آیین نامه ایمنی انبارها

آیین نامه ایمنی انبارها

تهيه و تنظيم:
اداره حفاظت ايمني و بهداشت كار

الف) مقررات عمومي :

1- با توجه به نوع موادي كه در آن انبار مي شود طراحي و ساخته شود.

2- ديوارها و سقف و سر پناه تمام انبارها بدون استثناء بايد از مصالح غيرقابل اشتعال ساخته شود.

3- در فواصل مناسب از ديوارهاي جانبي زه كشي گردد تا از ايجاد رطوبت جلوگيري شود.

4- انبارها بايد در نقاطي طراحي شوند كه وسيله نقليه مورد لزوم بتواند به سهولت به محوطه انبار وارد شود.

5- طراحي آن طوري باشد كه مواد درون آن در معرض عوامل جوي (نورخورشيد- باران و…. ) قرار نگيرد.

6- ساختمان انبار بايد از مصالحي ساخته شود كه در برابر زلزله و حريق مقاوم باشد.

7- كف تمام انبارها بايد بتون يا آسفالت يا سنگ فرش شود و شيب و آبروي كف محوطه طوري باشد كه آب در زير كالا جمع نشود.

8- در داخل انبارها بايد به نسبت وسعت آن برحسب مورد، دستگاه هاي هواكش نصب شود تا هواي انبار مرتباٌ تهويه گردد.

9- در برابر ورود جوندگان و حيوانات حفاظت شود.

10- از نور كافي برخوردار باشد و حتي الامكان اين روشنايي از نور طبيعي باشد. لازم به ذكر است كه در طراحي نورگيرها بايستي طوري باشد كه از تابش مستقيم نور خورشيد به كالاها جلوگيري شود.

11- محوطه داخل انبار بايد از پوشال و خاشاك و خرده چوب و كاغذ و ساير مواد زائد قابل اشتعال پاك شود.

12- ميزان و مقدار ذخيره آب مورد لزوم آتش نشاني و همچنين سيم كشي برق و تناسب خط سيم هاي برق يا بار الكتريكي لازم در كليه انبارها زير نظر متخصصين امر تعيین گردد.

13- محل انبار بايد طوري باشد كه دسترس افراد و خودروها در هنگام بارگيري مواد و كالاها و همچنين در مواقع اضطراري سريعاٌ و به سهولت ممكن باشد.

14- به منظور پيشگيري از آتش سوزي محوطه اطراف انبار بايستي عاري از هر گونه بوته و علف خشك تا 10 متر باشد .

15- انبار بايد مجهزبه درب اضطراري باشد.

ب) مقررات اختصاصي :

16- ديوارها و ستونهاي داخل انبار بايستي جهت افزايش ميدان ديد تا ارتفاع 2 متر از سطح زمين با رنگ هاي روشن يا رنگ هاي ايمني (نوار مورب زرد و سياه) رنگ آميزي شود.

17- مسير تردد وسايل چرخ دار بايستي توسط خط كشي ممتد به رنگ زرد مشخص شود.

18- طراحي مسيرهاي داخلي انبار ،نحوه چسبيدن قفسه ها و كالاها بايستي طوري باشد كه :

الف) دسترسي افراد به درهاي خروجي در اسرع وقت و به سهولت انجام پذيرد.

ب) امكان برخورد ليفتراك و وسايل نقليه به قفسه ها و كالا نباشد و اين وسايل قدرت مانور داشته باشند .

ج) حتي الامكان در ايجاد مسيرهاي طولاني كه به بن بست منتهي مي شود، جلوگيري گردد.

19- جهت استقرار مسئول انبار بايستي اتاقكي شيشه اي در داخل انبار و نزديك به درب احداث گردد.

20- هر انبار مي بايستي حداقل بايكي از وسايل ارتباطي و تلفن بي سيم با قسمتهاي مختلف خارج انبار در ارتباط باشد .

