ربات های صنعتی آتش نشانی در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی

ربات های صنعتی آتش نشانی در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی

آتش سوزی در تأسیسات نفتی، پالایشگاه ها، مجتمع های پتروشیمی و مخازن مواد قابل اشتعال، از پر ریسک ترین و فاجعه بارترین حوادث صنعتی بشمار میرود. دمای بسیار بالا احتمال انفجار نشت گازهای سمی و ساختار پیچیده این محیط ها، باعث می شود حضور نیروهای انسانی در صحنه بسیار  خطرناک و در مواردی ناممکن باشد. در این شرایط ربات های آتش نشان قدرتمند و تخصصی به عنوان بازوی حیاتی عملیات وارد میدان می شوند. ادامه مطلب را مطالعه بفرمایید.

ربات های آتش نشانی

ربات های آتش نشانی Firefighting Robots ماشین های هوشمند یا نیمه هوشمندی هستند که برای کمک به خاموش کردن آتش یا انجام عملیات نجات در شرایط خطرناک طراحی شده اند.

این ربات ها مخصوصاً در مکان هایی که ورود انسان به آنها خطرناک یا دسترسی به آنها سخت است، استفاده می شوند.

انواع ربات ها:

• ربات های زمینی: این تجهیزات روی زمین حرکت می کنند، معمولاً چرخ دار یا شنی دار هستند و می توانند مجهز به دوربین حرارتی بازوهای مکانیکی سنسور دود و سیستم های اطفای حریق باشند.
• ربات های هوایی (پهپادهای آتش نشانی): این ربات ها برای بررسی وضعیت صحنه حادثه از بالا تشخیص منشأ آتش یا رساندن مواد خاموش کننده به ارتفاعات مفید هستند. همچنین برای عملیات اطفای حریق یا رساندن تجهیزات ساختمانهای بلند یا جنگل ها مناسب اند.
• ربات های آبی برای (کشتی ها یا تأسیسات دریایی): این فناوری ها در محیط های دریایی یا نزدیک آب طراحی شده و برای مهار آتش در اسکله ها، شناورها، نفتکش ها یا سکوهای نفتی کاربرد دارند.

ویژگی های کلیدی ربات ها

ربات های صنعت آتش نشان میبایست ویژگی های خاصی داشته باشند که عبارتند از:

• سنسورهای حرارتی برای شناسایی منابع گرما و آتش
• قابلیت کنترل از راه دور یا خود مختار بودن
• تحمل دماهای بالا
• دوربین دید در شب و دود
• امکان عبور از موانع سخت یا محیط های خطرناک

کاربردها

ربات ها کاربردهای متعددی براساس نوع حوادث دارند از جمله:

• مهار آتش در صنایع پرخطر (مثلاً پالایشگاه ها)
• عملیات نجات در زلزله یا انفجار
• استفاده در تونل ها زیرزمین ها یا فضاهای بسته کمک به آتش نشانان برای کاهش ریسک جانی

آیا هر رباتی برای مأموریت های آتش نشانی مناسب است؟

خير

بسیاری از ربات هایی که در بازار وجود دارند یا توسط بازرگانان غیر مرتبط با حوزه ایمنی، ارائه می شوند؛ یا برای استفاده های نمادین و نمایشی طراحی شده اند، یا برای محیط های ساده تر مثل مراکز شهری یا صنعتی کوچک.

اما برای حضور واقعی و مؤثر در حریق های صنایع فرایندی بنادر نیروگاه ها و سایر صنایع استراتژیک این ربات ها میبایست ویژگی های فنی و عملکردی بسیار خاصی داشته باشد.

چرا که گستردگی این مجموعه ها مخاطرات انفجاری نشت مواد سمی شدت و گسترده حریق را در پی دارد. لذا تنها در این صورت است که میتواند جایگزین نیروی انسانی شود و واقعاً مؤثر عمل کند.

ویژگی های حیاتی ربات مناسب برای صنایع سنگین

1- قدرت پرتاب بالا (آب و فوم): برد پرتاب بالای ۱۰۰ متر به عنوان یکی از فاکتورهای اصلی برای مقابله با شعله های عظیم و جلوگیری از نزدیک شدن به آتش و همچنین قابلیت پاشش هم آب و هم فوم آتش نشانی با حجم و فشار بالا (مثلاً بالای ۸۰۰۰ لیتر در دقیقه) از جمله مزایای ربات های تخصصی است.

۲- سیستم های تهویه پیشرفته: ربات صنعتی قابلیت (PPV (Positive Pressure Ventilation برای تزریق هوای تازه و خنک سازی فضای آلوده به گرما و (NPV (Negative Pressure ventilation برای تخلیه دود گازهای سمی و آلاینده ها از محیط های بسته مثل تونل ها یا مخازن است.

• مقاومت در برابر خورندگی (سازگاری با آب شور): بسیاری از تأسیسات نفتی یا اسکله ها، از منابع آب دریا استفاده می کنند در چنین شرایطی تنها ربات هایی که دارای پمپ ها و اجزای تمام برنزی باشند، در برابر خوردگی شدید این آب، مقاوم و بادوام خواهند بود.
• کنترل از راه دور با برد بالا: ربات صنعتی مخصوص قابلیت هدایت کامل از فاصله حداقل ۳۰۰ متری برای جلوگیری از به خطر افتادن جان اپراتور و آتش نشانها دارد و با داشتن سیستم های هدایت پذیر با دوربین حرارتی و نــوری همزمان برای  دید کامل در دود، تاریکی یا انفجار، می تواند موجب کاربردی بودن یک ربات فنی برای حوادث سنگین صنعتی باشد.
• کیفیت ساخت دوام و پشتیبانی بلندمدت: ربات صنعتی باید دارای مهندسی روز دنیا، کیفیت ساخت بسیار بالا و حداقل ۲۰ سال خدمات پس از فروش و گارانتی باشد و آموزش آن نیز در مراکز آتش نشانی بین المللی صورت بپذیرد.

از سوی دیگر امکان آموزش عملیاتی تهیه قطعات یدکی و پشتیبانی فنی از مهمترین مزیت های ربات های حرفه ای است

تمایز واقعی از ربات های تجاری یا نمایشی: امروزه شرکت های متعددی در جهان مشغول تولید ربات های آتش نشان هستند اما بخش زیادی از این تولیدات فاقد قدرت دقت و طراحی حرفه ای برای موقعیت های حاد هستند. لذا ربات واقعی و کاربردی در صنایع پتروشیمی و نفت از فاصله بسیار دور آتش را مهار می کند، محیط را تهویه و ایمن سازی می نماید و با آب سخت و شور دریا و حرارت بالای محیطی سازگار است.

نتیجه گیری

در محیط های پر ریسک و بحرانی مثل صنایع نفت و گاز پالایش و پتروشیمی ربات آتش نشان نباید صرفاً یک ابزار کمک آتش نشانی باشد، بلکه باید یک جایگزین کامل برای حضور فیزیکی آتش نشانان در خط مقدم باشد. قدرت پرتاب بالا سیستم های تهویه قوی کنترل از راه دور مقاومت بالا و خدمات پشتیبانی بلندمدت از مهمترین عواملی هستند که ربات را از یک ابزار نمادین به یک جنگجوی واقعی در مقابله با حریق های بزرگ تبدیل می کنند.

حتما بخوانید:

⇐ ربات های جستجوگر در عملیات امداد و نجات

⇐ فیلم اطفاء حریق نیروگاه توسط ربات