توضیحات
بررسی اثربخشی آموزش و مداخله ارگونومی در کاهش عوارض اسکلتی-عضلانی کارگران
پایان نامه بررسی اثربخشی آموزش و مداخله ارگونومی در کاهش عوارض اسکلتی-عضلانی کارگران در یک شرکت خودروسازی
فرمت: PDF تعداد صفحات: 178
فهرست:
- مقدمه
- مداخله ارگونومی در صنعت
- تعریف واژه ها
- دستگاه اسکلتی- عضلانی
- اختلالات اسکلتی- عضلانی
- اختلالات اسکلتی- عضلانی مرتبط با کار
- آسیب شغلی
- ریسک فاکتور
- اعمال نیرو
- تکرار
- مدت زمان مواجهه
- وضعیت بدنی
- وضعیت بدنی طبیعی یا خنثی
- وضعیت بدنی نامناسب
- فشار وضعیتی
- تنش وضعیتی
- خمش
- انحراف
- اساس بیومکانیکی آسیب های اسکلتی- عضلانی
- اختلالات اسکلتی- عضلانی (MSDs)
- عوامل مؤثر در وقوع اختلالات اسکلتی- عضلانی
- اختلالات اسکلتی- عضلانی مرتبط با کار (WMSDs)
- عوامل مؤثر در بروز CTD
- راهکارهایی برای کاهش CTD
- برخی اختلالات عضلانی شایع در اندام های فوقانی
- اختلالات زردپی (تاندون)
- التهاب زردپی (تاندونیت)
- انگشت ماشه
- عارضه اپی کوندیل (آرنج تنیس باز)
- آرنج گلف باز (التهاب اپی کونديل داخلی)
- سندرم تونل کوبیتال
- سندرم تونل کارپال
- جایگاه پوسچر در علم ارگونومی
- نقش پوسچر در سلامتی و بهره وری
- نقش پوسچر در طراحی ایستگاه کار
- روش های ارزیابی سطح مواجهه بدن با ریسک فاکتورهای آسیب های اسکلتی- عضلانی
- روش های مشاهده ای
- روش های ثبت توسط ضبط ویدئویی و کامپیوتر
- روش های مستقیم یا دستگاهی
- اهداف مطالعه
- هداف اصلی مطالعه
- اهداف ویژه مطالعه
- اهداف کاربردی مطالعه
- سوالات پژوهشی
- فرضیه پژوهشی
- بیان مسئله
- اهمیت موضوع
- مروری بر مطالعات مشابه
- نوع و روش مطالعه
- جامعه مورد مطالعه
- معیارهای ورود به مطالعه
- معیارهای خروج از مطالعه
- روش نمونه گیری و تعیین حجم نمونه
- متغیرها
- ابزار جمع آوری داده ها
- نقشه نگاشت بدن
- ارزیابی سریع مواجهه
- کاربرد در مشاغل و محیط های کاری
- نقاط قوت
- محدودیت ها
- عوامل خطر اختلالات اسکلتی- عضلانی مدنظر
- بخش های بدنی مورد نظر جهت ارزیابی
- روش جمع آوری داده ها
- شرح کلی مطالعه
- روش تجزیه و تحلیل داده ها
- محدودیت ها و مشکلات اجرایی مطالعه
- ملاحظات اخلاقی
- مقدمه
- ویژگی های دموگرافیک جامعه مورد مطالعه
- نتایج حاصل از آنالیز پرسشنامه نقشه نگاشت بدن (قبل از مداخلات ارگونومیک)
- نتایج حاصل از آزمون های آماری و بررسی ارتباط بین شیوع علائم اختلالات اسکلتی- عضلانی با متغیرهای دموگرافیک (قبل از مداخلات ارگونومیک)
- ارزیابی سطح مواجهه با ریسک فاکتورهای آسیبهای اسکلتی- عضلانی قبل از مداخلات ارگونومیک
- نتایج ارزیابی قبل از مداخلات ارگونومیک
- توصیف مداخلات اجرا شده در جامعه مورد مطالعه
- توصیف مداخلات ارگونومیک اجرا شده در ایستگاه شاسی.
