آنالیز پیامد حوادث فرایندی در پالایشگاه ها

فرمت: PDF   تعداد صفحات: 11

فهرست:

• چکیده
• مقدمه
• مدلسازی ریاضی حوادث
• فرضیات
• رخدادهای نشتی در تانک ها و ظروف تحت فشار
• مدلسازی مخلوط ها
• شرایط جوی
• سناریوهای منتخب
• داده های مربوط به هر سناریو
• نتایج شبیه سازی
• نتیجه گیری
• مراجع

چکیده

آنالیز پیامد ابزاری است که مهندسین ایمنی با هدف ارزیابی ریسک ناشی از فعالیت های صنعتی، و به منظور تعیین میزان خطرات و تلفات احتمالی ناشی از حوادث، آن را بکار می گیرند. در این مقاله پیامد حوادث فرایندی احتمالی در در یکی از پالایشگاه های نفت کشور، منطقه پخش و منطقه لوله و مخابرات نفت مربوطه به کمک نرم افزار تخصصی PHAST بررسی و تحلیل شده است. به منظور بالا بردن دقت مدلسازی از روش -multi component بجای روش pseudo – component استفاده گردید و برای مدلسازی مواد هیدروکربنی ترکیبی (همانند نفت خام، بنزین، LPG و ….) به کار گرفته شد. نتایج بدست آمده نشان داد که در حوزه سمیت، کپسول های نگهداری کلر از بقیه موارد خطرناک تر بوده و احتیاج به مراقبت بیشتری از آنها می باشد. همچنین مخازن نگهداری LPG بواسطه شعاع خطر ناشی از تشعشع و موج انفجار خطرناک ترین بخش پالايشگاه می باشند.

کلمات کلیدی: ایمنی، ارزیابی پیامد، پالایشگاه نفت، PHAST

مقدمه

آنالیز ریسک روش متداولی جهت بررسی انواع مختلف ریسک مربوط به یک تأسیسات صنعتی، یک فعالیت خاص یا عملیات حمل و نقل مواد خطرناک می باشد. این روش قادر است برآورد نسبتا دقیقی از حوادث بالقوه، تعداد دفعات تکرار آنها و همچنین بزرگی آثار و پیامدهای این حوادث، ارائه دهد. امروزه از این روش برای تعیین ریسک بالقوه تأسیسات بر روی مناطق دارای جمعیت مانند بیمارستان ها، جاده ها و مناطق شهری استفاده می کنند. همچنین این روش برای تعیین فواصل تأسیسات با مناطق شهری و مناطق صنعتی دیگر روش مناسبی است. به رغم آنکه مدلهای پیامد حوادث دست کم از سه دهه پیش بطور جدی مورد مطالعه قرار داشته اند [۱]، تحقیق در این زمینه همچنان ادامه دارد [۲]

اولین مرحله در انجام یک طرح آنالیز ریسک، شناسایی انواع حوادث بالقوه است. روش HAZOP ابزاری قوی جهت شناسایی حوادث بالقوه در صنایع فرآیندی می باشد. این روش یک بررسی منظم و ساختار یافته است که در واحدهای فرایندی در حال بهره برداری یا پروژه های مهندسی در مرحله طراحی به کار می رود. این روش، ریسک های احتمالی ناشی از وقوع شرایط غیر عادی فرایند یا از کار افتادن برخی از اجزا را به خوبی بررسی می کند و آثار و نتایج این مشکلات را روی کل سیستم مورد ارزیابی قرار میدهد. روش کار بر این مبنا است که انحرافات از حالت عادی فرآیند معمولا منجر به بروز مشکل در سیستم می شوند. یعنی هنگامی که یک حادثه رخ می دهد، عموما یک یا چند متغیر از مقادیر نرمال خود منحرف شده اند. از آنجائی که در این روش کلیه حوادث احتمالی و ملاحظات ایمنی مورد نیاز بررسی می شوند، اجرای این مطالعه کمک زیادی در کاهش تکرار پذیری حوادث در یک واحد می کند.

پس از این که خطر شناسایی شد لازم است آثار و پیامدهای آن (شدت تشعشع حرارتی ناشی از آتش، افزایش فشار ناشی از انفجار یا غلظت ماده منتشر شده در هوا) بر شمرده شوند. مدل های ریاضی حوادث مختلف به همین منظور به کار گرفته می شوند. پیامدهای یک حادثه، با توجه به شدت اثر، فاصله ای که اثر در آن فاصله حس می شود و همچنین توزيع المان های آسیب پذیر (جمعیت، تجهیزات و…) مشخص می شود. به این منظور می توان از مدل های آسیب پذیری کمک گرفت. این مدل ها، رابطه بین شدت یک اثر و میزان خسارتی که به یک هدف مفروض وارد می شود را نشان می دهند.

روشهای گفته شده می توانند به عنوان رویکردی قطعی در تعیین حوادث احتمالی و آثار پیامدهای آنها مورد استفاده قرار گیرند. اگر چه قدمی دیگر لازم است تا ریسک به شکل مبسوط تری ارزیابی گردد. در این راستا باید میزان تکرار سناریوهای حوادث احتمالی مختلف نیز تخمین زده شود.

این امر از طریق رسم و حل درخت های خطا و درخت های رویداد مناسب حاصل می شود. سپس می توان از تکرارپذیری رخداد اولیه، احتمال شکست یا موفقیت عوامل حفاظتی و رویدادهای میانی که می توانند اتفاق بیفتند استفاده کرد و تکرار پذیری سناریوهای حوادث مختلف را پیش بینی نمود.

ریسک از روی شدت پیامدها و تکرار پذیری وقوع یک حادثه تعیین می گردد. در ادامه می توان به محاسبه ریسک فردی و جمعی در ناحیه تحت تأثیر یک دستگاه یا فعالیت پرداخت و خطوط ریسک های هم مقدار را برای ریسک فردی رسم کرد. به این روش، آنالیز کمی ریسک (QRA) گویند. پس از اجرای این آنالیز چنانچه مقدار ریسک بالا باشد به منظور افزایش ایمنی پروژه یا کارخانه مورد باز بینی قرار می گیرد تا میزان ریسک به حد قابل قبول کاهش یابد [۱ و ۲].

در این مقاله آنالیز پیامد، به عنوان بخشی از فرایند آنالیز ریسک، بررسی شده و کاربرد آن در یک واحد فرایندی نمونه (شرکت پالایش نفت اصفهان، منطقه پخش اصفهان و منطقه لوله و مخابرات نفت اصفهان) به نمایش گذاشته شده است. جهت نیل به این هدف سعی گردید تا تعریف صحیح و دقیقی از مواد موجود در فرایند (مواد هیدروکربنی همانند نفت خام، بنزین و نفت گاز) صورت گیرد و از حداقل فرضیات در این زمینه استفاده گردد.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ بررسی و مقایسه روش های آنالیز حوادث

⇐ پاورپوینت آنالیز حوادث به روش TRIPOD BETA

⇐ بررسی و آنالیز ایمنی ذاتی در طراحی فرآیند

⇐ روش های آنالیز خطر