مسمومیت با حشره کش ها (تشخیص، درمان)

مسمومیت با حشره کش ها (تشخیص، درمان)

فرمت: Pdf  تعداد صفحات: 42

فهرست:

• حشره کش های ارگانوکلرین
  • نشانه ها و علایم مسمومیت
  • جایگاه و مکانیسم اعمال سمی
  • بيوترانسفورماسیون، توزیع و ذخیره سازی
  • درمان مسمومیت
• حشره کش های آنتی کولین استراز
  • نشانه ها و علایم مسمومیت
  • جایگاه و مکانیسم عمل سمی
  • بيوترانسفورماسیون، توزیع و ذخیره سازی
  • درمان مسمومیت
• حشره کش های پیرتروئید
  • نشانه ها و علایم مسمومیت
  • جایگاه عمل و مکانیسم سمی
  • بيوترانسفورماسیون، توزیع و ذخیره سازی
  • درمان مسمومیت
• حشره کش های گیاهی
• نيكوتين
• روتنوئیدها

نمونه های انتخابی از کلاس های مختلف حشره کش ها در این قسمت مورد بحث قرار می گیرند. همچنین به سمیت آنها در انسان نیز پرداخته خواهد شد. همۀ حشره کش های شیمیایی مورد مصرف در حال حاضر سموم عصبی بوده و موجب سمیت در سیستم عصبی موجودات هدف می گردند. سیستم CNS حشرات تقریباً توسعه یافته می باشد. البته سیستم اعصاب محیطی حشرات به پیچیدگی پستانداران نمی باشد ولی تشابهات زیادی بین آنها وجود دارد پیدایش و توسعه حشره کش ها براساس روابط ساختمان و اثر اختصاصی می باشد که مطابق بدست آوردن بهترین شکل و کانفیگوراسیون جهت دستیابی به اثرات اختصاصی بیوشیمیایی و فیزیکی مورد نظر در سیستم اعصاب موجودات هدف طراحی می گردند. حشره کش ها انتخابی عمل نمی کنند و می توانند روی موجودات غیر هدف نیز همانند موجودات هدف اثر بگذارند بنابراین شگفت آور نخواهد بود که یک ماده شیمیایی که روی اعصاب حشرات تأثیر دارد بتواند اثرات مشابهی در اشکال بالاتر حیات نیز برجای بگذارد. ممکن است جایگاه های هدف و یا مکانیسم های اثر در همه گونه ها یکسان باشد؛ ولیکن تنها میزان دوزاژ (سطح آلودگی و مدت آن) است که اثرات بیولوژیکی را تعیین می کند. شکل ۱ نشاندهنده جایگاه های عمل بالقوه کلاس های مختلف حشره کش ها و مقابله آنها با انتقال غشایی یون های سدیم، پتاسیم، کلسیم و کلرید و مهار فعالیت های آنزیمی اختصاصی؛ یا شرکت در آزاد شدن و یا بقای ناقل شیمیایی در انتهاهای عصبی می باشد.

حشره کش های ارگانوکلرین

هر چند DDT دی کلرو دی فنیل تری کلرواتان اولین بار در سال ١٨٧٤ توسط Zeidler سنتز شد، ولی یک شیمیدان سوئیسی به نام Paul Muller که برای شرکت J.R.Gigy A کار می کرد هنگام تحقیق برای یافتن یک سم تماسی علیه بیدهای لباس و فرش، DDT را در سال ۱۹۳۹ در حقیقت دوباره کشف کرد کارایی و تأثیر DDT علیه بسیاری از آفات خانگی و محصولات کشاورزی سریعاً ثابت شد و به خاطر همین کشف، Muller در سال ۱۹۴۸ برنده جایزه نوبل شد. قبل از اتمام جنگ جهانی دوم DDT در اختیار متحدین بود و نخستین مورد استفاده پزشکی آن در سرکوب اپیدمی تیفوس در ناپل ایتالیا بود بطوریکه طی زمستان ٤٤-١٩٤٣ مستقیماً برای کنترل این بیماری به کار رفت.

شکل ۱: جایگاه های بالقوه عمل کلاس های مختلف حشره کش ها روی اکسون و قسمت های انتهایی عصب.