- توصیف مداخلات ارگونومیک اجرا شده در ایستگاه نصب متعلقات روی شاسی
- توصیف مداخلات ارگونومیک اجرا شده در ایستگاه پیش مونتاژ اکسل جلو
- توصیف مداخلات ارگونومیک اجرا شده در ایستگاه پیش مونتاژ اکسل جلو
- توصیف مداخلات ارگونومیک اجرا شده در ایستگاه مونتاژ محورها
- مقدمه
- پیشنهادات
چکیده
زمینه:
نتایج حاصل از تحقیقات گوناگون نشان می دهند که اختلالات اسکلتی- عضلانی مرتبط با کار، اصلی ترین عامل از دست رفتن ساعات کاری، افزایش غیبت ها و هزینه و آسیب و ناتوانی نیروی کار به شمار می آیند. مطالعه حاضر با هدف تعیین شیوع علايم اختلالات اسکلتی- عضلانی و ارزیابی ریسک ارگونومیک ابتلا به این اختلالات و بررسی میزان اثربخشی مداخلات ارگونومیک بر وضعیت بدنی کارگران سالن مونتاژ کامیون در سال های ۱۳۹۴ و ۱۳۹۵ مورد طراحی و اجرا قرار گرفته است.
مواد و رو ش ها
این مطالعه از نوع مداخله ای و به روش قبل و بعد بوده که افراد مورد مطالعه، ۱۳۰ نفر از کارگران شاغل در یکی از شرکت های خودروسازی کشور بوده است. تعیین شیوع علايم اختلالات اسکلتی عضلانی با استفاده از نسخه فارسی معتبر پرسشنامه نقشه نگاشت بدن و ارزیابی ارگونومیک ریسک ابتلا به این اختلالات با استفاده از روش ارزیابی سریع مواجهه، قبل و پس از انجام مداخلات ارگونومیک صورت گرفته است.
نتایج
براساس نتایج حاصل از آنالیز پرسشنامه های نقشه نگاشت بدن جمع آوری شده، ۰/۵± ۷۸/۵ درصد از کارگران مورد مطالعه اظهار کرده بودند که در یک سال گذشته، قبل از شروع مطالعه، حداقل در یکی از نواحی ۱۱ گانه مورد بررسی بدن، دارای علايم اختلالات اسکلتی- عضلانی بوده اند.
بیشترین علايم اختلالات در نواحی تحتانی پشت کمر (۵۱/۵ درصد)، فوقانی پشت (۳۳/۸ درصد) و تحتانی پا- ساق پا- (۱۸/۵ درصد) می باشد. نتایج حاصل از آزمون های آماری نشان دادند در کارگرانی که در سطح ریسک ارگونومیک بالاتری مشغول بکار بوده اند، شیوع علايم اختلالات اسکلتی- عضلانی نیز بیشتر بوده است. همچنین نتایج حاصل از آزمون های آماری نشان دادند که مداخلات ارگونومیک اجرا شده، در کاهش شیوع علايم اختلالات اسکلتی- عضلانی و سطح ریسک ارگونومی محاسبه شده به روش QEC در جامعه مورد مطالعه موثر بوده اند و بطور متوسط ۴۴/۵ درصد کاهش نشان داده اند.
بحث و نتیجه گیری
نتایج حاصل از این مطالعه نشان میدهند که شیوع علايم اختلالات اسکلتی- عضلانی و سطح ریسک ارگونومیک محاسبه شده به روش QEC در کارگران صنعت خودروسازی مورد مطالعه، بسیار بالا هستند. لذا هرگونه برنامه پیشگیری از وقوع این اختلالات در محیط کار و شناسایی و کنترل ریسک فاکتورهای ارگونومیکی مربوطه و انجام اقدامات اصلاحی جهت بهبود شرایط کار در تمامی ایستگاه های کاری خطوط تولید، به نظر ضروری می آید.
