتر از سطح قابل قبول با توجه به اقدامات اصلاحی و راهکارهای پیشنهادی اجرا شده، تعیین گردید.

یافته ها: با توجه به بررسی های صورت گرفته ۱۸ فعالیت توسط تیم FMEA تعیین گردید. در مجموع ۷۹ مورد خطر بالقوه شناسایی شد که از این تعداد ۲۶ مورد دارای سطح ریسک قابل قبول، ۴۰ مورد سطح ریسک متوسط و ۱۵ مورد سطح ریسک غیرقابل قبول داشتند. با توجه به اقدامات اصلاحی و راهکارهای فنی و مدیریتی پیشنهادی، ریسک های با سطح متوسط و غیرقابل قبول به طور قابل ملاحظه ای کاهش پیدا کرد.

نتیجه گیری: با توجه به نتایج، استفاده از روش FM&EA و همچنین سهیم کردن مدیران سازمان می تواند تأثیر مطلوبی در مدیریت ریسک و بهبود مستمر سازمان به ویژه در فرایند مدیریت پسماند داشته باشد.

کلمات کلیدی: مدیریت کلانشهرها، مدیریت پسماند، FM&EA، ارزیابی ریسک

مقدمه

با رشد تکنولوژی و توسعه صنایع مسئله ریسک و تنوع مخاطرات در صنعت به طور چشمگیری افزایش یافته است (۱). پسماندهای شهری یکی از مسائل زیست محیطی جدی در کشورهای پیشرفته و در حال توسعه بخصوص در کلان شهرها می باشد که در طی دو دهه اخیر مدیریت آن به یکی از نگرانی های عمده تبدیل گردیده و در حال حاضر یکی از موضوعات مهم عمومی مورد بحث است (۲). همچنین حفظ سلامت افراد درگیر در جمع آوری زباله ها به ویژه زباله های جامد که در آن احتمال آسیب دیدن نخستین پوشش دفاعی بدن انسان یعنی پوست وجود دارد و به تبع آن احتمال آلوده شدن بدن انسان به انواع مختلف بیماریها وجود دارد(۳). لذا ضروری است ارزیابی ریسک های ایمنی و بهداشتی و زیست محیطی فرایند جمع آوری زباله های شهری شناسایی شده و در جهت رفع آنها راهکارهایی پیشنهاد گردد.

یکی از مهم ترین بخش ها در سیستم مدیریت HSE هر سازمانی شناسایی خطرات بالقوه موجود در فعالیت های مختلف در آن سازمان می باشد. بدین منظور ابتدا بایستی خطرات را شناسایی نمود تا بتوان راهکارهای پیشنهادی را جهت کاهش ریسک یا حذف ریشه ای آن ارائه کرد (۴).

برای کنترل آسیب ها و صدمات ناشی از عوامل مخاطره آمیز باید به شناخت صحیح از خطرات بالقوه آن دست یافت. اینکه برنامه کنترل خطر را باید از کدام خطر یا خطرات آغاز نمود نیاز به تعیین اولویت های خطرات دارد. برای تعیین اولویت خطرات، اولین کار محاسبه ریسک آنها می باشد(۵). در حقیقت مطالعه ریسک به منظور پیشگیری از زیان ها و نتایج نامطلوب وقایع انجام می شود (۴). در تجزیه و تحلیل خطرات اگرچه تمام خطرات بایستی بیان شود، معمولا محدودیت های منابع مانع از انجام این کار می شود. به همین علت از ارزیابی ریسک استفاده می کنیم (۶). ارزیابی ریسک فرایندی سیستماتیک و ضروری برای تعیین تأثیر، رخداد و پیامدهای فعالیت های انسان بر سیستم هایی با ویژگی های خطرناک است و ابزاری ضروری را برای خط مشی ایمنی سازمان تشکیل می دهد(۷). به طور کلی ارزیابی ریسک یک فرآیند سیستماتیک برای شناسایی و مقایسه می باشد که کارهای کلیدی سازمان را مورد توجه قرار داده و تهدیدات، احتمالات و پیامدهای خطرات را مورد بررسی قرار میدهد (۸).

اصولا برای ارزیابی ریسک از تکنیک های خاصی استفاده شده و روش های متعددی برای شرایط مختلف توسط محققین ارائه و توسعه داده شده است که انتخاب روش مناسب با توجه به صنایع مورد بررسی و اهداف مطالعات متفاوت می باشد (۹). از روش های ارزیابی ریسک مورد استفاده در صنایع فرایندی می توان به روش های What if? HAZOP FTAFM & EA Dow Index و ETA اشاره نمود که هرکدام اهداف مشخصی را دنبال کرده و ارزیابی ریسک را با هدف خاصی انجام می دهد (۴).

هدف از این مطالعه شناسایی و ارزیابی ریسک های ایمنی و بهداشتی و زیست محیطی و همچنین ارائه راهکارهای اصلاحی به منظور مدیریت ریسک و کاهش آن به سطح قابل قبول در فعالیت های مربوط به مدیریت پسماندهای شهری می باشد.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ ارزیابی ریسک های بالقوه موجود در واحد الکترونیک یک نیروگاه سیکل ترکیبی به روش FMEA

⇐ ارزیابی ریسک جرثقیل های سقفی به روش FMEA

⇐ ارزیابی ریسک ایمنی فرآیند واحد ذوب فلز مس به روش FMEA

⇐ مفهوم ریسک و بررسی تحلیلی ارزیابی ریسک به روشهای FMEA و JSA ،HAZOP