آشنائی با مواد تولید کف آتش نشانی

آشنائی با مواد تولید کف آتش نشانی

فرمت: PDF   تعداد صفحات: 19

1. کف مورد استفاده از آن

2. انواع مواد تولید کف و مشخصات آنها

3. انواع دستگاه های تولید کف (کف سازها)

4. روش خاموش کردن آتش های مخازن نفت از طریق وارد کردن کف از پایین مخزن.

5. مقدار کف مؤثر جهت خاموش کردن آتش

کف و وسایل کف ساز

برای خاموش کردن آتش سوزی های مایعات نفتی وسایر مایعات قابل آشتعالی که وزن مخصوص آنها سبکتر ازآب باشد نمی توان به تنهایی آب بکار برد زیرا که آب برای لحظه ای حرارت آتش راپایین آورده و به علت اینکه سنگینتر از مایع قابل اشتعال است فوراً در زیر سطح مایع قرارگرفته و آتش سوزی ادامه خواهد یافت. بنابراین لازم است که برای خاموش کردن این قبیل آتش سوزی ها از مواد دیگری استفاده کرد. این مواد مایع کف مبارزه با آتش سوزی است که دارای خواص زیر می باشد:

1. سبک است وروی سطح مایع قرار می گیرد.
2. حائلی بین مایع مشتعل و هوا ایجاد می کند.
3. در مقابل حرارت مقاوم است و از اشتعال مجدد مایع خاموش شده جلوگیری می نماید.
4. در مقابل وزش باد مقاوم است.

انواع کف مبارزه با آتش:

کف هایی که برای مبارزه و خاموش کردن آتش های مایعات نفتی بکار برده  می شود به دو دسته تقسیم می گردد و عبارتند از:

1. کف شیمیائی
2. کف مکانیکی

1-کف شیمیائی:

این کف از چند ماده شیمیائی بنام سولفات آلومینیوم-بیکربنات دو سود به اضافه ماده ثابت کننده به نام شیرین بیان که بطور جداگانه در آب حل شده پس از مخلوط شدن با هم در اثر فعل و انفعالات شیمیائی زیر تولید شده و نیز تولید گاز کربنیک می نماید که این فعل و انفعالات باعث خاموش کردن آتش می شود. نسبت حجمی این دو نوع کف از 1 به 7 تا 16 برابر میرسد.

AL₂(SO4)₃ + 6NaHCO₃ ­­→ 2AL(OH)₃ + 3Na₂SO₄ + 2CO₂

چون تولید این کف سریع انجام نمیگیرد در نتیجه استفاده از آن معمول نیست.

2- کف مکانیکی:

برای تولید کف مکانیکی وسایل زیر مورد نیاز است:

1. تلمبه برای ایجاد فشار.
2. لوله برای رساندن محلول آب ومواد تولید کف به روی آتش.
3. دستگاه مخلوط کننده مواد تولید کف با آب.
4. سر لوله ها و دستگاه کف ساز که محلول را با هوا مخلوط کرده و حجم آنرا زیاد کند.
5. مایع تولید کف.

دستگاه های مخلوط کننده مواد تولید کف با آب

دستگاه های کف ساز

این دستگاه ها به سه نوع تقسیم شده اند:

1. دستگاه هایی که مواد تولید کف را با آب به نسبت 3 تا 6 درصد وارد نموده و در سر لوله تولید کف نمایند به نام لیناند کتوریا تقسیم کننده.
2. دستگاه هایی که عمل مخلوط کردن مواد تولید کف و کف سازی را تواماً در سر لوله انجام می دهند مانند ژنراتور فوم (FOAM GENERATOR) و یا در خود دستگاه کف ساخته می شود مانند: ام-اف-جی.
3. دستگاه هایی که مواد تولید کف را با آب مخلوط کرده  و در داخل تلمبه بهم زده و از دهانه خروجی تلمبه به سر لوله تولید کف نماید.

در بعضی از کف سازها دستگاهی تعبیه شده که می تواند عمل مخلوط کردن مواد تولید کف را با آب انجام داده و تولید کف نماید.

1- دستگاه هائی که  مواد تولید کف را با آب مخلوط می نماید

این دستگاه مواد تولید کف را با آب به نسبت 3 تا 6 درصد مخلوط کرده و بنام این لین اندکتور یا پرو پرشینتور مشهور است.

این لین اندکتور بطوری که از نامش پیداست دستگاهی است که بین دهانه خروجی تلمبه و سر لوله کف ساز به فاصله 100 تا 200 پا قبل از سر لوله کف ساز قرار داده می شود و عمل اصلی این دستگاه تبدیل انرژی فشاری به انرژی سرعت است.

با کاهش متوالی فشار که در نتیجه عبور مایع از قسمت باریکی باعث کاهش فشار واز دیاد سرعت شده و در اطراف آن مندرجاً فشار مایع کمتر از فشار جو شده و مایع تولید کف به درون آن جریان می یابد.