واژه های کلیدی: اختلالات اسکلتی- عضلانی، پرسشنامه نقشه نگاشت بدن، روش QEC، مداخلات ارگونومیک، صنعت خودروسازی
کلیات تحقیق
۱ – ۱ مقدمه
ارگونومی علم اصلاح و بهسازی محیط کار، شغل و تجهیزات و تطابق آن با قابلیت ها و محدودیت های انسان است [۱]. بدون شک بکارگیری ملاحظات ارگونومیک و آموزش در این زمینه در هر سازمانی، نقش بسزایی در مدیریت سلامت و بهره وری آن سازمان دارد. عدم رعایت این ملاحظات منجر به شیوع عوارض اسکلتی- عضلانی کارکنان، کاهش انگیزه و بازده نیروی انسانی، افزایش میزان جابجایی و غیبت کارکنان و در نهایت کاهش کارایی و بهره وری سازمان می گردد [۲]
اختلالات اسکلتی- عضلانی در اثر اختلال یا آسیب به ماهیچه ها، تاندون ها، ربات ها، مفاصل، اعصاب، رگ های خونی و بافت های نرم بوجود می آید [۱]. این اختلالات به فاکتورهایی مانند؛ نوع کار، تکرار کار، شدت و مدت زمان انجام کار وابسته می باشد.
منظور از مداخلات و کاربرد دانش ارگونومی، رسیدن به رابطه مناسب و منطقی بین کارکنان با محیط، ماشین، کار و سازمان کارشان می باشد [۱]. در این شرایط است که کارکنان می توانند تولید و بهره وری مطلوب در کنار سلامتی داشته باشند. ارگونومی می تواند فیزیولوژی و روانشناسی کارکنان در محیط های کاری که سیستم پیچیده ای بین انسان، ماشین و محیط است را مورد تحقیق و بررسی قرار دهد [۱]
در کشورهای پیشرفته صنعتی کاربرد علم ارگونومی به کاهش فشارهای کار و ایمن نمودن محیط و در نتیجه افزایش بهره وری کارکنان کمک نموده است. امروز علم ارگونومی در این کشورها به عنوان هماهنگ کننده و ایجاد توازن ما بین عوامل مختلف و درگیر سیستم های صنعتی و خدماتی جهت ایجاد توسعه پایدار و افزایش بهره وری و حفظ سلامت و رضایت افراد درگیر بکار گرفته می شود [۳].
متاسفانه در کشورهای در حال توسعه صنعتی به علت عدم آگاهی، نبودن مقررات ایمنی، بهداشت و ارگونومی، نبودن سازمان های اجرایی متعهد و عدم علاقمندی و توجه کارفرمایان و سازمان های کارگری به این اصول مشکلات زیادی محیط های کاری این کشورها را در بر گرفته و در نتیجه بهره وری سیستم ها و کیفیت محصول این کشورها قابل رقابت با کشورهای پیشرفته صنعتی نیست.
عدم رعایت اصول ارگونومی در برنامه ریزی توسعه موجب زیان های بسیاری در کشورهای در حال توسعه صنعتی شده است. حادثه بوپال در کشور هندوستان مثالی است از صدها نمونه ناموفق توسعه صنعتی در کشورهای در حال توسعه در مورد بوپال، قرار دادن محل کارخانه در کنار منازل مسکونی مردم و رعایت نکردن اصول ارگونومی در انتقال تکنولوژی دلیل اصلی این حادثه بوده است.
مورد دیگر که در رابطه با توسعه صنعتی و ارگونومی مورد اهمیت است، توجه به فرهنگ ایمنی در محل های کاری است. کمبود فرهنگ ایمنی در میان کارگران و مدیران صنایع و عدم تعهد به این اصول همراه با ضعف منابع انسانی و مالی از دلایل دیگر عدم توجه به اصول ارگونومی در مراکز کاری این کشورهاست.
فایل کامل پایان نامه را بعد از پرداخت در حساب کاربری دانلود کنید.
حتما بخوانید:
