اثرات زیست محیطی لكه‌های نفتی در دريا

اثرات زیست محیطی لکه‌های نفتی در دریا

اثرات زيست محيطي لكه‌هاي نفتي در دريا آثار آلودگي نفتي در دريا را بايد به دو نوع درازمدت و كوتاه‌ مدت تقسيم نمود. خفگي ناشي از پوشش لكه نفتي و مسموميت حاصل از نفت در دسته اول قرار دارند.كاهش در انتقال نور باعث ممانعت عمل فتوسنتز گياهان آبزي مي‌شود.

لايه هاي نفتي سرعت جذب اكسيژن هوا بوسيله آب را بسيار كند مي‌كند، به اندازه‌اي كه ميزان انحلال اكسيژن در لايه‌هاي آب زير لكه‌هاي نفتي حتي از لايه‌هاي عميق آب نيز كمتر است.پرندگان دريايي نيز آسيب فراواني از لكه‌هاي نفتي متحمل مي‌شوند. پرهاي آنها آغشته به نفت شده و بهم مي‌چسبد و قدرت پرواز آنها كاهش داده يا غير ممكن مي‌سازد.

بعلاوه خاصيت عايق بودن پرها از بين رفته و پرنده در معرض سرماي آب قرار گرفته، مي‌ميرد.نفتي كه به حالت تعليق در‌آمده مي‌تواند با اجزاء معدني، سنگين شده و به كف دريا رسوب كند كه موجب صدمه به گياهان و حيوانات كف دريا مي‌شود. همچنين موجب كاهش چسبندگي رسوبات عمق دريا و ناپايداري گياهان در بستر مي‌شود. حركت رسوبات معمولا پس از ريختن نفت به دريا مشاهده شده است.

تاثير نفت بر زندگي گياهان خطوط ساحلي موضوع با اهميت ديگري است. گزارش ها حاكي از انهدام جلبكها و ساير گياهان ساحلي است.تماس جانداران با غلظت هاي بالاي مواد نفتي موجب آسيب سلولي و مرگ مي‌شود. بويژه كرمها، لاروها، موجودات ريز و حيوانات جوان دريايي آسيب‌پذيرتر هستند. انسان و ساير موجودات مجاور دريا نيز در معرض خطر اين تركيبات هستند.در اين ميان هيدروكربنهاي حلقوي يا آروماتيك كه نقطه جوش پايين دارند خطر بيشتري دارند. بنزن، تولوئن و گزيلن از اين جمله مي‌باشند. سميت نفتالين و فنانترين براي ماهيها از سه تركيب قبل نيز بيشتر است. تركيبات آروماتيك بيش از هيدروكربنهاي اشباع در آب محلول هستند.

بنابراين موجودات ممكن است بدون تماس مستقيم با نفت، در اثر تماس با آب آلوده شده از اين مواد محلول، دچار مسموميت گردند. خوشبختانه اين تركيبات فرار بوده و آثار آنها با گذشت زمان كاهش مي‌يابد.بطور كلي يك توده بزرگ آلودگي نفتي رها شده در دريا، در زماني كوتاه (چند دقيقه تا چند ساعت) طيف وسيعي از موجودات دريايي را دچار مسموميت و مرگ مي‌كند. اجساد ماهيها و خرچنگها به خطوط ساحلي كشيده مي‌شود.

آثار درازمدت غلظتهاي كم اين آلودگيها در زمان طولاني‌تري خود را نمايان مي‌كند.لايه‌هاي نازك نفت مي‌تواند سموم محلول در چربي مانند آفت‌كشها را در خود حل كرده و غلظت آنها را به چندين برابر غلظت در آب و بالاتر از حد قابل تحمل موجودات برسانند. نتايج بررسي تركيبات آلي كه وارد زنجيره غذايي شده نشان مي‌دهد آنها در بدن موجود زنده پايدار مانده و قادرند بدون تغيير از چندين زنجيره غذايي عبور كنند. اين مواد مانند آفت‌كشها و فلزات سنگين قابليت تجمع‌پذيري دارند. نهايتا اين آلودگيها به موجوداتي كه مورد استفاده غذايي انسان قرار مي‌گيرد نيز منتقل و از اين طريق در بدن او تجمع مي‌يابد.

پاكسازي لكه هاي نفتي از سطح آب دريا : به هنگام بروز سوانح و ايجاد لكه‌هاي نفتي در دريا، برطرف كردن اين لكه‌ها ضرورتا مستلزم مسدود كردن آنها با تشكيل نوعي سد مي‌باشد. سه نوع از اين سدها كه مورد استفاده قرار دارند شامل سدهاي شناور، سدهاي جوشان آبي و سدهاي شيميايي است.سدهاي شناور :اين سدها معمولا در لنگرگاه ها و مناطق بارگيري و تخليه مواد نفتي بكار مي‌رود و به صورت مانعي بر روي آب شناور شده و گرداگرد لكه را احاطه مي‌كنند.
منبع: http://www.irandoe.org