ارتقا فرهنگ ایمنی، بهداشت و محیط زیست (HSE)

ارتقا فرهنگ ایمنی، بهداشت و محیط زیست (HSE)

فرمت: PDF  تعداد صفحات: 10

فهرست:

• کلیات
• روش های ارتقای فرهنگ ایمنی، بهداشت و محیط زیست
• تشکیل کمیته ارتقاء فرهنگ ایمنی، بهداشت، محیط زیست و تشریح فرایند ارتقاء
• آموزش
• تامین منابع (مالی، تجهیزاتی، انسانی)
• مشارکت دادن کارکنان در فرایند ارتقای وضعیت HSE
• تشکیل کمیته ایمنی، بهداشت و محیط زیست
• تحقیق در مورد رویدادها و آنالیز آنها
• ممیزی داخلی سیستم مدیریت ایمنی، بهداشت و محیط زیست
• ممیزی رسمی سیستم مدیریت ایمنی، بهداشت و محیط زیست
• بازدید مدیریت به همراه سرپرستان از کارگاه
• تدوین روش های اجرایی . دستورالعمل های HSE
• شناسایی خطرات ایمنی و بهداشت حرفه ای و ارزیابی ریسک آنها و همچنین شناسایی جنبه های محیط زیستی و ارزیابی آنها
• مدیریت تغییر
• پیاده سازی سیستم پیشنهادات و پاسخگویی
• تدوین شاخص های بهبود عملکرد ایمنی، بهداشت و محیط زیست
• برگزاری جلسات توجیهی آموزشی از انجام فعالیت های آموزشی
• پیاده سازی سیستم مجوز کار
• طراحی بر مبنای ایمنی، بهداشت و محیط زیست
• خرید بر مبنای اصول ایمنی، بهداشت و محیط زیست
• ارزیابی رفتارهای کارکنان در زمینه HSE
• تعهد مدیریت ارشد سازمان

1- کلیات

فرهنگ مثبت ایمنی، بهداشت و محیط زیست فرهنگی است که در آن ایمنی بهداشت و محیط زیست برای افرادی که در سازمان کار می کنند نقش مهمی را بازی می کند و یک ارزش اصلی است. کارکنان در چنین فرهنگی مشتاق هستند شرایط ناایمن، رفتارهای ناایمن، روش های اجرایی غیرموثر، مشکلات فرایندی و به طور خلاصه هر چیزی که پتانسیل این را داشته باشد که منجر به نتایج ناخواسته از قبیل حوادث شغلی، حوادث منجر به خسارت مالی، بیماری شغلی و آسیب به محیط زیست شود را گزارش دهند و جهت اصلاح آنها اقدام نمایند (OGP، ۲۰۱۳). ایجاد و توسعه یک فرهنگ ایمنی، بهداشت و محیط زیست مثبت زمان و تلاش زیادی نیاز دارد و یک فرایند مستمر چند ساله است. برای ایجاد فرهنگی که تعهد مدیریت و کارکنان به ایمنی، بهداشت و محیط زیست به عنوان یک ارزش در تمام فعالیت های روزمره سازمان ادغام شود باید زنجیره ای از فرایندهای بهبود مستمر انجام شود (OGP، ۲۰۱۳). در ادامه به تشریح فرایند ارتقای فرهنگ ایمنی، بهداشت و محیط زیست سازمان می پردازیم.

در پستی های قبل بیان کردیم که برای ارتقاء فرهنگ ایمنی، بهداشت و محیط زیست موجود بایستی ابتدا فرهنگ سازمان سنجیده شود. همچنین بیان کردیم که ارزش فرهنگ سنجی تا زمانی که به یک موضوع قابل حل سازمانی گره نخورده باشد، اندک است. به سخن دیگر، فرهنگ سنجی بخاطر خود فرهنگ به دلیل

گسترده بودن محتوای آن هم بیهوده و هم کسل کننده است. برعکس اگر سازمان در ارتباط با ایمنی، بهداشت و محیط زیست هدف تازه ای داشته باشد، استراتژی تازه ای بخواهد پیاده کند، یا مشکلی را حل کند، آنگاه فرهنگ سنجی لازم و سودمند خواهد بود. در واقع وقتی برای فرهنگ سنجی هدفی تعیین می‎ شود، در هنگام فرهنگ بسنجی جلوه های ظاهری؛ باورها، ارزش ها، قواعد و هنجاری های مورد حمایت و مفروضات بنیادین مرتبط با آن شناسایی و ارزیابی می شود. لذا معیار ارزیابی کلی ما از فرهنگ ایمنی، بهداشت و محیط زیست شناسایی شده، مقایسه سازگاری فرهنگ موجود با هدف تعیین شده می باشد (شاین، ۱۹۹۹).

 ۱-۱- روش های ارتقای فرهنگ ایمنی، بهداشت و محیط زیست

 ۱-۱-۱- تشکیل کمیته ارتقاء فرهنگ ایمنی، بهداشت و محیط زیست و تشریح فرایند ارتقاء

پس از اینکه فرهنگ سازمان شناسایی و ارزیابی شد بایستی جهت ارتقای آن کمیته تغییر تشکیل شود. در این راستا فرایند ارتقای فرهنگ موجود برای اعضای کمیته تشریح می شود. اعضای کمیته متناسب با هدف های مورد نظر، اقدامات اصلاحی مناسب را تدوین می نمایند.

