ارزیابی ریسک خطر ساختمان برای طراحی ایمنی حریق

ارزیابی ریسک خطر ساختمان برای طراحی ایمنی حریق

فرمت: pdf  تعداد صفحات: 7

کارشناس آتش نشانی لازم است غیر از شناخت سیستم های اعلام حریق دانش ها و مهارت های دیگری داشته باشد تا توانایی ها و محدودیت ها در ایمنی ساختمان را شناخته باشد.

عدم شناخت کافی موجب طراحی سیستمی خواهد بود که با سیستم های اطفایی و BMS ساختمان و سیستم های دیگر اجرا شده اختلاف پروتکل داشته و همواره با خطا در طراحی سیستم مواجه باشیم. اطلاعات کلی مورد نیاز جهت انتخاب و طراحی سیستم به شرح زیر است:

ارزیابی ریسک آتش سوزی استفاده اصولی از اطلاعات به منظور شناسایی خطر و تخمین ریسک وارد بر افراد، اموال و محیط زیست تحلیل ریسک می باشد. شناسایی خطرات شامل ارزیابی سازه و ساختمان بار اشتعال در نقاط مختلف ساختمان، طبقه بندی فعالیت های کاری و غیره سپس ارزیابی باید به کمک روش های مهندسی تحلیل شده و ارزشیابی گردد و در نهایت ریسک آتش سوزی به کمک روش ها و تجهیزات از جمله سیستم های اعلام و اطفاء حریق مدیریت گردد.

مقاومت سازه در برابر آتش

این نوع محافظت در حقیقت، سازه ساختمان بخش های فرعی و پوشش آن را مورد توجه قرار میدهد و بهترین ابزار محافظتی در کل عمر یک سازه می باشد.

از جمله محافظت های غیر فعال شامل DuctFire Fire Barrier ، Fire stop Fire Protection هستند. مکانیزم محافظت غیر فعال قاب سازه ای (Passive Fire Protection) که توسط استفاده از مواد مقاوم در برابر حریق صورت میگیرند به صورت بالقوه مقاوم اند و در هنگام حادثه با توجه به ضخامت زمان محافظت بیشتری در مقابل حریق به ساختمان میدهند در شکل زیر تصویر بخش های مختلف ساختمان که نیازمند حفاظت غیر فعال می باشد آورده شده است باید دانست که هیچ گاه سیستم اعلام حریق جایگزین آنها نخواهد شد.

اجزا و قسمت های مختلف ساختمان که امکان اجرای محافظت غیر فعال در آنها وجود دارد به شرح زیر است:

• اسکلت سازه ها شامل سقف ها و ستون ها
• دیوارهای باربر و غیر باربر، داخلی و خارجی شامل: پارتیشن ها و دیوارهای حریق و دیوارهای جداسازی
• سقف های کاذب
• کنترل نفوذ دود از قسمت های مختلف به قسمتهای دیگر شامل ایجاد حائل های کنترل دود و کانال های تخلیه دود مستقل
• ایجاد کانال های اضطراری در زمانهای حریق جهت خروج به بیرون
• ایجاد محفظه هایی برای تأسیسات الکتریکی و مکانیکی و غیره در ساختمان
• محافظت و پوشش منفذها و درزها و سوراخ ها
• ایجاد کانالهای تهویه هوای مقاوم حریق

اجرای پوشش ضد حریق بر روی سازه ها به منظور پیشگیری از تخریب آنها در هنگام آتش سوزی و به دست آوردن زمان بیشتر جهت ارائه خدمات آتش نشانی میباشد از ۴۶ مورد بررسی شده ۳ مورد تأثیر پوشش سازه را در طراحی خود دخالت داده بودند.

۲-۱- ارزش جانی و مالی تصرف

در ساختمانها افراد از رده های مختلف اجتماعی و اقتصادی حضور دارند که هزینه های متفاوتی برای ایمنی جانی خودشان می پردازند. همچنین ارزش کالاها، تجهیزات و تأسیسات ساختمانهای مختلف یکسان نیست در صورت افزایش ارزش جانی و مالی لازم است از سیستم های با کیفیت بالاتر و پوشش دهی کاملتر در نقاط مختلف ساختمان بهره برد از ۴۶ مورد بررسی شده ۳۰ مورد تأثیر ارزش جانی و مالی را در طراحی خود دخالت داده بودند.

۳-۱- ریسک آتش مواد سوختنی و کالاها در نقاط مختلف ساختمان

در نقاط مختلف یک ساختمان مواد سوختنی دارای پراکندگی یکنواخت و بار اشتعال یکنواخت نیست و خطر اشتعال کالاها با یکدیگر برابر نبوده و با توجه به میزان ریسک اشتعال و سرعت توسعه آتش سوزی باید سناریوهای متناسبی را در نظر گرفته و در طراحی سیستم مدنظر قرار داد. از ۴۶ مورد بررسی شده ۱۲ مورد با ارزیابی ریسک آشنا بوده و در طراحی خود دخالت داده بودند.