 کشف خواص حشره کشی ترکیبات ارگانوکلرین دیگر مثل آلدرین دی الدرین، اندرین، کلردان و هگزا کلرید بنزن قبل از سال ١٩٤٥ به سرعت صورت گرفت و اثرات آنها به عنوان حشره کشهای شیمیایی سنتتیک در تولید مواد غذائی و سلامتی انسان معرفی شد. حشره کشهای ارگانوکلرین (هیدروکربن های کلرینه شده یک گروه بزرگ از مواد هستند که به ۳ کلاس شیمیایی برجسته تعلق دارند که عبارتند از: دی کلرو دی فنیل اتان سیکلو دی ان کلرینه شده، و بنزن کلرینه شده و ساختمانهای مربوط به سیکلوهگزان (جدول ۱) از اواسط دهه ١٩٤٠ الی اواسط دهه ١٩٦٠ حشره کشهای ارگانوکلرینه در همه جنبه های کشاورزی و جنگلبانی، به منظور محافظت ساختمانها و جهت کنترل بسیاری از آفات حشره ای وسیعاً مورد استفاده قرار گرفتند. خواصی مانند فراریت کم پایداری شیمیایی حلالیت در چربی سرعت کم بیوترانسفورماسیون و تجزیه که از یک طرف باعث تأثیر مثبت در قدرت حشره کشی آنها می باشد از طرف دیگر به دلیل بقاء در محیط زیست، تغلیظ بیولوژیکی و بیومگنیفیکاسیون در زنجیره های مختلف غذایی و افزایش فعالیت بیولوژیکی در بدن بسیاری از گونه های حیات وحش موجب شده تا مورد تحریم قرار گیرند زیرا اگر هم این خصوصیات خیلی خطرناک نباشند می توانند موجب سمیت تولید مثلی گونه های مختلف حیات گردند.

در کتاب (Silent Spring) از انتشارات Rachel Carson’s book تأکید زیادی به وضعیت بد حیات وحش، بویژه گونه های ماکیان مثل مرغابی ها پلیکان ها فالکون ها و عقاب ها گردیده است چرا که این موجودات بیشترین مقدار آلودگی را از طریق زنجیره غذایی ،خود داشته اند. مطالعات دقیق در حیات وحش و گونه های آزمایشگاهی خصوصیات قوی القای آنزیمی و استروژنی حشره کش های ارگانوکلرینه بویژه نوع دی کلرو دی فنیل اتان را نشان داده است که در نتیجه، مستقیماً یا بطور غیر مستقیم با باروری و تولید مثل موجودات فوق مقابله می نماید در گونه های ماکیان چنین مقابله ای به متابولیسم استروییدی و ناتوانی پرندگان برای تأمین کلسیم کافی جهت تولید یک پوسته تخم قوی مربوط می شود که در نهایت موجب عدم استحکام و مقاومت پوسته در محیط خارج میگردد و در اثر ورود باکتری ها به داخل آن رویان ، حال رشد و تکامل می میرد. تولید مثل ماهی ها در اثر تغلیظ در بیولوژیکی این مواد در کیسه زرده تخم ماهی شدیداً دچار اختلال می شود.

مطالعات فراوان تجمع تدریجی باقیمانده های این مواد شیمیایی و متابولیت های آنها را در بافت های بدن و حذف آهسته آنها از سیستم را نشان داده است. با وجود این حقیقت که استفاده گسترده از حشره کش های ارگانوکلرینه در امریکای شمالی و اروپا منع شده است، هنوز بطور وسیعی در جهان سوم مورد استفاده قرار می گیرند زیرا گران قیمت نبوده و شدیدا مؤثر و نسبتا مطمئن کشور هستند و برای آنها جایگزین های کمی وجود داشته و نسبت خطر به سود آنها در مقایسه با استفاده مدومی که جهت کنترل حشرات مزاحم برای محصولات کشاورزی و سلامتی انسان دارند، قابل چشم پوشی ست. لذا این مواد شیمیایی هنوز از نظر سم شناسی اهمیت دارند.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ تاریخچه مسمومیت با عوامل آفت کش

⇐ اثر مسمومیت زایی نیتریت و نیترات

⇐ دانلود کتاب سم شناسی بالینی و مسمومیت ها