سیستم های اطفای حریق مبتنی بر گازهای بی اثر

سیستم های اطفای حریق مبتنی بر گازهای بی اثر

تهیه و تنظیم: میثم رستمی (مدیر HSE شرکت ماهان سیرجان)

فرمت: Pdf  تعداد صفحات: 14

سیستم های آتش نشانی خودکار با عامل گاز، دسته ای از سیستم های آتش نشانی خودکار هستند که بطور ویژه در مکان های نگهداری تجهیزات حساس الکتریکی، الکترونیکی و اتاق های خاص برای مقابله با آتش و ممانعت از پیشروی و گسترش آن کاربرد دارند. سیستم های مبتنی بر گازهای بی اثر که ترکیبی از گازهای نیتروژن، آرگون و یا حتی دی اکسید کربن می باشند. در استانداردهای بین المللی تخصصی تأیید شده و برای اماکن، فوق کاربردی هستند. در ادامه به روش ارزیابی سیستم های آتش نشانی ثابت خودکار با عامل گازی، در صنایع فرآیندی بمنظور جایگزینی هالون و دی اکسید کربن پرداخته می شود.

سیستم های آتش نشانی خودکار با عامل گاز، دسته ای از سیستم های آتش نشانی خودکار هستند که به طور ویژه در مکانهای نگهداری تجهیزات حساس الکتریکی، الکترونیکی و سیستم های کامپیوتری برای مقابله با آتش و ممانعت از پیشروی و گسترش آن کاربرد دارند.

در صنعت نفت و صنایع مرتبط آن نیز، در جاهایی از قبیل اتاق کنترل و پست برق به خاطر اهمیت فراوان در خطوط فرآیندی همچون انتقال فرآورده های نفتی یا کنترل و پایش فرآیندهای پالایشگاهی و پتروشیمی ایمنی و حفاظت از آنها در مقابل حوادث تهدیدکننده همچون آتش سوزی بسیار مورد توجه میباشد. تا پیش از این بهترین سیستم های قابل پیشنهاد برای این کاربری، سیستم هایی بوده اند که گاز خاموش کننده آنها هالن ۱۳۰۱ بوده و یا از سیستم های مبتنی بر گاز دی اکسید کربن بیشتر استفاده شده است؛ اما با توجه به اثرات مخرب هالن بر لایه اوزون و تأثیرات گاز گلخانه ای دی اکسید کربن بر گرمایش زمین، استفاده از هریک از سیستم های فوق در جهان و از سال ۲۰۱۰ در ایران، ممنوع یا محدود شده و لازم است کاربران این تجهیزات در پی یافتن سیستم های جایگزین مناسب باشند. کاربری اصلی این سیستم ها در صنایعی همچون نفت، گاز و پتروشیمی و به اختصار صنایع هیدروکربنی و البته نه منحصر به آن، بلکه بیشتر در مراکز کنترل کامپیوتر و مخابرات و نظایر آنها که از لحاظ اقتصادی توجیه پذیرترند می باشد.

امروزه در این مراکز انتخاب سیستم های مبتنی بر گازهای بی اثر که ترکیبی از گازهای نیتروژن، آرگون و یا حتی دی اکسیدکربن میباشند، در استانداردهای بین المللی تخصصی تأیید شده است. در میان انواع مختلف گاز بی اثر و شرایط حاکم بر بازار این سیستم ها در ایران و شرایط تولیدکنندگان که همگی در خارج از مرزها هستند، از میان سیستم های مبتنی بر عامل های پاک Clean Agents تأیید شده در ۲۰۲۲: ۲۰۰۱ NFPA از سیستم های گاز بیاثر به لحاظ فنی و اقتصادی به عنوان بهترین گزینه در بسیاری از کاربری های مشابه اتاقهای کنترل ارزیابی می گردد.