معایب این دستگاه این است:

1. فشار را حد اقل 30 تا 40 پوند بر اینچ مربع کاهش می دهد.
2. باید همیشه دو عدد لوله 75 فوتی تا کف ساز فاصله داشته تا خوب مایع تولید کف و آب با هم مخلوط شده باشند.

جدول زیر مشخصات فنی این دستگاه می باشد:

مقدار کف تولیدی بستگی به سر لوله آن دارد ولی معمولاً 8 برابر می باشد.

2- دستگاه هایی که عمل مخلوط کردن مواد تولید کف و کف سازی را توأما در سرلوله انجام می دهند.

در این نوع سر لوله ها، آب با فشار داخل سر لوله شده و از دهانه تنگ مخروطی شکلی عبور می نماید که در نتیجه اختلاف فشار و ازدیاد سرعت مایع در اطراف دهانه ورودی نازل (COUPLING) و همچنین کنار (وینچوری) خلأ ایجاد نموده و مایع تولید کف از یک طرف بوسیله لوله لاستیکی وارد سرلوله شده و از طرف دیگر هوا به داخل آن کشیده و تولید کف می نماید.

کف سازهای مکانیکی: این کف ساز که از آلیاژ سبک ساخته شده است و بنام ام-اف-جی 5 معروف است.

این دستگاه عمل اندکتور را توأم با مخلوط کردن هوا انجام داده و کف ساخته شده را از دهانه خروجی خود در داخل لوله خارج می سازد. به ظرفیت های مختلفی و با آلیاژهائی نظیر مس و برنج و آلومینیوم ساخته می شود.

مزایا این دستگاه:

• خیلی سریع کف ساخته شده و برای آتش های سطحی و کم وسعت بکار برده می شود.
• حمل و بکار بردن آن بسیار آسان و با دو نفر میتوان آنرا بکار برد.

معایب: چون کف در دستگاه ساخته می شود آنرا نمی توان به فاصله دور فرستاد و پرتاب کف آن خیلی کم است.

جدول زیر مشخصات و  مقدار مصرف آب و مایع تولید کف در دستگاه های MFG را نشان میدهد.

3-دستگاه هایی که مواد تولید کف را با آب مخلوط کرده و در داخل تلمبه بهم زده و از دهانه خروجی تلمبه بسر لوله (NOZZLE) میرساند.

متداول ترین دستگاه هایی که مایع تولید کف را با آب مخلوط کرده وارد تلمبه آب می نماید به قرار زیر است:

VARIABLE INDUCTOR این دستگاه ما بین لوله خروجی تلمبه و لوله ورود آن قرار گرفته و در نتیجه اختلاف فشاری که بین دو قسمت که نباید کمتر از 1/3 فشار خروجی پمپ باشد ایجاد شده و مایع تولید کف را در داخل تلمبه هدایت و پس از آن جهت ساختن کف به سر لوله میفرستد.

4- سر لوله های کف ساز

در این سر لوله ها مایع تولید کف با آب به نسبت معینی در دستگاه هایی که قبلاً ذکر شد تهیه و بوسیله لوله با فشاری که در زیر تعیین شده بسر لوله میرسد به وسیله عبور آب مضاف از سوراخ هایی که در ابتدا در سر لوله تهیه شده و بصورت مورب با یکدیگر برخورد کرده هوای اطراف را بداخل کشیده و با مایع ترکیب شده تولید کف می نماید. در این سر لوله ها حجم مایع  8 تا 10 برابر زیاد می شود.

جدول مقدار مصرف و تولید سر لوله های کف ساز

دستگاه های پرتاب کف و کف ساز

برای اینکه بتوان از مسافت دوری کف راروی آتش ریخت دستگاه های زیر ساخته شده و در آتش سوزی های مخازن، دستگاه های پالایش، کشتی های نفت کش و سایر دستگاه هایی که با هیدروکربن ها سروکار دارند مورد استفاده قرار می گیرند.

این دستگاها دارای انواع مختلفی هستند که بعضی از آنها روی دو چرخ نصب شده و دارای مخزن مواد تولید کف می باشند مانند دستگاه پرتاب کف مدل fc 3600 و مانیتور کف ساز ماشین انتر ناش و سوپر جت گان و بعضی سبک و قابل حمل بوده و بوسیله افراد به نزدیک صحنه آتش برده می شود.

جدول کار دستگاه های مختلف پرتاب کف و کف ساز

کف سازهای پر توسعه

در قسمت های فوق کلیه این دستگاه جهت ساختن کف معمولی با حجم 8 تا 10 برابر بوده ولی به علت اینکه در بعضی از ساختمانها و مخازن نفتی، کشتی ها و انبارها امکان رسیدن به نقطه شروع آتش نیست و همچنین برای پیشگیری از سرایت آتش به سایر قسمت ها از کف پر توسعه استفاده می شود.

عمل مخلوط نمودن مایع تولید کف پر توسعه به آب نظیر کف معمولی از طریق این لین اندکتور انجام می گیرد سپس هوا بوسیله پروانه ای که در روی دستگاه کف ساز تعبیه شده و توسط آب یا موتوری بگردش در می آید.به داخل آب مضاف دمیده شده و حجم آنرا از 500 تا 1000 برابر توسعه می دهد و طوری ساخته شده که انسان می تواند از داخل آن عبور نماید.