21- ساختمان انبار بايد مجهزبه الكترود برق گير (صاعقه گير) استاندارد باشد.

22- سيستم برق ساني در انبار بايستي دقيقاٌ منطبق با استانداردهاي ايمني بوده و ايجاد هر گونه تغيير دروضعيت شبكه برق داخل انبار منوط به اجازه كتبي مسئولين فني و ايمني خواهد بود.

23- استفاده از وسايل گرمازاي برقي در محوطه انبار ممنوع و براي اين كار بايد ازسيستم گرمايش بسته (شوفاژ يا كوئل) استفاده نمود.

24- براي تامين روشنايي مصنوعي انبار بايستي حتي الامكان از لامپ هاي سقفي (چسبيده به سقف) استفاده شود. ارتفاع اين لامپهاي آويزان از سقف بايد حداقل يك متر از بالاترين سطح رديف كالاها و مواد موجود در قفسه بالاتر باشد.

25- هر انبار بايستي مجهز به سيستم هواكش مجهز به حفاظ كركره اي باشد.

26- درجه حرارت و رطوبت انبار بايد بطور مرتب چك شود.

27- تابلوهاي برق بايستي از انبار خارج و در جاي ايمن قرار بگيرد.

28- جاهايي كه سيستم اطفاء حريق مي باشد بايد به رنگ قرمز معين شود .

29- كالاهاي نامتجانس از يكديگر تفكيك شوند.

30- كليه كالاها بايستي كدبندي و مشخصات كالا روي آن برچسب شده باشد.

31- انبارهايي كه عرض آنها كمتر از 20 متر است عرض راهرو داخل انبار نبايد از 1.5 متر كمتر باشد. انبارهايي كه عرض آنها از 20 متر بيشتر باشد ،عرض راهرو كمتر از 2 متر نبايد باشد. و چنانچه به وسايل مكانيكي يا موتوري حمل و نقل مجهز باشد راهروي متناسب با عبور وسايل مذبور منظور خواهد شد. راهروي طولي بايد تا انتها انبار خالي از كالا بوده و رنگ سفيد از دو طرف خط كشي و مشخص شده باشد.

32- نكات زير بايد در مورد انبار كالا رعايت گردد :

الف) انبارها بايد با توجه به امكانات محل مجهز به وسايل ارتباطي كافي باشند. مقامات مربوطه هم بايد در برقراري وسايل ارتباطي انبارها تسريع نمايند و تسهيلات لازم را فرافم آورند.

ب) وسايل موتوري مخصوص رفت وامد در داخل انبارها بايد هر كدام مجهز به يك دستگاه كپسول آتش نشاني نوع مناسب باشد.

ج) كپسولهاي آتش نشاني بايد در نقاطي قرار داده شوند كه از حرارت و نور و برف و باران مصون باشند.

د) قرار دادن هر گونه كالا و اجناس در مقابل تجهيزات اعلام و اطفاء حريق ممنوع است و تجهيزات بايد قابل روئيت و دسترسي به آن آسان باشد.

ه) در هر انبار بايد حداقل يك دستگاه جعبه كمكهاي اوليه بهداشتي تعبيه و براي مواقع اضطراري آماده و نگهداري شود.

و) شماره تلفن هاي آتش نشاني با خط درشت و خوانا در كنار كليه تلفن هاي داخل انبار نصب گردد.

ي) در اطراف باراندازها به منظور كنترل شبانه بايد روشنايي مناسبي پيش بيني شود.

33- كليه كاركنان انبارها بايد تعليمات مربوط به حفاظت ايمني و طرز كار با وسايل اوليه آتش نشاني را فراگيرند و سرپرست آتش نشاني مكلف است ترتيب آموزش كاركنان را بدهد.

34- بين سقف انبار و مرتفعترين نقطه كالاي چيده شده فاصله زير بايد موجود باشد:

الف) اگر ارتفاع كالاي چيده شده از 4.5 متر بيشتر باشد فاصله تا سقف حداقل 1.5 متر خواهد بود.

