ارزیابی تکرارپذیری یا احتمال رویدادها

ارزیابی تکرارپذیری یا احتمال رویدادها

فرمت: PDF   تعداد صفحات: 36

تعاریف و کلیات

یکی از مراحل اصلی ارزیابی ریسک، برآورد تکرار پذیری یا احتمال وقوع رویدادها است که همزمان با ارزیابی پیامد انجام می شود. قبل از بیان روش های ارزیابی تکرارپذیری/ احتمال، لازم است برخی از مفاهیم پایه در این زمینه شرح داده شوند.

احتمال: احتمال یک حادثه (p) برابر است با امکان وقوع آن حادثه در یک بازده زمانی، که عددی بین صفر و یک می باشد.

تکرارپذیری (f): تکرارپذیری عبارت است از تعداد رخداد یک حادثه در واحد زمان (معمولا یک سال). رابطه بین احتمال رخداد یک حادثه و تکرارپذیری آن، به صورت زیر می باشد:

P= 1 – e^-ft

در رابطه فوق t بازه زمانی است که احتمال رخداد حاثه در آن مشخص می شود و f تکرارپذیری می باشد.

در مواردی که تکرارپذیری یک حادثه عدد کوچکی باشد (کمتر از 0.001) مقدار عددی احتمال و تکرار پذیری تقریبأ مساوی خواهد شد.

مثال ۱: اگر تکرارپذیری یک حادثه 0.03 در یک سال باشد احتمال رخ دادن این حادثه در یک بازده زمانی 2 ساله چقدر است؟

F= 0.03 در سال

T= 2 سال

P=1-e^-ft= 1-e ^-0.03×2 = 0.056 (5.6%)

پس احتمال رخ دادن این حادثه در بازده زمانی 2 ساله 5.6 درصد می باشد.

کسر زمان از کار افتادگی (FDT): کسر زمان از کار افتادگی (FDT) مقداری بدون بعد است که بیانگر احتمال قرار داشتن سامانه حفاظتی در حالت نقص در زمان عملکرد می باشد و از حاصل ضرب متوسط زمان از کار افتادگی هر نقص (نصف زمان بین آزمایش ها) در تکرارپذیری نقص بدست می آید.

کسر زمان از کار افتادگی (FDT) = 0.5 fT

f = تکرارپذیری نقص سامانه حفاظتی

T= فاصله زمانی بین آزمونهای سامانه حفاظتی

نرخ نقص: منظور از نرخ نقص تعداد خرابی های تجهیزات در واحد زمان (معمولا یکسال) است که با استفاده از داده های تجربی تحت عنوان متوسط نرخ نقص تعیین شده و با f نشان داده می شود. داده های نرخ نقص را می توان با استفاده از رابطه زیر به احتمال نقص تبدیل نمود.

P(t)=1-e^-ft

(P(t: احتمال نقص

f: نرخ نقص (تعداد نقص در سال)

t: زمان

نرخ نقص تجهیزات به طور تجربی در برخی از مراجع معتبر نظیر بانک اطلاعاتی مرکز ایمنی فرایندهای شیمیایی ارائه شده است. نمونه ای از این اطلاعات در جدول 1 ارائه شده اند. اعداد ذکر شده در این جدول میانگین مقادیری هستند که از نمونه ای از تاسیسات فرایندی شیمیایی اقتباس شده اند. مقادیر واقعی به سازنده، جنس مواد، طراحی، محیط و عوامل متعدد دیگر بستگی دارد. در این گونه جداول فرض بر این است که نقص ها مستقل، سخت افزاری و غیر متناوب بوده و نقص یک تجهیز بر روی افزایش احتمال نقص تجهیزات دیگر تاثیری ندارد. با توجه به اینکه شرایط محیط کار واقعی ممکن است با شرایطی که داده های نرخ نقص ارائه شده در مراجع بر اساس آنها تدوین شده اند، متفاوت باشد، گاهی اوقات قبل از استفاده از این داده ها، لازم است تصحیحاتی بر روی آنها انجام و نرخ نقص تصحیح شده محاسبه شود.

جدول ۱. اطلاعات نرخ نقص برای برخی از اجزای فرایندی

نرخ نقص تصحیح شده (f_c) به صورت زیر محاسبه می شود:

نرخ نقص تصحیح شده

• f_c: نرخ نقص تصحیح شده
• f_g: نرخ نقص معمول (بر اساس داده های تجربی موجود در منابع)
• Fi: ضرائب تصحيح (i=1-n)
• n: تعداد ضرائب تصحيح مورد نظر

در جدول ۲ فهرستی از عوامل موثر بر نرخ نقص و ضرائب تصحیح آنها ارائه شده است. لازم به ذکر است، مقادیر و عوامل ذکر شده در این جدول صرفا به عنوان نمونه بوده و بسته به نوع شرایط می تواند متفاوت باشد.

جدول ۲. عوامل موثر بر نرخ نقص و ضرائب تصحیح آنها

مثال ۲: یک لوپ حفاظتی از یک ترانسمیتر فشار  (P.T)، کنترلگر منطقی قابل  برنامه ریزی (PLC) و یک شیر بستن اضطراری (ESV) تشکیل شده است. این لوپ در یک سکوی حفاری در نزدیکی دریا واقع شده است و نیاز به جرم گیری دارد. ESV در یک محیط خورنده نصب شده است ولی برای تعمیرات در دسترس می باشد. PLC در یک محیط خورنده از نظر دما و رطوبت قرار دارد و برای بازرسی و تعمیرات در دسترس می باشد. چنانچه نرخ نقص PLC، P.T و ESV به ترتیب  0.05 و 0.002 بار در سال باشد، نرخ نقص کل لوپ را با لحاظ نمودن ضرائب تصحیح محاسبه نمایید.

ادامه مطالب زیر را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

• عوامل موثر بر نرخ نقص و ضرائب تصحیح آنها
• نیازمندی و نقص حفاظتی
• روشهای ارزیابی تکرارپذیری / احتمال
• برآورد تکرارپذیری رویدادها به کمک داده ها و سوابق تجربی
• بانک های اطلاعاتی تکرارپذیری نقص تجهیزات فرآیندی
• مراحل استفاده از داده ها و سوابق تجربی برای برآورد تکرارپذیری
• اصلاح مقادیر تکرارپذیری با توجه به شرایط خاص هر واحد
• روش واکاوی درخت خطا
• اطلاعات مربوط به احتمال یا تکرار پذیری وقایع پایه
• برخی از روشهای ارزیابی احتمال خطاهای انسانی
• نمونه اطلاعات تجربی مربوط به احتمال خطاهای انسانی
• کمی سازی درخت خطا
• ارزیابی تکرارپذیری بر اساس رویکرد برش
• ارزیابی تکرار پذیری پیامدهای نهایی با استفاده از درخت واقعه
• و …

حتما بخوانید:

⇐ روش های کیفی ارزیابی ریسک

⇐ روش های ارزیابی کمی و نیمه کمی ریسک

⇐ تجزیه و تحلیل درخت رویداد ETA