تعریف خروج افقی

تا امروز بشر توانسته است روش های مختلفی برای مقابله و محافظت جان مال و سرمایه های زندگی خود در برابر آتش بیابد. از ساخت تجهیزات و ادوات مختلف قابل حمل مانند کپسول های آتش نشانی گرفته تا انجام تحقیقات گسترده در زمینه یافتن سیستم های خودکار فرونشاندن آتش و تشکیل سازمانهای مسئول با کارکنان آموزش دیده و همیشه آماده در این خصوص، چاره جویی هایی هستند که تاکنون صورت گرفته است. یکی از مشکلات مهم در زمینه مبارزه و مقابله در برابر آتش سوزی عدم حضور به موقع افراد آگاه و آموزش دیده جهت جلوگیری از گسترش حریق است علاوه بر این در بسیاری موارد، سهل انگاری و تعلل انسانها، باعث بروز فجایع بزرگ آتش سوزی میگردد. یکی از راههای رفع چنین مشکلاتی استفاده از سیستم ها و تجهیزات خودکار آتش نشانی است که با عملکرد به موقع و سریع خود در همان مراحل اولیه شروع آتش بتوانند موجبات جلوگیری از حوادث بزرگ و غیر قابل مهار را فراهم آورند.

کاربرد سیستم های خودکار آتش نشانی با عامل گازهای بی اثر Inert Gas در اماکنی موسوم به اتاق های کنترل، اتاق کامپیوتر، اتاق سرور شبکه (های) کامپیوتری و به خصوص در صنایع انرژی، نفت، گاز، پتروشیمی صنایع دفاعی نظامی و همچنین در وسایل حمل و نقل دریایی و هوایی که به اختصار همگی آنها صنایع فرآیندی نامیده شده اند بیش از همه، مورد توجه بوده است البته استفاده از این سیستم ها در برخی اماکن عمومی همچون کتابخانه های بزرگ موزه ها و هتل ها نیز همواره پر اهمیت و مورد توجه بوده است. از آنجا که این سیستم ها در اغلب موارد هزینه های نصب و راه اندازی بالایی دارند و ملاحظات اقتصادی این قبیل طرح ها به گونه ای است که استفاده از آنها را محدود میسازد، لازم است در یافتن سیستم مناسب از میان سیستم های مختلف موجود در بازار با توجه به کاربری خاص مورد نظر در هر طرح با رویکردی جامع به ارزیابی و انتخاب پرداخت این امر با توجه کامل و همه جانبه به معیارها و ملاکهای فنی و اقتصادی لازم در ارزیابی این سیستم ها، امکان پذیر خواهد شد.

در این مقاله علاوه بر ملاک هایی که لازم است در ارزیابی و انتخاب این سیستم ها در نظر گرفت روشی مبتنی بر روش ارزیابی ریسک معرفی شده است که استفاده از آن برای کلیه پروژه های مشابه می تواند راه گشای کلیه مدیران و متخصصین و مهندسین مشاور ایمنی و آتش نشانی باشد.

مفاهیم پایه

پیش از بیان ملاک ها و معیارهای ارزیابی سیستم های اطفاء آتش لازم است در مورد برخی مفاهیم و واژه های استفاده شده در زمینه حفاظت در برابر آتش در این مقاله توضیحاتی ارائه گردد. گام نخست در فهم نحوه عملکرد و خصوصیات سیستم های آتش نشانی شناخت پدیده آتش است در این خصوص باید به تعاریف و نظریه های علمی که تاکنون در مورد شناخت آتش ارائه شده است نگاهی انداخت تعاریف مختلفی از پدیده آتش تاکنون بیان شده است؛ یکی از کامل ترین آنها تعریفی است که یک واژه نامه تخصصی در زمینه مهندسی آتش مطرح شده است. براساس این تعریف آتش، ترکیب میان یک گاز یا بخار قابل احتراق با یک اکسید کننده در فرآیند احتراق است که با ایجاد حرارت، نور و بعضا با شعله نمایان می شود؛ آتش را می توان به چهار دسته مجزا طبقه بندی نمود

• شعله های پخشی
• احتراق درون سوز
• احتراق خود به خود
• شعله های از پیش اختلاط یافته

شعله، همواره نشان دهنده آن است که حرارت باعث شده است.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ سیستم های نوین اطفاء حریق (آیروسل پایروژن)

⇐ بررسی انواع سیستم های اطفاء حریق اتوماتیک

⇐ جزوه دوره سیستم اعلام و اطفاء حریق