ب) اگر ارتفاع كالاي چيده شده بين 2.6 تا 4.5 متر باشد فاصله تا سقف حداقل 1 متر خواهد بود.

ج) اگر ارتفاع كالاي چيده شده كمتر از 2.5 متر باشد فاصله تا سقف حداقل 40 سانتيمتر خواهد بود.

35- در انبارهايي كه عرض آنها كمتر از 35 متر باشد حداكثر سطح اشغال شده هر قسمت كالا 250 متر مربع و فاصله آن با قسمت ديگر 1 متر خواهد بود. و چنانچه عرض انبار از 35 متر بيشتر باشد حداكثر سطح اشغال شده موقت كالا 100 متر مربع و فاصله آن با قسمت ديگر حداقل 2 متر خواهد بود.

36- آتش زدن چوب و تخته و كاغذهاي باطله و نظاير آنها در داخل انبارها مطلقاٌ ممنوع است.

37- همه روزه مقارن باتعطيل انبار بايد تمام محوطه انبارها از نظر ايمني بوسيله مسئول انبار دقيقاٌ بازديد و نتيجه در دفتر مخصوص ثبت شود.

38- استعمال دخانيات در محوطه داخل و خارج انبار مطلقاٌ ممنوع و به تعداد كافي علائم استعمال دخانيات ممنوع است بايد نصب شود.

39- در صورتي كه كف انبارها فاقد شيب و آبرو باشد به منظور انجام امور نظافت بايد كالا حداقل 5 سانتيمتر با سطح زمين فاصله داشته باشد.

40- فاصله بين انبارهاي محصور و سقف با ديوارهاي مجاور از هر چهار طرف نبايد از 6 متر كمتر باشد و اين فاصله بايد از هر نوع كالا خالي نگهداري شود و به نحويكه اتومبيل هاي آتش نشاني بتوانند در انباربه سهولت دور بزنند.

41- علاوه بر رعايت مقررات عمومي انبارها بايد مجهز به لوله كشي آب مناسب با فشار كافي و جعبه اتش نشاني با تجهيزات كامل باشند.

42- نصب دستگاه هاي اعلام و اطفاء حريق با توجه به نوع و جنس كالا در انبارها اجباري است.

43- اخذ مجوز از واحد آتش نشاني و ايمني جهت هرگونه عمليات فني (جوشكاري وبرشكاري و …) به منظور پيش گيري ازحوادث احتمالي الزامي است.

44- انبارهاي مواد شيميايي و دارويي و مايعات قابل اشتعال مي بايستي در يك طبقه احداث و نسبت هر 100 متر مربع مجهز به 2 دستگاه كپسول پودر و گاز 12 كيلويي ويك دستگاه كپسول پودر و گاز 50 كيلويي باشد و همچنين به نسبت حجم انبارها تعداد سطل مخصوص آتش نشاني در باز محتوي ماسه خشك الك شده در محل هاي مناسب گذاشته شود. (محاسبات طبق استاندارد NFPA 45 در مورد انبارها موارد ذيل هم بايد رعايت شود:

• تعبيه دريچه هواكش مناسب در بالاي هر پارتي كالا كه از 30 متر مربع تجاوز نخواهد كرد، در سقف انباربه منظور خروج دود در صورت بروز حريق.
• نصب شيشه هاي مات يا زنگ زده در دريچه هاي نورگير انبار.
• نصب توري سيمي در جلوي تمام پنجره ها مخصوصاٌ آنهايي كه به خارج از انبار باز مي شوند.

حتما بخوانید:

⇐ چک لیست بازدید از انبارها

⇐  انبارداری ایمن

⇐ چک لیست مربوط به تاسیسات و انبارداری

⇐ ایمنی در انبار و ایمنی سازی خدمات انبار داری(PDF)