۴-۱- آب و هوای منطقه مسیر جریان باد

شرایط آب و هوای کلیه کشورها یکسان نمی باشد. کشورهای اسکاندیناوی و روسیه بسیار سرد و کشورهای استوایی گرم و مرطوب و شهرهای بندری استوایی بسیار گرم و شرجی می باشد. در کشور ایران نیز آب و هوای اردبیل بندرعباس و ماهشهر و زاهدان با یکدیگر متفاوت است. سیستم ها نمی توانند در کلیه شرایط رفتار یکسان و اطمینان بخشی ارائه دهند و در انتخاب برند مناسب باید مطالعات مناسبی انجام داد از ۴۶ مورد بررسی شده ۲۱ مورد شرایط آب و هوایی را در طراحی خود دخالت داده بودند.

۵-۱- مهارت ها و رفتار متصرفان

زمان تخلیه ساختمان از سه قسمت اصلی تشکیل گردیده است زمان کشف حریق که از شروع حریق تا اعلام آن به طول می انجامد. زمان شنیدن آژیر خطر و اطمینان (باور نمودن) و پاسخ به آن حرکت تا ابتدای مسیر تخلیه، زمان فرار، که از ابتدای مسیر حرکت شروع و تا گذشتن از درب خروجی یا رسیدن به محل امن ادامه می یابد. جمع سه زمان فوق به عنوان زمان تخلیه ساختمان به حساب میآید عوامل متعدد در کم کردن زمان تخلیه دخالت دارند که مهمترین آنها عبارتند از تصمیم به موقع در هنگام به صدا در آمدن آژیر خطر یا آژیر تخلیه شناخت مسیر حرکت با استفاده از تجربه یا علائم نورتاب مسیر فرار و اطلاع از عوامل منجر به ازدحام مثل دربها پلکان و غیره توانائی جسمی افراد ساکن در ساختمان و کمک به آنها جهت حرکت وجود افراد راهنما و مددجو جهت سهولت حرکت و کمک به افراد سالخورده و ناتوان روشنایی سطح کریدورها و مسیرهای تخلیه به خصوص پله ها و دربها، عدم وجود موانع مثل دود، حریق و حرارت و غیره دو عامل گفته شده نور کافی و عدم وجود مانع باعث ایجاد قدرت دید کافی جهت حرکت سریع می.گردند از ۴۶ مورد بررسی شده ۵ مورد رفتار متصرفان را در طراحی خود دخالت داده بودند.

۶-۱- سیستم های اطفاء اتوماتیک ساختمان و ارتباط آن با سیستم اعلام حریق

در تأمین ایمنی یک ساختمان سیستمهای اعلام و اطفاء حریق اتوماتیک نقش مؤثر دارند و این دو سیستم در ده سال اخیر پیشرفت های زیادی نموده و دارای کارکردهای متنوعی حسب شرایط محیط های مختلف ساختمانی میباشند عملکرد مؤثر ایمنی در یک ساختمان یا یک بخش نیاز به هماهنگی این دو سیستم دارد از جمله ارتباطات شامل فعال سازی آژیر اعلام حریق پس از فعال شدن سیستم اطفاء حریق ساختمان فعال سازی سیستم اطفاء اتوماتیک غیر آبی توسط سیستم اعلام حريق.

از ۴۶ مورد بررسی شده ۴۰ مورد ارتباط آن را با سیستم اطفاء در طراحی خود دخالت داده بودند که علت آن الزام آور بودن از طرف سازمان ناظر (آتش نشانی) بود.

۷-۱- شرایط پرسپکتیو

زیر سقف کابل کشی سیستم اعلام در زیر سقف اجرا می گردد که برآمدگی ها و فرورفتگی ها مکان لامپ ها، مکان دمنده ها و موانع دیگر در نقشه اتوکد معماری ارائه شده به طراح موجود نمی باشد. در نظر نگرفتن موانع زیر سقف منجر به طراحی شماتیک سیستم اعلام شده که در نهایت مجری سیستم باید خود مکان المان ها را در هر اتاق مشخص نماید با توجه به اینکه برخی از نصابان برقکاران و افراد غیر متخصص در ضوابط جانمایی المانها می باشند اغلب شاهد خطا در اجرا می باشیم. لازم است نقشه پرسپکتیو زیر سقف ها را مطالعه و در صورت امکان قبل از طراحی از ساختمان بازدید شود.

ادامه مطالب زیر را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ راهنمای SFPE برای ارزیابی خطر آتش سوزی

⇐ ارزیابی ریسک حریق انبار به روش Frank & Morgan

⇐ تصمیم سازی و ارزیابی ریسک آتش سوزی در عملیات اطفایی