۲-۱-۱- آموزش

یکی از راه های ارتقا فرهنگ ایمنی، بهداشت و محیط زیست سازمان آموزش مباحث مربوطه به کارکنان می‌باشد. آموزش های ایمنی، بهداشت و محیط زیست بایستی جهت کلیه سطوح کاری شامل کارگران، سرپرستان، مدیران اجرایی، مدیران ارشد برنامه ریزی و اجرا شود. در این راستا نیاز است نیازسنجی آموزش های ایمنی، بهداشت و محیط زیست مورد نیاز بر اساس فرهنگ سنجی انجام گرفته انجام شود. به عنوان مثال اگر در فرهنگ سنجی این نقص نمایان شد که کارکنان در هنگام کار در ارتفاع از کمربند ایمنی استفاده نمی کنند (جلوه ظاهری فرهنگ) بایستی آموزش ایمنی کار در ارتفاع برای کارکنان مربوطه برگزار شود. و یا اگر در فرایند فرهنگ سنجی به این باور بنیادین دست یافتیم که “گزارش دهی رفتارهای مغایر با اصول ایمنی، بهداشت و محیط زیست همکاران به مسئول ایمنی بهداشت و محیط زیست باعث دلخوری همکاران می شود” بایستی آموزش های مناسب برای کارکنان برگزار شود. و یا اگر در فرایند فرهنگ سنجی به این باور بنیادین دست یافتیم که هزینه کردن برای ایمنی، بهداشت و محیط زیست هزینه اضافی است بایستی برای مدیران اجرایی و مدیر مالی و مسئول خرید آموزش  های مناسب در خصوص اگاه کردن آنان به این مسئله که هزینه کردن برای ایمنی بهداشت و محیط زیست یک سرمایه گذاری است برنامه ریزی شود.

 ۳-۱-۱- تأمین منابع (مالی، تجهیزاتی، انسانی)

ارتقای فرهنگ ایمنی، بهداشت و محیط زیست مستلزم تأمین منابع مالی، تجهیزاتی و انسانی است. در این راستا سازمان بایستی دفتری با عنوان دفتر مدیریت ایمنی، بهداشت و محیط زیست را در سازمان خود مطابق الزامات ادارات کار، بهداشت و محیط زیست منطقه ای دایر نماید و نسبت به استخدام کارشناسان مورد نیاز و صلاحیت دار جهت فعالیت در آن دفتر اقدام نماید. همچنین سازمان باید متناسب با اقدامات اصلاحی مورد نیاز در راستای ارتقای فرهنگ موجود منابع مالی، تجهیزاتی و انسانی موجود را فراهم نماید. به عنوان مثال برای انجام آموزش های ایمنی، بهداشت و محیط زیست لازم است سازمان علاوه بر استخدام کارشناس آموزش مربوطه؛ سالن آموزشی، کامپیوتر. ویدئو پروژکتور وایت برد، ماژیک. میز و صندلی و … تهیه نماید. و یا برای بهبود وضعیت ایمنی کار در ارتفاع بایستی برای کارکنان کمربند ایمنی کار در ارتفاع تهیه نماید.

۴-۱-۱- مشارکت دادن کارکنان در فرایند ارتقای وضعیت ایمنی، بهداشت و محیط زیست

فرایند ارتقای فرهنگ ایمنی، بهداشت و محیط زیست زمانی به ثمر می نشیند که کلیه کارکنان به تناسب تخصص و مسئولیت شغلی خود در آن مشارکت نمایند. به عنوان مثال در فرایند فرهنگ سنجی این موضوع نمایان می شود که وقتی یکی از کارکنان عملی مغایر با اصول ایمنی، بهداشت و محیط زیست را انجام می دهد، همکاران دیگر به او اخطار نمی دهند و یا او را به دفتر مدیریت ایمنی، بهداشت و محیط زیست معرفی نمی نمایند. کمیته ارتقای فرهنگ جهت رفع این مشکل پرسنل را در فرایند اصلاح رفتارهای ناایمن کارکنان مشارکت می دهد و به این نتیجه می رسند که کارکنان اخطار به فرد خاطی را جزء وظایف خود نمی دانند و همچنین پرسنل به این باور بنیادین اعتقاد دارند که اگر اسم فرد خاطی را به دفتر مدیریت ایمنی، بهداشت و محیط زیست گزارش دهند موجب دلخوری فرد خاطی از ایشان می شود. لذا کمیته ارتقای فرهنگ برای رفع این مشکل دو راهکار شامل ۱- آموزش کارکنان و آگاه کردن آنان در خصوص داشتن مسئولیت در قبال اعمال سایر همکاران و ۲- عدم جریمه یا تنبیه سخت برای فرد خاطی در صورت معرفی ایشان از طرف سایر همکاران به دفتر ایمنی، بهداشت و محیط زیست را در دستور کار خود قرار داد.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ فرهنگ ایمنی، بهداشت و مدیریت محیط زیست در پروژه های ساختمانی

⇐ ارزیابی فرهنگ ایمنی و عوامل موثر بر آن در معدن

⇐ مطالعه فرهنگ ایمنی بیمار در بیمارستان‌

⇐ مدل های فرهنگ ایمنی، بهداشت و محیط زیست

منبع: کتاب فرهنگ ایمنی، بهداشت و محیط زیست / تالیف: مهندس رشید کاکایی