جدول زیر مصرف و بازدهی ژنراتور کف پر توسعه تریوکس را نشان میدهد.

روش بکار بردن کف بر روی آتش

1. کف را به جدار داخلی قسمت عقبی ظرف مشتعل بریزید تا از سرعت آن کاسته شده و بطور ملایم سطح مایع مشتعل را بپوشاند. اگر کف را مستقیماً بر روی سطح مایع مشتعل بریزید سرعت و فشار آن تلاطمی در مایع ایجاد کرده و ممکن است آن را بخارج پرتاب نماید و همچنین کف بجای اینکه روی سطح آتش قرار بگیرد به زیر سطح فرو خواهد رفت.
2. هر گاه نتوانستید کف را به جدار داخلی قسمت عقبی ظرف مشتعل برسانید در این صورت آن رابه یک طرف مخزن بالای مایع مشتعل بریزید. با این ترتیب نیز کف به سرعت تمام قسمت های ماده مشتعل را پوشانده و آتش را خفه می کند.
3. اگر نتوانستید نزدیک ظرف ویا مخزن مشتعل رفته و کف را به جدار داخلی آن برسانید، می توانید این کف را نزدیک لبه ظرف مشتعل بر زمین طوری بریزید که به داخل ظرف بجهد (البته این عمل در صورتی میسر است که لبه ظرف مشتعل نزدیک به سطح زمین باشد.) و به محض اینکه توانستید به نزدیک ظرف مشتعل برسید بلافاصله روش شماره 1 و 2 را بکار بندید.
4. تا وقتی که مطمئن نشدید که تمام قسمت های ظرف آتش گرفته و اشیاء اطراف آن کاملاً سرد شده اند به روپوش کف دست نزنید.

نحوه بکار بردن کف در جای غیر محصور

چنانکه قبلاً گفتیم در آتش سوزیهای مواد نفتی، کف را باید به جدار مخزن ریخت تا از شدت فشار آن کاسته شده و بطور ملایم روی سطح مایع مشتعل قرار گیرد، در آتش سوزی های مایعات غیر محصور که اطراف آن محیطی وجود نداشته باشد خاموش کردن آتش بسیار مشکل است، بخصوص اگر این ماده مشتعل ساکن نباشد، یعنی بعلت خرابی لوله نفت یا مخزن بر روی زمین جریان داشته باشد.

برای این قبیل آتش سوزی ها دستگاه مه پاش (SPRAY) بسیار مؤثر است، اما چنانچه به چنین دستگاهی دسترسی نداشته باشید می توانید روش شماره 3 بالا را بکار بندید که در این صورت بایستی کف روی زمین جلوی آتش طوری بریزید که اولاً از شدت فشار آن کاسته شده و بعد بطور ملایم سطح مایع مشتعل را بپوشاند. بطور کلی در چنین آتش سوزی ها نحوه عملیات مبارزه بشرح زیر است:

1. هنگام وقوع آتش درمایعات نفتی که بر روی زمین سر میروند بهتر است عملیات مبارزه را بر عکس جریان نفت آغاز کنید،بدین معنی که ابتداکف را در انتهای آتش بریزید و کم کم بطرف منبع جریان  نفت پیش روید، البته این مطلب بایستی در هر دو روش رعایت گردد، یعنی هم در موقع استفاده از دستگاه مه پاش و هنگام بکار بردن تکنیک جهش کف.
2. اگر مایع مشتعل به طرف گودالی در زمین سرازیر می شود، ابتدا پوشش محکم و غلیظی ازکف درآن گودال فوراً  زیر پوشش کف فرور فته و آتش  آن خاموش گردد.
3. گاهی به منظور جلوگیری از خطرات ناشی ازپیشروی مایعات مشتعل نیز لازم است گودال یاسدی درزمین احداث شود تا مایعات سررفته در آن جمع آوری گردد. با احداث چنین گودالی و بکار بردن کف به قسمی که در بالا ذکر شده، ما می توانیم آتش را مهار کرده و از سرایت آن به سایر مکان ها جلوگیری بعمل آوریم.
4. مایع تولید کف AFFF را می توان روی سطح مایع فوق ریخت و همچنین بامه پاش های معمولی نیز آن را بکار برد.
5. جهت خاموش کردن آتش سوزی های مخازن از دو روش استفاده می شود یکی از طریق پوشاندن سطح مایع بوسیله وسایل زیر:

الف: جت ماستر که مقدار کف را به روی مایع پرتاب می نماید.

ب: سوپرجت گان که متحرک است و روی دو چرخ کشیده شده و نزدیک دیوار مخزن قرار می گیرد.

ج:  مانیتور fc 3600 که این نیز متحرک بوده ومخزن کفی به ظرفیت 200 تا 400 گالن روی تریلر آن نصب شده است.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ کف و تجهیزات کف ساز در آتش نشانی PPT

⇐ اطفاء حریق بر مبنای کف یا فوم

⇐ ایمنی کپسول آتش نشانی